Theo thông tin được đưa ra tại một hội thảo của Bộ Y tế trong tuần qua, mức tiêu thụ rượu bia của người Việt tăng liên tục trong 5 năm qua, riêng năm 2015 là gần 3,4 tỷ lít bia. Cùng với số lượng bia khổng lồ, người Việt cũng uống hơn 342 triệu lít rượu. Độ tuổi sử dụng rượu bia nhiều nhất nằm trong nhóm 18-29. Theo các chuyên gia y tế, thực trạng này đã, đang và sẽ gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người Việt bởi tác hại của sử dụng rượu bia đứng thứ 5 trong số 15 yếu tố nguy cơ sức khỏe hàng đầu...
Sử dụng rượu bia vô địch
Theo điều tra của Cục Y tế dự phòng cùng với Tổ chức Y tế Thế giới ở Việt Nam, hiện nay tình hình sử dụng rượu bia ở Việt Nam thực sự đáng báo động. 77,3% nam giới và 11% nữ giới hiện tại đang sử dụng rượu bia. Theo điều tra, kết quả chung cho cả hai giới là 43,8% và có xu hướng gia tăng theo thời gian. Có tới 45% số người sau khi uống rượu ở mức nguy hại đã điều khiển các phương tiện giao thông.
Trước đó, một nghiên cứu của Viện Chiến lược và Chính sách y tế - Bộ Y tế năm 2013 cũng cho thấy với hơn 3 tỷ lít bia được tiêu thụ trong năm đã đưa Việt Nam xếp thứ nhất khu vực ASEAN, thứ ba châu Á và là 1 trong 25 nước uống nhiều rượu bia nhất thế giới.
Bệnh nhân tại Bệnh viện K. Ảnh nguồn" internet
Ông Nguyễn Phương Nam, chuyên gia của Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam cho rằng, điều đáng lo ngại là độ tuổi của những người sử dụng rượu bia ngày càng trẻ. Trong đó, tỷ lệ sử dụng ở mức nguy hại chiếm tới 44,2% nam giới và 1,22% nữ giới. “Mức nguy hại tức là người đó nạp từ 6 đơn vị cồn trở lên trong một lần uống rượu bia (tương đương 6 cốc bia và gần 200ml rượu mạnh). Đáng nói là người Việt quan niệm rằng có rượu bia mới tạo quan hệ bạn bè, có lợi cho việc làm ăn, xả stress, thậm chí đến 97% nam giới cho rằng uống bia... mát, không có hại” - ông Nam lo ngại.
Các chuyên gia cho rằng, bia hay rượu đều là đồ uống có cồn. Như vậy, nếu uống một lượng cồn lớn trong thời gian ngắn sẽ làm tăng gánh nặng cho gan khiến gan phải làm việc vất vả để đào thải độc tố. Các thống kê cho thấy, hơn 70% trường hợp tử vong do xơ gan có sử dụng rượu bia. Bên cạnh những gánh nặng về bệnh tật thì lạm dụng rượu bia còn là nguyên nhân hàng đầu gây ra hàng loạt vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng ở Việt Nam (chiếm khoảng 60%), gần 70% các vụ bạo lực gia đình.
Tác nhân gây ra các bệnh tâm thần kinh, tim mạch, ung thư...
Theo ông Trần Quốc Bảo, Trưởng phòng Kiểm soát bệnh không lây nhiễm và sức khỏe trường học, Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, đối với sức khỏe, rượu bia là nguyên nhân gián tiếp của ít nhất 30 bệnh mà tên bệnh đã có từ rượu rồi, ví dụ như loạn thần do rượu. Tác hại của rượu bia gây ra các bệnh lý đến các cơ quan trên cơ thể như tâm thần kinh, tiêu hóa, tim mạch, ung thư, đái tháo đường, ảnh hưởng bào thai, ảnh hưởng đến phát triển thể chất và tinh thần. Bên cạnh đó, rượu bia còn gây hành vi nguy cơ như quan hệ tình dục không an toàn, tai nạn thương tích, bạo lực, tự tử, tai nạn giao thông...
Theo TS.BS. Lê Thành Lý - Phó Chủ tịch Hội Gan mật TP.HCM, bia rượu là “hung thần” gây xơ gan, ung thư gan. Tại Việt Nam, có 10% nam giới 50-69 tuổi tử vong do ung thư gan vì bia rượu, cao gấp 3 lần mức trung bình toàn cầu.
Mặc dù tình hình sử dụng rượu bia tại Việt Nam ngày càng gia tăng và những hệ lụy mà rượu bia mang đến cả về sức khỏe cũng như các vấn đề xã hội khác, tuy nhiên BS. Phạm Thị Hoàng Anh, Giám đốc Tổ chức HealthBridge Canada tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam còn khá nhiều khoảng trống về pháp lý trong việc phòng chống tác hại của việc lạm dụng rượu bia như thiếu các quy định về quản lý sản xuất bia cũng như quảng cáo khuyến mại, tài trợ rượu bia. “Hiện chúng ta chỉ cấm quảng cáo rượu từ 15 độ trở lên, còn lại được quảng cáo như hàng hóa, dịch vụ bình thường nên không hạn chế về đối tượng tiếp cận, nội dung và thời gian” - bà Hoàng Anh nêu.