Nguồn gốc Tết Đoan Ngọ
Tết Đoan Ngọ có nguồn gốc từ Trung Quốc, gắn liền với câu chuyện về Khuất Nguyên – một vị đại thần yêu nước thời Chiến Quốc. Khuất Nguyên trầm mình trên sông Mịch La vào ngày 5/5 Âm lịch để phản đối triều đình tham nhũng. Dân chúng thương tiếc, hàng năm làm bánh, gói bánh ú (bánh tro) thả xuống sông tưởng nhớ ông.
Tuy nhiên, ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn mang màu sắc riêng, gắn với truyền thống nông nghiệp. Theo truyền thuyết, vào một năm mùa màng bị sâu bọ phá hoại, một ông lão tự xưng là Đôi Truân đã hướng dẫn dân chúng lập đàn cúng vào ngày 5/5, ăn hoa quả, rượu nếp để diệt sâu bọ. Từ đó, ngày này trở thành Tết "Giết sâu bọ".
Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn mang màu sắc riêng, gắn với truyền thống nông nghiệp.
Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ
Người Việt tin rằng ăn một số món như rượu nếp, trái cây chua vào sáng sớm 5/5 sẽ giúp tiêu diệt ký sinh trùng trong cơ thể.
Nhiều gia đình cúng lễ tỏ lòng thành kính với ông bà, cầu mong sức khỏe, may mắn.
Theo quan niệm dân gian, đây là thời điểm giao mùa, dễ phát sinh bệnh tật nên cần phòng tránh bằng các phong tục như đeo túi thơm, tắm nước lá.
Phong tục trong Tết Đoan Ngọ
Ăn rượu nếp, hoa quả, đặc biệt là rượu nếp cái (miền Bắc gọi là cơm rượu, miền Trung gọi là thịt nếp) để "giết sâu bọ". Mâm cúng thường có bánh tro, chè, xôi, trái cây.
Tắm nước lá, hái thuốc nam, nhiều người tin rằng lá cây hái vào giờ Ngọ (11h–13h) ngày 5/5 có tác dụng chữa bệnh tốt.
Treo ngải cứu, chỉ ngũ sắc để xua đuổi tà khí, bảo vệ sức khỏe.
Tết Đoan Ngọ là một nét đẹp văn hóa, thể hiện sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên và truyền thống dân tộc. Đây vẫn là dịp quan trọng trong đời sống tâm linh của người Việt.