Nguy cơ loãng xương ở phụ nữ mãn kinh

Hỏi: Vì sao phụ nữ mãn kinh hay bị loãng xương? Tôi cần làm gì để phát hiện tình trạng loãng xương ở thời kỳ mãn kinh, có dấu hiệu gì dễ nhận biết không? (Tô Thúy Q – Thái Bình).

Theo PGS.TS.BS. Nguyễn Thị Kim Liên (Trưởng khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức), phụ nữ mãn kinh thường bị loãng xương chủ yếu do sự giảm nồng độ hormone estrogen. Estrogen có vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng giữa quá trình hình thành và phá hủy xương.

Loãng xương ở phụ nữ mãn kinh

Khi phụ nữ bước vào giai đoạn mãn kinh, nồng độ estrogen trong cơ thể giảm mạnh, dẫn đến sự gia tăng quá trình phá hủy xương. Trong khi quá trình hình thành xương không đủ để bù đắp. Kết quả là mật độ xương giảm, làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương. Ngoài ra, còn một số yếu tố khác gây ảnh hưởng đến quá trình loãng xương như:

• Tuổi tác
• Chế độ dinh dưỡng thiếu canxi và vitamin D
• Ít vận động
• Lối sống không lành mạnh cũng góp phần làm tăng nguy cơ loãng xương ở phụ nữ mãn kinh.

Các dấu hiệu cảnh báo loãng xương ở phụ nữ mãn kinh

• Đau lưng hoặc cổ: Loãng xương có thể gây ra các cơn đau âm ỉ hoặc đau đột ngột do sự yếu đi của xương cột sống.
• Giảm chiều cao: Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết là giảm chiều cao do các đốt sống bị xẹp hoặc lún.
• Tư thế gù hoặc cong: Loãng xương có thể dẫn đến tình trạng gù lưng hoặc thay đổi tư thế cơ thể.
• Dễ gãy xương: Gãy xương do va chạm nhẹ hoặc té ngã là dấu hiệu cảnh báo rõ ràng. Các vị trí thường bị gãy bao gồm cổ tay, hông, và cột sống.
• Yếu cơ và mệt mỏi: Loãng xương làm cho xương và cơ bắp trở nên yếu hơn, gây ra cảm giác mệt mỏi và khó khăn khi vận động.

Phòng ngừa loãng xương ở phụ nữ mãn kinh

Để phòng ngừa loãng xương ở phụ nữ mãn kinh cần thực hiện các yếu tố như: chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập thể dục đều đặn, tránh các thói quen xấu, kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc bổ sung hormone nếu cần. Dưới đây là những cách để phụ nữ phòng ngừa loãng xương ở tuổi mãn kinh:

• Tăng cường canxi và vitamin D: Canxi là thành phần chính của xương, còn vitamin D giúp hấp thụ canxi hiệu quả hơn. Các thực phẩm giàu canxi bao gồm sữa và các sản phẩm từ sữa, cá hồi, cá mòi, và rau xanh lá. Vitamin D có thể được bổ sung qua thực phẩm như cá béo, trứng, hoặc qua việc tắm nắng.
• Bổ sung thực phẩm giàu magiê và vitamin K: Magiê và vitamin K giúp cải thiện sức khỏe xương. Các nguồn thực phẩm gồm các loại hạt, rau xanh, và các loại đậu.
• Tập thể dục đều đặn với bài tập chịu trọng lực như: Đi bộ, chạy bộ, nhảy dây và tập yoga giúp duy trì và tăng cường mật độ xương. Kết hợp thêm các bài tập tăng cường cơ bắp như: Tập tạ hoặc các bài tập sức bền giúp tăng cường cơ bắp và xương.

• Tránh các thói quen xấu như: Không hút thuốc và hạn chế rượu bia. Hút thuốc và uống rượu bia có thể làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ loãng xương. Đồng thời hạn chế uống caffeine vì caffeine có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ canxi của cơ thể.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ kết hợp đo mật độ xương. Việc kiểm tra mật độ xương để phát hiện sớm loãng xương và có biện pháp điều trị kịp thời. Nếu có tiền sử gia đình bị loãng xương hoặc có các yếu tố nguy cơ khác, bạn nên thảo luận với bác sĩ về việc sử dụng các thuốc ngăn ngừa loãng xương như bisphosphonates hoặc hormone thay thế.
• Bổ sung hormone (nếu cần): Liệu pháp hormone thay thế có thể giúp duy trì mức estrogen và giảm nguy cơ loãng xương. Tuy nhiên cần được tư vấn kỹ lưỡng bởi bác sĩ chuyên khoa trước khi bổ sung.
• Việc duy trì một lối sống lành mạnh và thường xuyên theo dõi sức khỏe sẽ giúp phòng ngừa loãng xương và giảm thiểu nguy cơ gãy xương ở phụ nữ mãn kinh.