Xuống cấp nặng
Theo ghi nhận của chúng tôi, nhiều công trình cấp nước và bể chứa nước sinh hoạt cộng đồng ở các làng luôn trong tình trạng “đắp chiếu”. Trong khi đó, nhiều hộ dân lại rơi vào tình trạng thiếu nước phục vụ nhu cầu sinh hoạt hằng ngày. Đơn cử, tại làng Suối Mây (thị trấn Vân Canh, huyện Vân Canh), công trình nước sinh hoạt tự chảy Suối Mây đã ngưng hoạt động; các bể chứa nước tập trung ở làng Suối Mây cũng không có giọt nước nào. Còn tại làng Cát và làng Canh Tiến (xã Canh Liên), các công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy và bể chứa nước cộng đồng được xây dựng cách đây hơn 10 năm cũng đã xuống cấp, hư hỏng nặng.
Tương tự, ở làng Hòn Mẻ (xã Canh Thuận), các bể chứa nước sinh hoạt cộng đồng tiền tỉ cũng xuống cấp, đường ống bị rỉ sét, hoen ố, nguồn nước bị ảnh hưởng. Tại địa phương này còn có công trình nước sinh hoạt tự chảy La Da, được đầu tư xây dựng cung ứng nước sinh hoạt cho khoảng 1.000 nhân khẩu ở làng Kà Bưng, Hà Lũy và Hà Văn Dưới. Dù công trình đã được đầu tư sửa chữa, nhưng việc cấp nước vẫn không đảm bảo, khiến người dân gặp khó khăn, thiếu thốn trong việc lấy nước phục vụ sinh hoạt.
Ông Đinh Văn Ước, trú làng Canh Tiến, cho biết: Tại địa phương có hệ thống cấp nước sinh hoạt tự chảy, lấy nước từ khu vực đầu nguồn hồ Núi Một, rồi đưa về làng phục vụ nhu cầu sử dụng của bà con. Nhưng 2 - 3 năm nay, hệ thống đường ống dẫn nước, bể lọc nước bị xuống cấp, khiến chất lượng nguồn nước đưa về làng không đảm bảo vệ sinh, rất lo ngại cho sự an toàn của sức khỏe. Ngoài ra, lượng nước đưa về ít, chỉ đủ cung cấp cho chừng một nửa số dân trong làng, khiến người dân thường xuyên rơi vào cảnh thiếu nước sinh hoạt.
Người dân Vân Canh thiếu nước sinh hoạt phải ra suối múc từng can nước về dùng.
Mong sớm giải “khát” cho dân
Chủ tịch UBND xã Canh Liên, Đinh Văn Diễn chia sẻ: Mặc dù xã thường xuyên bố trí lực lượng và vận động người dân tự bảo quản, duy tu, sửa chữa các công trình cấp nước sinh hoạt tự chảy và bể cấp nước tập trung. Tuy nhiên, do điều kiện địa hình đồi núi nên việc này gặp không ít khó khăn, các công trình thường nhanh xuống cấp. Thực trạng này khiến nhiều người dân ở làng Cát, làng Canh Tiến bị thiếu nước sinh hoạt. Địa phương mong các cấp, các ngành chức năng liên quan của huyện, tỉnh và Trung ương có giải pháp bền vững để giải quyết tình trạng này, nếu không bà con rất cực.
Theo ông Trần Văn Khổ - Phó trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Vân Canh, các công trình cấp nước sinh hoạt cộng đồng xuống cấp do được đầu tư xây dựng cách đây đã nhiều năm. Trong khi đó, huyện khó khăn trong bố trí kinh phí sửa chữa, bảo dưỡng. Ngoài ra, một số địa phương, cán bộ phụ trách ít quan tâm nhắc nhở người dân về ý thức bảo vệ công trình cấp nước, tu sửa kịp thời khi có dấu hiệu hỏng hóc. Địa phương đã và đang rà soát, tổng hợp các công trình xuống cấp, hư hỏng nặng để bố trí kinh phí khắc phục, đảm bảo việc cấp nước sinh hoạt cho người dân sử dụng.
Hằng năm, cứ vào mùa khô, trên địa bàn huyện Vân Canh có hàng nghìn hộ dân thiếu nước sinh hoạt. Thế nhưng, ngay tại trung tâm thị trấn Vân Canh, một nhà máy nước được đầu tư nhiều tỷ đồng, có công suất thiết kế 1.400m3/ngày đêm, cung cấp nước sạch sinh hoạt cho khoảng 12.000 hộ dân nhưng lại nằm “đắp chiếu” nhiều năm nay.
Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Kim Vũ, Chủ tịch UBND huyện Vân Canh cho biết: Nguyên nhân khiến công trình hoạt động không hiệu quả là do vị trí đặt nhà máy nước sạch chưa hợp lý. Nhà máy đặt ở vị trí cao, vào mùa nắng hạn, nhà máy không có đủ nước để hoạt động. Bởi thời điểm này, nước từ sông Hà Thanh cạn dần; cộng với việc phải qua 2 lần bơm mới đến được nhà máy, gây tốn kém. “Để giải quyết vấn đề bất cập, huyện Vân Canh đã phối hợp với các ban, ngành tìm phương án để đưa nhà máy nước đi vào hoạt động. Tuy nhiên đến nay, vẫn chưa tìm được phương án khả thi nhất”, ông Vũ chia sẻ thêm.