1. Chế độ ăn có ảnh hưởng đến tình trạng giãn mao mạch xuất huyết di truyền
Theo nghiên cứu, lối sống và chế độ ăn uống ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của chảy máu mũi ở bệnh giãn mao mạch xuất huyết di truyền (HHT - hội chứng Osler-Weber-Rendu).
Nghiên cứu "Các yếu tố kích thích gây chảy máu mũi được bệnh nhân nhận thấy trong bệnh giãn mao mạch xuất huyết di truyền" của các tác giả B Maneesha Silva, Anna E Hosman, Hannah L Devlin và Claire L Shovlin khảo sát 117 bệnh nhân mắc bệnh giãn mao mạch xuất huyết di truyền về các yếu tố mà họ cho rằng làm trầm trọng thêm tình trạng chảy máu mũi.
Kết quả cho thấy đa số bệnh nhân nhận thấy thời tiết khô và thay đổi áp suất không khí là những yếu tố phổ biến nhất gây chảy máu mũi. Bên cạnh đó, một số loại thực phẩm như sô cô la, rượu, đồ uống nóng, pho mát lâu năm và cá béo, cũng như các loại thuốc như aspirin và NSAIDs, cũng được bệnh nhân cho là có liên quan đến việc tăng chảy máu mũi.
Nghiên cứu kết luận rằng nhận thức của bệnh nhân cho thấy các yếu tố môi trường, chế độ ăn uống và thuốc có thể đóng vai trò trong việc kích hoạt hoặc làm nặng thêm tình trạng chảy máu mũi ở người bệnh HHT.
Thời tiết khô và thay đổi áp suất không khí là những yếu tố phổ biến nhất gây chảy máu mũi.
2. Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà với người mắc giãn mao mạch xuất huyết di truyền
Theo Mayo Clinic - hệ thống y tế học thuật phi lợi nhuận của Hoa Kỳ, để giúp ngăn ngừa chảy máu mũi do bệnh giãn mạch xuất huyết di truyền, nên thực hiện một số cách sau:
Không sử dụng một số loại thuốc nhất định: Nguy cơ chảy máu có thể cao hơn khi sử dụng một số loại thuốc và thuốc mua không cần đơn thuốc như aspirin, ibuprofen (Advil, Motrin IB, các loại khác), viên uống bổ sung dầu cá, bạch quả, cây ban Âu.
Không ăn một số loại thực phẩm nhất định: Ở một số người, việc ăn quả việt quất, rượu vang đỏ, sô cô la đen hoặc đồ ăn cay có thể gây chảy máu mũi do HHT.
Hãy thử ghi nhật ký thực phẩm: Theo dõi xem có mối liên hệ nào giữa những gì bạn ăn và mức độ chảy máu mũi không.
Giữ mũi ẩm: Sử dụng bình xịt nước muối, kem dưỡng da hoặc gel để bổ sung độ ẩm giúp giảm nguy cơ chảy máu. Sử dụng máy tạo độ ẩm cạnh giường ngủ qua đêm cũng rất hữu ích.
Không nâng vật nặng: Cúi xuống và nâng vật nặng có thể gây chảy máu mũi.
3. Thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị giãn mao mạch xuất huyết di truyền
Mặc dù không có chế độ ăn đặc biệt nào có thể chữa khỏi giãn mao mạch xuất huyết di truyền nhưng một số khuyến nghị chung về chế độ ăn uống và lối sống có thể giúp kiểm soát một triệu chứng phổ biến là chảy máu mũi.
Điều quan trọng cần lưu ý là các yếu tố kích thích ở mỗi người có thể khác nhau, vì vậy việc ghi nhật ký thực phẩm có thể hữu ích trong việc xác định những gì có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của người bệnh.
