Yếu tố nguy cơ viêm loét giác mạc do trực khuẩn mủ xanh
Trực khuẩn mủ xanh là loại trực khuẩn gr (-), sống ở khắp nơi trong môi trường thiên nhiên, và thích hợp với môi trường ấm và ẩm ướt. Đây là loại vi khuẩn có độc lực cao (có cả nội độc tố và ngoại độc tố và nó có khả năng sinh enzym ngoại tiết), vì vậy nó rất dễ xâm nhập vào giác mạc khi gặp điều kiện thuận lợi.
Ngoài ra, trực khuẩn mủ xanh còn có khả năng tiết ra men tiêu collagen (đây là thành phần chính cấu tạo nên giác mạc) dẫn đến hoại tử giác mạc, làm thủng giác mạc một cách nhanh chóng.
Viêm loét giác mạc do trực khuẩn mủ xanh thường xảy ra ở những người trong độ tuổi lao động. Hậu quả là làm thị lực giảm sút trầm trọng, mù lòa, cá biệt có những trường hợp phải bỏ mắt.
Bệnh cảnh viêm loét giác mạc do trực khuẩn mủ xanh ở nước ta thường liên quan nhiều đến thói quen sinh hoạt, nghề nghiệp và các điều kiện khi làm việc không có bảo hộ lao động, nhất ở nông thôn. Bệnh này thường hay xảy ra sau các chấn thương nông nghiệp ở thời kỳ mùa vụ như: thóc bay vào mắt, dị vật khi thu hái hoa màu...
Viêm loét giác mạc do trực khuẩn mủ xanh cũng có thể xảy ra sau các tai nạn lao động, các chấn thương trong sinh hoạt hàng ngày. Đôi khỉ bệnh xảy ra sau các vi chấn thương như bụi bay vào mắt, sau đó người bệnh thấy cộm, ngứa mắt…, rồi bệnh tiến triển nặng dần.
Một số người do đặc điểm cơ mi mắt khiến mắt không thể nhắm kín (do bẩm sinh hoặc sau khi bị liệt dây thần kinh có ảnh hưởng đến cơ mi mắt), gặp bụi bay vào hoặc các dị vật khác có thể gây nên viêm nhiễm tại mắt do trực khuẩn mủ xanh, tiến tới viêm loét giác mạc do trực khuẩn mủ xanh.
Biểu hiện của viêm loét giác mạc do trực khuẩn mủ xanh
Biểu hiện của viêm loét giác mạc do trực khuẩn mủ xanh thường xảy ra sau một sang chấn trên giác mạc, người bệnh thấy đỏ mắt, mi sưng nề, đau nhức mắt dữ dội kèm theo chói cộm chảy nước mắt, mắt nhìn mờ đi nhanh chóng.
Đồng thời người bệnh sẽ thấy xuất hiện trên giác mạc hay là lòng đen một chấm trắng và nó sẽ phát triển rất nhanh trong vòng 24 - 48 giờ có khi lan rộng ra hết toàn bộ giác mạc. Trên bề mặt ổ loét là chất hoại tử màu trắng đục đôi khi xám xanh hay hơi vàng nhầy dính chặt vào bề mặt giác mạc.
Xét nghiệm soi tươi trực tiếp thấy ổ loét có trực khuẩn gr (-) và khi làm nuôi cấy vi khuẩn sẽ tìm được trực khuẩn mủ xanh. Nếu bệnh nhân không đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời thì giác mạc sẽ nhanh chóng bị hoại tử toàn bộ và thủng giác mạc dẫn đến mù lòa.
Không tự ý dùng thuốc điều trị khi bị viêm loét giác mạc
Khi thấy có biểu hiện loét giác mạc người bệnh cần phải đến khám tại các cơ sở y tế có chuyên khoa mắt. Tại đây, nhân viên y tế nạo ổ loét giác mạc lấy bệnh phẩm, làm xét nghiệm tìm nguyên nhân gây bệnh và điều trị bằng các thuốc đặc hiệu.
Khi bị loét giác mạc phải đi khám và điều trị ngay không tự ý dùng thuốc điều trị có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Nếu điều trị nội khoa không hiệu quả hoặc trong những trường hợp nặng có thể phải phẫu thuật ghép giác mạc, với mục đích thay thế giác mạc bệnh lý bằng mô giác mạc lành. Bệnh nhân tuyệt đối không được mua thuốc tại các hiệu thuốc để tự điều trị.
Nếu bệnh nhân bị loét giác mạc mà dùng những thuốc nhỏ mắt có chứa corticosteroid sẽ làm bệnh trở nên trầm trọng và gây ra những biến chứng rất nguy hiểm. Khi bị các chấn thương mắt dù nhẹ bệnh nhân cũng nên đến các cơ sở chuyên khoa để khám và điều trị, tránh để muộn có thể gây ra biến chứng loét giác mạc.
Đặc biệt, khi bị bụi bay vào mắt, bệnh nhân nên đến cơ sở y tế để lấy, không nên tự ý lấy hoặc nhờ người khác lấy ra có thể gây biến chứng nguy hiểm, bệnh nhân cũng không nên dụi mắt vì sẽ làm tổn thương nặng thêm.
Lưu ý: Viêm loét giác mạc là vấn đề hay gặp, để phòng bệnh, mọi người phải có ý thức bảo vệ đôi mắt của mình như: phải có trang thiết bị bảo hộ lao động (đeo kính bảo vệ mắt khi lao động như đi gặt, xay xát lúa, làm trong xưởng mộc, thợ hàn…).
Khi xảy ra sang chấn hoặc vi sang chấn ở giác mạc, hoặc khi có một số biểu hiện lâm sàng như đỏ mắt, mi sưng nề, đau nhức mắt dữ dội kèm theo chói cộm chảy nước mắt… thì phải đến cơ sở y tế, bệnh viện mắt chuyên khoa gần nhất để khám và điều trị.
Tuyệt đối không tự ý mua thuốc về tra, nhất là các thuốc có chứa chất chống viêm corticoid như polydexa hoặc dexacol… vì các loại thuốc này không dùng đúng bệnh hay đúng giai đoạn điều trị thì có thể gây hại cho giác mạc hoặc làm bệnh trầm trọng hơn.
Thời gian gần đây, Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí tiếp nhận nhiều trường hợp nhập viện điều trị với chẩn đoán loét giác mạc, mủ tiền phòng do dị vật bắn vào mắt dẫn đến nhiễm trực khuẩn mủ xanh.
Điển hình, trường hợp nam bệnh nhân (58 tuổi, Quảng Ninh) nhập viện với chẩn đoán mắt phải loét giác mạc, mủ tiền phòng.
Theo lời kể của người bệnh, trước khi vào viện khoảng 1 tuần người bệnh cắt sắt bằng máy, không rõ vật lạ gì bắn vào mắt. Sau tai nạn mắt đau nhức, cộm mắt và nhìn mờ ngày càng tăng nhưng không điều trị gì. Chỉ đến khi tình trạng mắt đau nhức tăng lên, có dịch mủ chảy và không thể mở được mắt người bệnh mới đến Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí thăm khám.
Tại đây, người bệnh được lấy mủ ổ loét giác mạc làm xét nghiệm cấy vi khuẩn mẫu mủ cho kết quả người bệnh nhiễm trực khuẩn mủ xanh.