Ngày 20/11, bên lề Hội nghị Khoa học Dinh dưỡng – Thực phẩm năm 2025, PGS.TS Nguyễn Trọng Hưng - Giám đốc Trung tâm Tư vấn, Phục hồi dinh dưỡng và Kiểm soát béo phì (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) cho biết, thói quen "sợ tinh bột" khiến nhiều người gần như bỏ cơm hoàn toàn trong bữa ăn hằng ngày.
"Không ít người khoe rằng mỗi bữa chỉ ăn nửa bát cơm hoặc bỏ hẳn. Nhưng ngược lại, họ lại tiêu thụ quá nhiều thịt, các loại hạt có dầu, trái cây hay nước ép. Sự lệch pha này là mối nguy lớn", ông nhấn mạnh.
Theo PGS Hưng, tinh bột vẫn phải chiếm khoảng 50% năng lượng khẩu phần. Ngay cả bệnh nhân đái tháo đường chưa có biến chứng cũng cần duy trì mức tối thiểu này. Một người trưởng thành trung bình cần 1.600-2.000 kcal mỗi ngày, vì vậy, mỗi bữa cần tối thiểu 1-1,5 bát cơm để bảo đảm năng lượng.
Ăn quá ít cơm khiến cơ thể nhanh đói, buộc phải "bù" bằng thịt hoặc thực phẩm giàu béo, từ đó khiến khẩu phần trở nên méo mó. Việc lạm dụng khoai, ngô, sắn hay trái cây thay cơm để giảm cân cũng bị đánh giá là thiếu bền vững.
Một thói quen khác được cảnh báo là sử dụng nước ép mỗi ngày. "Một cốc nước ép dùng tới 300–500g trái cây. Nếu vừa uống nước ép, vừa ăn trái cây thì tổng lượng đường vượt xa khuyến nghị. Thỉnh thoảng uống thì không sao, nhưng uống hằng ngày chắc chắn không hợp lý", PGS Hưng nói.
Các chuyên gia tại Hội nghị Khoa học Dinh dưỡng – Thực phẩm năm 2025.
Ở góc độ hoạch định chính sách, PGS.TS Trần Thanh Dương - Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia nhấn mạnh, việc xây dựng 7 tháp dinh dưỡng cho từng nhóm tuổi và đối tượng nhằm cải thiện tầm vóc và phòng ngừa bệnh không lây nhiễm. Các tháp được thiết kế trực quan, quy đổi thành đơn vị ăn cụ thể bằng thìa, bát, lát bánh, giúp người dân dễ áp dụng trong bữa ăn hằng ngày.
Theo ông Dương, mục tiêu đến năm 2030 là nâng chiều cao trung bình trẻ em và thanh thiếu niên thêm tối thiểu 1,5 cm; nâng tuổi thọ trung bình lên 75,5 tuổi, trong đó tối thiểu 68 năm sống khỏe mạnh. Hiện tuổi thọ trung bình của người Việt là 74,7 tuổi nhưng số năm sống khỏe mạnh còn thấp; người cao tuổi thường mắc khoảng 3 bệnh mạn tính, phần lớn bắt nguồn từ chế độ ăn thiếu hợp lý.
Các chuyên gia thống nhất rằng Việt Nam cần tăng cường giáo dục dinh dưỡng, xây dựng chế độ ăn phù hợp từng vùng miền, phát triển hạ tầng vận động và mạnh dạn học hỏi mô hình chính sách dinh dưỡng của Nhật Bản. Mục tiêu là cải thiện tầm vóc, giảm gánh nặng bệnh không lây nhiễm và tăng tuổi thọ khỏe mạnh trong giai đoạn 2025–2030.
Ngày 20/11, Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế) tổ chức Hội nghị Khoa học Dinh dưỡng và Thực phẩm thường niên lần thứ 22, kết hợp kỷ niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam. Tại hội nghị, Viện trao bằng Tiến sĩ chuyên ngành Dinh dưỡng cho 1 nghiên cứu sinh và công nhận 7 nghiên cứu sinh khóa 21.
Hội nghị ghi nhận 16 báo cáo khoa học cùng nhiều tham luận của nghiên cứu sinh, giảng viên, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp. Năm 2025 có 5 đề tài nghiên cứu được trình bày, tập trung vào rối loạn lipid máu, loãng xương, phát triển trẻ nhỏ, dinh dưỡng người lao động và truyền thông thay đổi hành vi.
Chương trình cũng cập nhật các định hướng quan trọng: nghiên cứu khoa học giai đoạn 2026–2030; Kế hoạch hành động Quốc gia về dinh dưỡng 2026–2030; hướng dẫn bữa ăn học đường; nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị 2025; tình hình bệnh không lây nhiễm; vấn đề thực phẩm giả, kém chất lượng; các giải pháp giảm muối, giảm đường; cùng báo cáo từ Hội nghị Quốc tế IUNS-ICN-2025 tại Pháp.
Hội nghị khẳng định vai trò của một diễn đàn khoa học uy tín, góp phần định hướng đánh giá, can thiệp và chính sách dinh dưỡng, phục vụ thực hiện Chiến lược Quốc gia về Dinh dưỡng 2021–2030, tầm nhìn 2045.