Theo tạp chí về Dinh dưỡng và Chế độ ăn của Con người, nghiên cứu sử dụng nhật ký thực phẩm 7 ngày để khảo sát chế độ ăn của 25 bệnh nhân giãn mao mạch xuất huyết di truyền, cho thấy họ có xu hướng tự điều chỉnh chế độ ăn để tránh các thực phẩm mà bản thân cho là yếu tố kích thích gây chảy máu mũi. Các loại thực phẩm được bệnh nhân báo cáo phổ biến bao gồm sô cô la, dâu tây, trái cây họ cam quýt, gia vị cay, rượu và gừng.
Kết quả này gợi ý rằng bệnh nhân HHT có thể có nhận thức cá nhân về mối liên hệ giữa thực phẩm và chảy máu mũi, dẫn đến việc tự điều chỉnh chế độ ăn uống, dù cần thêm nghiên cứu để xác nhận các mối liên hệ này một cách khách quan.
3.1. Thực phẩm nên hạn chế hoặc tránh
Một số người giãn mao mạch xuất huyết di truyền tiêu thụ quả việt quất, rượu vang đỏ, sô cô la đen hoặc đồ ăn cay có thể gây chảy máu mũi.
Dựa trên báo cáo của bệnh nhân và một số nghiên cứu, những điều sau đây đã được gợi ý là các yếu tố tiềm ẩn gây chảy máu mũi ở một số người:
Thực phẩm giàu salicylate: Các hợp chất này có đặc tính làm loãng máu và được tìm thấy trong các loại thực phẩm như: Rượu vang đỏ; gia vị (đặc biệt là ớt); sô cô la; cà phê; một số loại trái cây (như quả mọng và trái cây họ cam quýt).
Thực phẩm có hoạt tính chống kết tập tiểu cầu tự nhiên: Chúng cũng có thể cản trở quá trình đông máu như tỏi, gừng, bạch quả, nhân sâm, vitamin E liều cao.
Rượu: Đặc biệt là rượu vang đỏ, có thể làm giãn nở các mạch máu trong đường mũi.
Cá béo (giàu acid béo mega-3): Mặc dù thường tốt cho sức khỏe nhưng một lượng lớn omega-3 có thể có tác dụng làm loãng máu nhẹ ở một số người.
3.2. Thực phẩm nên ăn
Lối sống và chế độ ăn uống ảnh hưởng đến mức độ chảy máu mũi ở bệnh giãn mao mạch xuất huyết di truyền.
Trọng tâm chung nên là duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng để hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn kiêng hạn chế thường không được khuyến khích trừ khi các yếu tố kích thích cụ thể được xác định rõ ràng.
Thực phẩm giàu chất sắt: Do nguy cơ chảy máu tái phát, việc duy trì đủ lượng sắt rất quan trọng để ngăn ngừa thiếu máu như các loại thực phẩm: Thịt đỏ; gan; hải sản; rau lá xanh đậm; các loại đậu và đậu lăng; các loại hạt…
Thực phẩm giàu vitamin C và K: Các vitamin này quan trọng cho sức khỏe mạch máu và quá trình đông máu.
- Vitamin C: Cam, dâu tây, ớt chuông, bông cải xanh...
- Vitamin K: Cải xoăn, rau bina, bắp cải, gan...
Uống đủ nước: Uống nhiều chất lỏng giúp giữ ẩm cho đường mũi, có khả năng giảm nguy cơ khô và chảy máu.
Lưu ý, bài viết mang tính chất tham khảo thông tin, không thay thế lời khuyên của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng. Tốt nhất người bị giãn mao mạch xuất huyết di truyền nên hỏi ý kiến bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng về chế độ ăn phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Không phải tất cả những người mắc chứng này đều nhạy cảm với cùng một loại thực phẩm. Do đó, việc ghi nhật ký thực phẩm chi tiết và ghi lại bất kỳ mối tương quan nào với chảy máu mũi có thể có giá trị trong việc xác định các yếu tố kích thích cá nhân.
Xem thêm:
.