Ngày 6/11, BS. Phạm Thế Thạch, Khoa Hồi sức tích cực, BV Bạch Mai cho biết, thời gian gần đây có 2 trường hợp bệnh nhân tử vong và 1 bệnh nhân nguy kịch tính mạng do sử dụng sản phẩm Tiểu đường hoàn không rõ nguồn gốc xuất xứ. Điều đáng nói là qua kết quả xét nghiệm thuốc mà 2/3 bệnh nhân này sử dụng, các chuyên gia phát hiện có thành phần chất Phenphormin - đây là hoạt chất đã bị các nước trên thế giới và cả Việt Nam cấm lưu hành từ nhiều năm qua.
Mất mạng vì tự ý dùng thuốc trị tiểu đường
Theo thông tin của BS Thạch, đặc điểm chung của 3 bệnh nhân đều có chung bệnh cảnh đau bụng, tiêu chảy, suy tim, suy thận… và khi nhập viện thì các bác sĩ phải tiến hành lọc máu đến ngày thứ 4 mới cải thiện tình trạng bệnh.
Bệnh nhân đầu tiên là nam giới, 57 tuổi ở Lạng Sơn. Bệnh nhân này bị tiểu đường từ nhiều năm và thường xuyên sử dụng thuốc Đông y. Thấy bệnh tình ngày càng nặng, gia đình đã đưa người bệnh vào BVĐK Lạng Sơn cấp cứu, sau đó được chuyển đến Khoa Hồi sức tích cực, BV Bạch Mai. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốc nặng, có dấu hiệu như viêm phổi, suy đa tạng... Qua xét nghiệm, kết hợp tìm hiểu từ người nhà bệnh nhân, các bác sĩ được biết, trước đó người này đã sử dụng sản phẩm trị tiểu đường có tên là Tiểu đường hoàn. Sau 4-5 ngày cấp cứu tại BV Bạch Mai, bệnh nhân này không qua khỏi.
Ngay sau đó, Khoa Hồi sức tích cực lại tiếp nhận một bệnh nhân nam 66 tuổi ở Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội bị đái tháo đường, tăng mỡ máu. Khi nhập viện, người này có triệu chứng đau bụng, tiêu chảy… tương tự bệnh nhân vừa nêu. Theo người nhà bệnh nhân, do thấy hiện tượng suy tim nên gia đình đã đưa người bệnh vào BV Tim Hà Nội khám. Sau đó bệnh nhân bị sốc nặng nên chuyển lên BV Bạch Mai.
Bệnh nhân này nhập viện trong tình trạng sốc, huyết áp tụt, suy hô hấp, suy tim, suy thận cấp… Qua xét nghiệm thì thấy lượng axit lactic trong máu tăng vọt. Theo đó, các bác sĩ đã cho bệnh nhân lọc máu 3 ngày liên tục, tuy nhiên bệnh vẫn không thuyên giảm. Trước đó, bệnh nhân dùng khá nhiều viên Tiểu đường hoàn. Vài ngày sau sức khỏe bệnh nhân suy giảm nghiêm trọng, tiên lượng không qua khỏi, gia đình đã xin đưa bệnh nhân về nhà lo hậu sự. Mới đây nhất, đầu tháng 11/2018, Khoa Hồi sức tích cực lại tiếp nhận nam bệnh nhân 70 tuổi ở Hà Nội cũng có dấu hiệu như 2 bệnh nhân trên. Người này có bệnh cảnh đau bụng, đau ngực, suy đa tạng, axit lactic trong máu tăng, nhồi máu cơ tim cấp, bị hôn mê và phải thở máy… Lập tức, bệnh nhân đã được lọc máu khẩn cấp. Sau nhiều lần hội chẩn liên khoa và nỗ lực cấp cứu, lọc máu, may mắn người bệnh đã qua cơn nguy kịch, sức khỏe tiến triển và không phải thở máy.
Thuốc tễ màu xanh trị tiểu đường mà các bệnh nhân dùng có kết quả xét nghiệm dương tính với thành phần Phenphormin
Kết quả xét nghiệm dương tính với thành phần Phenphormin do dùng thuốc trị tiểu đường không rõ nguồn gốc
Khai thác thông tin được biết, bệnh nhân này bị tiểu đường, hiện vẫn đang sử dụng thuốc tây theo đơn của bác sĩ nhưng thời gian gần đây, bệnh nhân liên tục sử dụng thêm sản phẩm Tiểu đường hoàn. Điều đáng nói là qua xét nghiệm thuốc màu xanh và màu vàng cùng một số thực phẩm chức năng khác do gia đình hai bệnh nhân ở Hà Nội mang đến, các chuyên gia phát hiện trong một loại thuốc tiểu đường hoàn dương tính với Phenphormin.
Cảnh báo thuốc đông y không rõ nguồn gốc làm cho bệnh tiểu đường tiến triển thêm
Liên quan đến chất lượng thuốc nói chung, thuốc y học cổ truyền nói riêng, lãnh đạo Cục Y dược học cổ truyền cho biết, cách đây không lâu, Cục cũng nhận được báo cáo về việc có người bệnh đái tháo đường sử dụng thuốc đông y không rõ nguồn gốc, xuất xứ để điều trị đã làm cho bệnh tiến triển thêm. Do đó, liên quan đến loại thuốc đông y chữa tiểu đường, mới đây, Cục Quản lý y dược cổ truyền (Bộ Y tế) đã có công văn thông báo về sản phẩm có nhãn ghi là Viên thuốc màu xám (thuốc trị bệnh tiểu đường) dương tính với Phenformin. Mẫu sản phẩm Viên thuốc màu xám được lấy tại tỉnh Cần Thơ do Nhà thuốc YHCT tư nhân Vạn Tế Sanh sản xuất và không có thông tin về số lô, hạn dùng, số đăng ký. Sản phẩm này qua kiểm nghiệm dương tính với Phenfomin - đây là hoạt chất đã bị các nước trên thế giới và cả Việt Nam cấm lưu hành từ nhiều năm qua.
Cũng theo TS Nguyễn Quang Bảy, điều trị đái tháo đường là điều trị theo đặc điểm bệnh của từng người bệnh, chứ không phải điều trị bệnh chung chung, do đó người bệnh không thể dùng chung đơn của người khác. Người bệnh nên dùng thuốc theo đơn và chỉ định của bác sĩ, mua thuốc có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
TS Bảy cảnh báo, nếu người bệnh tiểu đường tự ý dùng thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ, thành phần mập mờ, đặc biệt có những chất cấm sẽ gây nhiều hệ lụy cho sức khỏe, sau một thời gian sử dụng bệnh nhân có thể bị tổn thương gan, mạch máu, tim, thận ở mức độ nào đó, khiến bệnh không khỏi mà còn thúc đẩy tổn thương nặng lên hoặc tác dụng phụ nặng thêm.
Theo đó, tại công văn này, Cục Quản lý y dược cổ truyền yêu cầu các cơ sở kinh doanh, các cơ sở khám chữa bệnh tạm dừng sử dụng và thu hồi thuốc này; tổ chức tiến hành kiểm tra chất lượng, xác định nguồn gốc xuất xứ của thuốc nói trên và xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh, sản xuất thuốc không đạt chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ, báo cáo về Cục trước ngày 10/11/2018. Đồng thời, Cục Quản lý Dược cũng đề nghị các cơ sở trên chuyển toàn bộ kết quả, hồ sơ, tài liệu xử lý thuốc này cho cơ quan công an trên địa bàn đển tiến hành điều tra, xử lý theo quy định.
