Các chuyên gia cho rằng, sự bùng nổ quảng cáo trên mạng xã hội, nhất là các quảng cáo liên quan đến vấn đề y tế sức khoẻ đang đặt ra nhiều thách thức với các nhà quản lý trong việc kiểm soát những thông tin sai phạm.
Thông tin trên báo chí, Google cho hay cơ quan này đã có các chính sách hạn chế quảng cáo thuốc theo toa, thuốc không kê đơn, thuật ngữ thuốc và chất không được chấp thuận cùng các hạn chế khác. Và tại Việt Nam, thuốc là mặt hàng cấm chạy quảng cáo.
Tuy nhiên, hiện tại các quảng cáo đang gây khó chịu cho người dùng Việt lại hướng đến các bài thuốc gia truyền, đông y... khiến thuật toán của Google khó phát hiện. Vì thế, suốt nhiều tháng, nội dung quảng cáo thuốc đông y vẫn tồn tại nhan nhản trên ứng dụng Youtube từ tivi, máy tính đến cả smartphone của người dùng Việt.
Ông Ngô Huy Toàn - Trưởng phòng Thanh tra Báo chí và Thông tin trên mạng, Bộ TT-TT.
Trao đổi với PV Suckhoedoisong.vn, ông Ngô Huy Toàn - Trưởng phòng Thanh tra Báo chí và Thông tin trên mạng, Bộ Thông tin – Truyền thông (TT-TT) cho biết: Dù đã có nhiều hoạt động thanh tra, kiểm tra việc chấp hành quy định pháp luật về quảng cáo đối với các cơ quan báo chí, các tổ chức cá nhân thực hiện quảng cáo trên môi trường mạng, tuy nhiên, những vi phạm quảng cáo trên môi trường mạng đặc biệt là quảng cáo sản phẩm, dịch vụ thuộc lĩnh vực y tế trên các nền tảng công nghệ của nước ngoài cung cấp xuyên biên giới vào Việt Nam vẫn chưa được ngăn chặn, xử lý rốt ráo, quảng cáo trên các nền tảng xuyên biên giới đang đặt ra nhiều thách thức với cơ quan quản lý.
Chúng ta có thể nhận thấy, vì lợi nhuận, một số Công ty nước ngoài bất chấp chuẩn mực chung, không tuân thủ nghiêm túc pháp luật Việt Nam, thả nổi, dung túng cho các quảng cáo vi phạm.
Bên cạnh đó, lợi dụng tiện ích của môi trường mở, bản thân người quảng cáo cũng sử dụng nhiều thủ đoạn để đối phó với cơ quan quản lý như ẩn danh tính, sử dụng tên miền quốc tế, đặt hosting ở nước ngoài, thiết lập tài khoản để thực hiện hành vi vi phạm trong thời gian ngắn sau đó xóa tài khoản và tiếp tục lập tài khoản khác để thực hiện hành vi vi phạm… do đó việc truy tìm khó khăn, mất nhiều thời gian hơn.
Vi phạm quảng cáo sản phẩm, dịch vụ trong lĩnh vực y tế vẫn rất nhức nhối, nhất là các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe gây hiểu lầm là thuốc chữa bệnh, quảng cáo không phù hợp với tài liệu do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp, quảng cáo dưới dạng liệt kê công dụng của từng thành phần có trong sản phẩm, sử dụng danh nghĩa thầy thuốc, chuyên gia để quảng cáo, sử dụng thư cảm ơn của người bệnh để quảng cáo, phóng đại công dụng của sản phẩm…
Một hình thức vi phạm nữa đang gây bất bình dư luận đó là quảng cáo về một số lương y, nhà thuốc đông y gia truyền, thầy lang trên mạng xã hội với những thông tin sai sự thật, phản khoa học, những đối tượng này bằng nhiều hình thức như viết bài, dựng video ngang nhiên cho mình là “thần y” có thể “chữa bách bệnh”… Những vi phạm dạng này gây tác hại rất lớn cho người tiêu dùng, bởi không phải ai cũng có thể phân biệt giữa thuốc chữa bệnh và TPBVSK, giữa thông tin thật và giả, dẫn đến tiền mất tật mang, thậm chí có thể bỏ lỡ cơ hội được khám chữa bệnh.
Quảng cáo khiến người dân đau tai, nhức óc nhan nhản khắp các mạng xã hội. Ảnh minh hoạ.
Cần tỉnh táo khi sử dụng dịch vụ mạng
Cũng theo ông Toàn, trong thời gian qua cơ quan chức năng của Bộ TT-TT đã phối hợp, yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ ở nước ngoài (facebook, google) để xác minh đối tượng, loại bỏ thông tin quảng cáo sai sự thật ra khỏi hạ tầng mạng, nhiều tài khoản facebook vi phạm đã được ngăn chặn, xử lý. Tuy nhiên, tình hình vẫn chưa cải thiện nhiều.
Xét ở bình diện rộng hơn, không chỉ quảng cáo không trung thực mà vấn nạn tin giả, sai sự thật đã và đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng, nhiều quốc gia đã phải triển khai các biện pháp quyết liệt để ngăn chặn.
Trong thời đại bùng nổ thông tin, vai trò của người sử dụng dịch vụ mạng càng trở nên quan trọng, nếu mỗi người ý thức hơn, trách nhiệm hơn trong việc phản ứng với những thông tin vi phạm, bày tỏ thái độ rõ ràng và kịp thời cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng khi phát hiện có vi phạm, thì cuộc đấu tranh với những thông tin độc hại - trong đó có thông tin quảng cáo sai sự thật trên môi trường mạng mới mang lại hiệu quả.
Mặt khác, không thể không nói đến vai trò của truyền thông, truyền thông chính thống với lợi thế đã tạo dựng được uy tín, niềm tin trong lòng nhân dân, đây sẽ là kênh thông tin định hướng dư luận, cổ vũ cái đẹp, dẹp bỏ cái xấu, giúp công chúng phân biệt đâu là thông tin đúng đắn, đâu thông tin sai lệch, là kênh để nhân dân dựa vào đó xác thực những thông tin mà mình tiếp nhận được từ các nguồn khác.
Đối với thông tin về y tế, sức khỏe, quảng cáo sản phẩm cần có một địa chỉ chính thống, tin cậy để người dân tìm đến khi cần tìm hiểu, tra cứu thông tin. Không ai khác, Báo Sức khỏe&Đời sống cần phải đi đầu trở thành địa chỉ đó.
Văn bản nêu rõ, Thủ tướng giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông và các cơ quan liên quan kiểm tra, có biện pháp quản lý, xử lý phù hợp với tình trạng loạn "thần y" tự xưng trên mạng xã hội hiện nay.
>> Xem thêm:
Không chỉ “thuốc nhà tôi 3 đời”, các loại thuốc nam ở chợ quê cũng là nỗi ám ảnh của bác sĩ
Chủ tịch Hội Đông y VN sửng sốt với các quảng cáo “nhà tôi 3 đời…”
Lại thêm cụ bà cấp cứu vì tin theo đông y truyền miệng
Ngăn cản chữa bệnh theo "nhà tôi 3 đời", bố mẹ mắng con cái "vô tâm, tiếc tiền"
“Nhà tôi 3 đời chữa khỏi bệnh…” dưới góc nhìn bác sĩ
Tin theo quảng cáo "Nhà tôi 3 đời bán thuốc nam", nhiều người suy gan, thận
