Nguy cơ khi trẻ nhiễm HIV thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản

1. Tâm sinh lý tuổi dậy thì 

Trẻ nhiễm HIV cũng trải qua giai đoạn dậy thì với những thay đổi về sinh lý và tâm lý tương tự như bạn bè cùng trang lứa. Khi bước vào tuổi dậy thì, trẻ phải đối mặt với nhiều thay đổi lớn về thể chất và tâm lý. Các em bắt đầu có sự tò mò về cơ thể, giới tính, tình yêu và tình dục. Đây là một phần tự nhiên của quá trình trưởng thành. Việc lờ đi hoặc tránh né những vấn đề này sẽ không giúp trẻ tránh được rủi ro mà còn khiến các em tự tìm hiểu từ những nguồn thông tin thiếu chính xác, thậm chí là sai lệch.

Việc được giáo dục đầy đủ về giới tính và sự thay đổi của cơ thể, cũng như tình yêu và tình dục, là vô cùng quan trọng để trẻ có thể trưởng thành một cách khỏe mạnh và tự tin.

Sự thay đổi cơ thể

Giáo dục giới tính giúp thanh thiếu niên hiểu rõ về những biến đổi sinh lý trong giai đoạn dậy thì. Chẳng hạn như sự phát triển của cơ quan sinh dục, sự mọc lông, thay đổi giọng nói ở nam hoặc chu kỳ kinh nguyệt ở nữ. Việc này không chỉ giúp trẻ không hoảng sợ hay bối rối trước những thay đổi của cơ thể mà còn biết cách vệ sinh cá nhân đúng cách, phòng tránh các bệnh viêm nhiễm.

Khi trẻ được trang bị kiến thức khoa học về cơ thể, sẽ hiểu và chấp nhận những thay đổi này một cách tự nhiên. Từ đó, có thể hình thành sự tự tin và lòng tự trọng, không còn cảm thấy xấu hổ hay khác biệt so với bạn bè.

Tình yêu và tình dục

Giáo dục về tình yêu và tình dục không phải là khuyến khích quan hệ tình dục sớm, mà là trang bị cho các em những kỹ năng để đưa ra quyết định đúng đắn. 

Việc này giúp các em:

- Xây dựng các mối quan hệ lành mạnh: Trẻ sẽ hiểu rõ về tình yêu và tình bạn, học cách tôn trọng bản thân và đối phương. Nhận biết ranh giới và biết nói "không" khi cần thiết.

- Phòng tránh rủi ro: Giáo dục về tình dục an toàn giúp trẻ hiểu rõ về các biện pháp tránh thai và phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs), bao gồm cả HIV.

- Chủ động và có trách nhiệm: Khi có đầy đủ kiến thức, các em sẽ chủ động trong việc bảo vệ bản thân, tránh các hậu quả không mong muốn như mang thai ngoài ý muốn hoặc mắc các bệnh lây truyền.

2. Những hậu quả khi trẻ nhiễm HIV không có kiến thức về SKSS

Việc né tránh giáo dục SKSS cho thanh thiếu niên, đặc biệt là những trẻ nhiễm HIV, có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn gây tổn thương tâm lý và xã hội, khiến các em gặp nhiều rủi ro không đáng có.

Đưa ra quyết định sai lầm

Giáo dục SKSS không chỉ giới hạn trong việc phòng chống bệnh tật. Nó còn giúp trẻ hiểu rõ về cơ thể mình, cách đối phó với những thay đổi về tâm sinh lý, và cách xây dựng các mối quan hệ lành mạnh. Các em cần được trang bị kiến thức để trả lời những câu hỏi như: Làm thế nào để hiểu rõ cảm xúc của bản thân; cách thể hiện tình yêu một cách tôn trọng; làm thế nào để chuẩn bị cho hôn nhân và trách nhiệm làm cha mẹ trong tương lai.

Nếu thiếu những kiến thức này có thể khiến thanh thiếu niên cảm thấy lạc lõng, bối rối và dễ đưa ra những quyết định sai lầm.

Hậu quả đối với sức khỏe thể chất

- Quan hệ tình dục không an toàn và tái lây nhiễm HIV: Khi thiếu kiến thức về tình dục an toàn, trẻ dễ quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su, làm tăng nguy cơ lây truyền HIV cho bạn tình. Đồng thời, việc này cũng khiến chính các em có nguy cơ tái nhiễm HIV với chủng virus khác, gây khó khăn cho việc điều trị và làm tăng khả năng kháng thuốc.

- Mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs): Ngoài HIV, trẻ còn có thể nhiễm các bệnh STI khác như giang mai, lậu, sùi mào gà, viêm gan B, viêm gan C. Những bệnh này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.

- Mang thai ngoài ý muốn và lây truyền từ mẹ sang con: Thiếu kiến thức về biện pháp tránh thai khiến trẻ gái có thể mang thai ở tuổi vị thành niên, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé mà còn tăng nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con.

Hậu quả đối với tâm lý và xã hội

- Tổn thương tâm lý: Khi không được giáo dục và chia sẻ, các em phải đối mặt một mình với những băn khoăn về cơ thể và giới tính có thể gây ra sự bối rối, sợ hãi, thậm chí là cảm giác tội lỗi và xấu hổ, dẫn đến trầm cảm, lo âu và tự ti.

- Khó khăn trong các mối quan hệ: Thiếu kiến thức về tình yêu và các mối quan hệ lành mạnh có thể khiến trẻ dễ bị lạm dụng hoặc có những hành vi không tôn trọng bạn tình gây cản trở việc xây dựng những mối quan hệ bền vững và tích cực.

- Bị kỳ thị và cô lập: Khi không hiểu rõ về bệnh của mình, trẻ dễ tự cô lập bản thân vì sợ bị phát hiện và kỳ thị sẽ cản trở trẻ tiếp cận các dịch vụ y tế và hỗ trợ xã hội, khiến tình trạng bệnh càng thêm nặng nề.

Mời độc giả xem thêm video: