Tiền sử bệnh phức tạp
Bệnh nhân F. (58 tuổi, quốc tịch Australia), hiện là giảng viên tiếng Anh một trung tâm Anh ngữ, sinh sống và làm việc tại Việt Nam từ năm 2005.
Bệnh nhân có tiền sử bệnh phức tạp, mắc viêm đa khớp từ nhỏ, thường xuyên phải điều trị giảm đau loại corticoid dẫn đến hội chứng giả Cushing như da mỏng, rạn da, tăng phân bố mỡ ở bụng/mặt, tăng huyết áp, vết thương lâu lành dễ nhiễm trùng, kèm theo biến chứng dùng corticoid kéo dài là suy thượng thận.
Bệnh nhân F. có tiền sử bệnh phức tạp, đã nhiều lần nhập viện Bạch Mai điều trị.
Trước đó tháng 4/2021, bệnh nhân bị viêm phổi nặng phải điều trị hồi sức tích cực thở máy tại BV Bạch Mai. Đến tháng 5, bệnh nhân lại nhập viện và được chẩn đoán huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới, được điều trị chống đông kéo dài (Aspirin).
Bệnh viêm đa khớp gây biến chứng nặng nên bệnh nhân đã phải thay cả hai khớp gối cách đây 20 năm tại Úc. Người bệnh cũng từng bị tai nạn giao thông đã phải phẫu thuật kết hợp xương đùi năm 2011 và lấy nẹp vít sau đó 1 năm.
Chia sẻ về tình trạng của bệnh nhân khi nhập viện, bác sĩ Vũ Xuân Vinh - Khoa Phẫu thuật tiêu hóa gan mật tụy cho biết: Lần này bệnh nhân nhập viện với chẩn đoán: thoát vị hoành có biến chứng/viêm phổi, tăng huyết áp, hẹp mạch vành, huyết khối tĩnh mạch sâu đang điều trị chống đông, suy thượng thận, thay khớp gối hai bên, viêm đa khớp.
Thoát vị cơ hoành là bệnh lý rất nguy hiểm khi gây ra hai hậu quả nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong cho người bệnh. Thứ nhất, khi toàn bộ dạ dày thoát vị lên trên lồng ngực sẽ chiếm thể tích lồng ngực chèn ép vào tim và phổi làm ảnh hưởng hoạt động hô hấp và tuần hoàn, ở bệnh nhân này hệ hô hấp và tuần hoàn đã có bệnh lý nên càng trầm trọng thêm. Đây chính là nguyên nhân chính làm cho bệnh nhân khó thở, phải cấp cứu nhiều lần tại BV Bạch Mai.
Thứ hai là nguy cơ hoại tử tạng thoát vị, khi tạng thoát vị là dạ dày kích thước lớn 94x105x82mm chui qua lỗ thoát vị nhỏ hơn là 70mm, đặc biệt khi bệnh nhân ăn uống, thể tích dạ dày tăng lên làm cho dạ dày có nguy cơ thiếu máu dẫn đến hoại tử và thủng. Đây là biến chứng có thể khiến bệnh nhân tử vong nhanh chóng dù có được can thiệp phẫu thuật.
"Bệnh nhân được hội chẩn đa chuyên khoa tim mạch, hô hấp, hồi sức tích cực và gây mê, sau hội chẩn các bác sĩ xác định đây là ca bệnh nặng do tổn thương giải phẫu phức tạp và bệnh lý nội khoa nhiều liên quan đến hai cơ quan sinh mạng của cơ thể là hô hấp và tuần hoàn. Vì vậy chúng tôi đã quyết định điều chỉnh tốt các rối loạn về hô hấp trước mổ: điều trị viêm phổi, sử dụng thuốc giãn phế quản, điều chỉnh chống đông đường uống sang đường tiêm", BS Vinh chia sẻ.
Bệnh nhân có yếu tố người nước ngoài và bệnh nặng, do vậy các bác sĩ giải thích cặn kẽ cho bệnh nhân và người nhà, sau quá trình cân nhắc, gia đình quyết định điều trị tại BV Bạch Mai, từ chối việc trở lại Australia.
Sau mổ bệnh nhân không có biến chứng, các triệu chứng về lồng ngực như đau ngực, khó thở thuyên giảm và bệnh nhân đã được xuất viện sau mổ 2 ngày.
Những thách thức của cuộc phẫu thuật
Ngày 20/12, sau quá trình chuẩn bị kỹ lưỡng cuộc phẫu thuật được tiến hành. Các bác sĩ phẫu thuật nội soi cho bệnh nhân với 4 sẹo nhỏ 0,5-1cm trên thành bụng trước. Trong quá trình mổ, phát hiện thấy tổn thương rất lớn ở khe thực quản cơ hoành dẫn đến tình trạng toàn bộ dạ dày thoát vị lên trên lồng ngực. Ekip đưa toàn bộ dạ dày xuống trở lại ổ bụng, khâu phục hồi tổn thương cơ hoành và tạo van chống trào ngược kiểu Dor.
Ca mổ diễn ra trong 2 giờ đồng hồ. Sau 3 giờ phẫu thuật bệnh nhân đã ra khỏi phòng hồi sức về khoa điều trị và có thể tự ngồi dậy và vận động tại chỗ ngay sáng hôm sau và xuất viện sau mổ 2 ngày.
Đánh giá về ca bệnh này, TS.BS Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng khoa Phẫu thuật Tiêu hóa gan mật tụy cho biết: Ở bệnh nhân này quyết định phẫu thuật thực sự rất khó khăn. Đầu tiên là bệnh nhân có rất nhiều bệnh lý nội khoa nặng làm tăng nguy cơ tử vong và biến chứng của phẫu thuật.
Các bệnh lý về tim mạch, hô hấp ảnh hưởng lớn đến quá trình gây mê và bơm hơi ổ bụng trong nội soi. Bệnh lý suy thượng thận làm chậm liền vết thương và tăng nguy cơ nhiễm trùng. Các bệnh lý ngoại khoa phức tạp, vùng phẫu thuật nằm sâu trong ổ bụng và trong lồng ngực, quá trình phẫu thuật ảnh hưởng đến hoạt động cả tim và phổi và phải thực hiện nhiều kĩ thuật khó để sử chữa tổn thương của bệnh nhân. Thêm nữa bệnh nhân là người nước ngoài nên vấn đề thủ tục mổ phức tạp kèm theo quá trình điều trị bệnh nhân có nguy cơ tử vong.
"Thành công của ca mổ là sự phối hợp nhịp nhàng của các chuyên khoa và sự tin tưởng tuyệt đối của người nhà vào êkip phẫu thuật", bác sĩ Hùng nhấn mạnh.
