Những thông tin trên được các chuyên gia đưa ra tại hội thảo chuyên đề Xu hướng sử dụng thực phẩm và đồ uống có đường trên thế giới và tại Việt Nam diễn ra hôm nay - ngày 10/12.
TS.BS Bùi Thị Mai Hương, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ khoa học kỹ thuật dinh dưỡng thực phẩm - Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, đường trong khẩu phần ăn hàng ngày chiếm tỷ lệ cao nhất so với nhóm năng lượng và potein.
TS.BS Bùi Thị Mai Hương, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ khoa học kỹ thuật dinh dưỡng thực phẩm - Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết: mức tiêu thụ đường trung bình của người Việt Nam là 46,5 gam/ngày, cao hơn rất nhiều so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (25 gam/ngày).
Tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt Nam từ mức trung bình 6,6lít/người năm 2002 lên 46,5lít/người năm 2017 và năm 2018 là 50,7lít/người.
BS Hương cũng cho biết, đặc biệt 1 lon nước ngọt có gas chứa tới 36g đường. Kết quả nghiên cứu trên gần 2.000 người về thói quen sử dụng nước ngọt có gas cho thấy trên 57% có thói quen uống nước ngọt có gas. Trong đó, 13% nam giới được hỏi và có uống nước ngọt có gas cho biết uống mỗi ngày, gần 16% uống 5-6 lần/tuần, gần 29% uống 3-4 lần/tuần. Ở nữ giới, tỷ lệ tuy có thấp hơn nhưng cũng có đến hơn 10% uống mỗi ngày.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, việc tiêu thụ lượng đường tự do cao hơn sẽ đe dọa chất lượng dinh dưỡng, dẫn đến tăng cân không lành mạnh và tăng nguy cơ béo phì cùng nhiều bệnh không lây nhiễm khác, đặc biệt là sâu răng - bệnh phổ biến nhất trên toàn cầu.
"Ngoài gây sâu răng, làm mòn răng, sử dụng nhiều đường là nguyên nhân gây bệnh mạn tính không lây nhiễm. Có tới 45 tác động có hại đối với cơ thể khi sử dụng nhiều đường như: Bệnh răng miệng, tiểu đường tuýp 2, béo phì. Béo phì dẫn đến bệnh tim mạch, các vấn đề về khớp, cao huyết áp, thậm chí hôn mê tăng đường huyết"- BS Mai Hương cảnh báo.
Theo chuyên gia dinh dưỡng, chế độ ăn nhiều đường có thể dẫn đến lượng glucose dư thừa trong não và các nghiên cứu đã liên kết lượng glucose dư thừa với trí nhớ và các khiếm khuyết về nhận thức. Một lý do khác khiến đường có hại cho não là vì nó ảnh hưởng đến một số chất dẫn truyền thần kinh, có thể dẫn đến 'nghiện' đường.
Chia sẻ thêm thông tin về bệnh mạn tính, bà Nguyễn Quỳnh Vân - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng TH cho biết, bệnh mạn tính không lây đang ngày càng trẻ hóa do thói quen sử dụng thực phẩm nhiều đường, nhiều muối.
"Ăn nhiều đường có hại cho sức khoẻ, nên Tổ chức Y tế thế giới đã có khuyến cáo giảm lượng đường tự do hấp thụ ở mọi lứa tuổi để bảo vệ sức khoẻ. Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo nữ không ăn uống quá 5 thìa cà phê đường/ngày"- bà Vân nói và nhấn mạnh thêm: Lựa chọn thực phẩm, đồ uống an toàn đóng vai trò quan trọng, trong đó lựa chọn đồ uống giả đường và không đường để có cơ thể khỏe mạnh.
Bà Nguyễn Quỳnh Vân - Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng TH chia sẻ thông tin.
Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo nên giảm lượng đường tự do hấp thụ ở mọi lứa tuổi. Ở cả người lớn và trẻ em, Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo nên giảm lượng đường tự do hấp thụ xuống dưới 10% tổng lượng năng lượng hấp thụ. Tổ chức Y tế thế giới cũng khuyến cáo nên giảm thêm lượng đường tự do hấp thụ xuống dưới 5% tổng lượng năng lượng hấp thụ.
Bà Nguyễn Quỳnh Vân, cũng cho rằng, sau đại dịch COVID-19, người tiêu dùng đặc biệt quan tâm hơn đến sức khoẻ. Nhu cầu tiêu dùng hiện nay đang hướng đến sử dụng các sản phẩm: Sữa tươi tiệt trùng ít đường, sữa chua không đường, sữa hạt không bổ sung đường tinh luyện mà thay bằng vị ngọt tự nhiên từ quả chà là…
Do đó, các chuyên gia nhấn mạnh: Người dân nên làm quen với việc giảm lượng đường thêm vào đồ uống và thực phẩm bao gồm ngũ cốc, cà phê hoặc trà, hoặc lựa chọn thực phẩm không đường, giảm đường để giảm dần lượng đường cho đến khi thích nghi.
Tại hội thảo, TS.BS Mai Hương cũng thông tin Bộ Y tế vừa ban hành 10 lời khuyên dinh dưỡng đến năm 2030, trong đó Bộ Y tế nhấn mạnh việc hạn chế sử dụng các loại thức ăn chiên rán, thức ăn nhanh nhiều dầu mỡ, thức ăn nhiều muối, nhiều đường, đồ uống có đường, có cồn; bảo đảm an toàn trong lựa chọn, chế biến và bảo quản thực phẩm.
Để có các sản phẩm ngọt lành mạnh, TS.BS Bùi Mai Hương cho rằng, các nhà sản xuất thực phẩm nên giảm lượng đường tinh luyện, dùng các chất ngọt thay thế và có nguồn gốc thiên nhiên như trái cây.
Các chuyên gia dinh dưỡng cũng nhấn mạnh việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong sản xuất, kinh doanh sẽ giúp người tiêu dùng được bảo vệ sức khoẻ, tránh nguy cơ ngộ độc thực phẩm cũng như phòng tránh nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm.
