Đôi chân vạn dặm
Vũ Danh Tuấn sinh năm 1974, từ nhỏ đã đam mê xê dịch. Anh kể, mình từng ngao du khắp thế giới qua những trang sách. Tuấn đặc biệt hứng thú với dòng văn học Âu - Mỹ. Cũng vì ham đọc mà anh bén duyên với nghề dịch văn và đạt được thành công ngoài sự mong đợi.
Nhắc đến Vũ Danh Tuấn, độc giả ruột của anh sẽ nhớ ngay đến Lad - phẩm giá của một con chó, Vua Gấu Xám - Chuyện lãng mạn nơi hoang dã, Lassie trở về,... Vũ Danh Tuấn không dịch ào ào theo công thức, anh từng băng qua nửa vòng trái đất để tới thung lũng nơi Vua Gấu Xám bỏ mạng, anh cũng đã đến tận ngôi nhà có chú chó Lad sinh sống, đến ngôi mộ của nó trước khi đặt tên cuốn sách Lad - câu chuyện về phẩm giá của một con chó do anh dịch. Sau khi dịch cuốn Lassie trở về, anh cũng cất công đến tận nước Anh, mang theo sơ đồ, tự trải nghiệm hành trình lưu lạc và tìm về nhà của chú chó Lassie... Hơn ai hết, Vũ Danh Tuấn hiểu rằng sách dịch có những hạn chế nhất định, ví như khoảng cách về ngôn ngữ và văn hóa. Vì thế, những chuyến đi thực tế là cách anh cố gắng thu hẹp khoảng cách này. Hơn nữa, việc chịu khó xê dịch giúp anh nuôi dưỡng tinh thần khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và vẻ đẹp của ngôn từ.
Mỗi hành trình của Vũ Danh Tuấn dường như luôn có những độc giả dõi theo, ngay phía sau anh.
Cứ thế, mỗi hành trình của Vũ Danh Tuấn dường như luôn có những độc giả dõi theo, ngay phía sau anh. Họ cùng anh lang thang khắp thế giới, cùng trải nghiệm và mang về thật nhiều giá trị tinh thần. Hiếm có dịch giả nào dành nhiều tâm sức cho những cuốn sách như Vũ Danh Tuấn, người giàu cảm xúc mới làm được như vậy, và cảm xúc mang lại thật nhiều sự sáng tạo.
Trong kỷ nguyên 4.0, trí tuệ, cảm xúc và hành động của con người bị thao túng khá nhiều bởi các thiết bị công nghệ, điều kỳ diệu mà Vũ Danh Tuấn làm được chính là lôi những đứa trẻ ra khỏi thế giới ảo, giúp chúng tìm thấy niềm vui, cảm hứng và tình yêu nơi những trang sách giàu tính nhân văn. Không những thế, Tuấn còn giúp độc giả lớn tuổi nhận ra tuổi thơ là một kho báu, như Tuấn từng nói, những gì chúng ta từng trải nghiệm thuở nhỏ, sẽ luôn trả lại cho chúng ta nhiều hơn thế, ở giai đoạn trưởng thành.
Một nét hấp dẫn khác trên những trang dịch của Vũ Danh Tuấn chính là tư duy và quan điểm khác biệt. Người dịch sách không chỉ nắm được nội dung và tinh thần của tác phẩm, quán xuyến cả cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn, mà họ phải dũng cảm thổi làn gió mới vào tác phẩm theo cách của riêng họ, bởi sự mới mẻ luôn tạo được sự phấn khích tột độ nơi độc giả. Nói cách khác, bản dịch không chỉ thỏa mãn những tiêu chuẩn chuyển ngữ khắt khe mà còn phải mang đậm dấu ấn cá nhân của người dịch.
Khách quan mà nói, sách ngoại văn chuyên về thế giới động vật không có nhiều đất trên thị trường đọc. Lựa chọn con đường này chính là tự đưa mình vào ngõ hẹp, nhưng Vũ Danh Tuấn hạnh phúc với vai trò là người bắc cầu, đưa những cuốn sách dịch thú vị về thế giới loài vật đến với độc giả nhí. Anh khẳng định, trẻ em và động vật luôn tồn tại một tình bạn thân thiết, vô điều kiện. Anh cũng từng có tuổi thơ, yêu quý động vật và đương nhiên là thích mê mệt dòng sách này.
“Ông chú” của mọi gia đình
Hơn 5 năm qua, kể từ khi bắt đầu bước vào lãnh địa dịch thuật sách cho thiếu nhi, Vũ Danh Tuấn đã xuất bản được 47 đầu sách với số lượng hơn trăm nghìn bản in, trong đó 80% là dòng sách chuyên về thế giới động vật. Đây là một thành tích mà không phải dịch giả nào cũng đạt được. Giải thích về cái tên Kẹp Hạt Dẻ mà anh và nhóm bạn đặt cho Tủ sách của mình, Vũ Danh Tuấn cho biết: “Trẻ em cũng giống những chú sóc tinh nghịch, thông minh, những cuốn sách chính là hạt dẻ, bên trong lớp vỏ cứng là phần nhân tinh túy tựa tinh hoa trí tuệ của con người. Sau một thời gian, trẻ sẽ “kẹp” vỡ lớp vỏ cứng bằng những cuốn sách thì sẽ phát lộ được lớp kiến thức phong phú bên trong”.
Trong sáng và tự nhiên luôn là điều mà ê-kip Kẹp Hạt Dẻ hướng tới. Vũ Danh Tuấn khiến không ít độc giả thảng thốt nhận ra: Hạnh phúc không phải điều gì đó quá xa vời, nó ở chính nơi bạn đang sống, ở chính điều bạn đang có.