“Khi muốn giảm quá tải, nếu cứ mở rộng tuyến trên bao nhiêu đi nữa mà không chuyển kỹ thuật cao về tuyến dưới thì sẽ không giải quyết được triệt để tình hình”, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh tại Hội nghị Triển khai chỉ đạo của Thủ tướng về tăng cường thực hiện Đề án Bệnh viện (BV) vệ tinh - giảm quá tải BV khu vực phía Bắc diễn ra cuối tuần qua tại Hà Nội. Bên cạnh việc tăng được số giường bệnh, BV ở tuyến Trung ương và tuyến cuối thì việc chuyển giao kỹ thuật về tuyến dưới đóng vai trò quan trọng, có tác dụng kép không chỉ làm tuyến trên giảm tải mà người dân còn được khám chữa bệnh (KCB) với trình độ chuyên môn cao ngay tại địa phương, đỡ tốn kém thời gian, chi phí đi lại...
Làm chủ kỹ thuật cao ngay tại BV địa phương
Sau hơn 2 năm thực hiện Đề án BV vệ tinh (2013-2015), được sự quan tâm và chỉ đạo thường xuyên của Chính phủ và sự hưởng ứng, phối hợp của UBND các tỉnh, thành phố, cùng với sự nỗ lực phấn đấu của các BV hạt nhân và vệ tinh, đến nay Đề án BV vệ tinh của Bộ Y tế đã thu được một số kết quả đáng được khích lệ.
Trong 2 năm qua, cả nước đã thành lập, phát triển mạng lưới BV vệ tinh với 14 BV hạt nhân và 46 BV vệ tinh ở 38 tỉnh thành, thành phố thuộc 5 chuyên: khoa tim mạch, chấn thương chỉnh hình, sản, nhi, ung bướu. Từ việc chuyển giao kỹ thuật, nhiều BV vệ tinh tuyến cơ sở đã thực hiện tốt các kỹ thuật khó.
Cụ thể, chuyên ngành ung bướu đã tiến hành chuyển giao 58 lượt kỹ thuật cho tuyến dưới; chuyên ngành tim mạch đã chuyển giao 27 kỹ thuật; chuyên ngành ngoại chấn thương đã hoàn thành 105 lượt chuyển giao kỹ thuật; chuyên ngành nhi đã hoàn thành 34 lượt chuyển giao kỹ thuật; chuyên ngành sản đã hoàn thành 28 lượt chuyển giao kỹ thuật.
Một số BV vệ tinh đã làm chủ được các kỹ thuật y học cao do BV hạt nhân chuyển giao, thiết thực giúp người bệnh, nhất là người bệnh nghèo được tiếp cận và được sử dụng các dịch vụ kỹ thuật cao ngay tại các cơ sở y tế tuyến dưới, điển hình là BVĐK tỉnh của các tỉnh Phú Thọ, Ninh Bình, Thanh Hóa, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Lâm Đồng, Quảng Nam... “Trong thời gian ngắn đã triển khai được mạng lưới BV vệ tinh rộng khắp. Nếu trước đây nói đến ung bướu chỉ nói đến BV K Hà Nội hay Ung bướu TP.HCM thì nay đã có 18 đơn vị điều trị được ung bướu”, PGS.TS. Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý KCB (Bộ Y tế) chia sẻ.
Hệ thống y tế ngoài công lập cũng sẽ được tham gia Đề án BV vệ tinh
Theo Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, nhờ triển khai tốt các kỹ thuật được chuyển giao từ BV hạt nhân, tỷ lệ chuyển tuyến của các BV vệ tinh đã giảm rõ rệt: 37,5% số BV vệ tinh đã có tỷ lệ chuyển tuyến giảm, như BVĐK tỉnh Ninh Thuận tỷ lệ chuyển tuyến chấn thương sọ não năm 2013 là 104 ca, năm 2014 còn 12 ca, giảm chuyển tuyến 88,46%; BVĐK tỉnh Phú thọ sau khi được tiếp nhận chuyển giao kỹ thuật ung bướu, số lượt người bệnh được xạ trị và phẫu thuật ung bướu tại BV tăng cao, năm 2013 là 2876 ca, năm 2014 là 5535 ca...
Bộ trưởng cho biết, Thủ tướng đã chỉ đạo nhân rộng mô hình này ra tất cả các tỉnh, thành; kỳ hạn đến năm 2016 phải hoàn thành, do đó Bộ trưởng đề nghị cần nhanh chóng hoàn thành mục tiêu 100% BV tuyến tỉnh tham gia hệ thống BV vệ tinh. Phấn đấu đến hết năm 2016, tất cả các tỉnh, thành phố có BV tuyến tỉnh, thành phố là BV vệ tinh về các chuyên khoa tim mạch, ung bướu, ngoại chấn thương, sản, nhi và một số chuyên khoa khác ở các BV hiện vẫn quá tải...
“Mạng lưới BV vệ tinh sẽ không chỉ dừng lại ở BV công lập mà sẽ mở rộng sang cả BV tư nhân, đặc biệt, nếu BV nào có đủ năng lực có thể trở thành hạt nhân trên cả nước. Vì BV công hay tư cũng đều hướng tới mục đích chăm sóc sức khỏe người dân một cách tốt nhất” - Bộ trưởng chia sẻ.
Thời gian tới, Bộ cũng sẽ thêm một số chuyên khoa còn quá tải vào Đề án như: huyết học, hô hấp, nội tiết, thần kinh (đột quỵ), hồi sức cấp cứu... đồng thời, nhân rộng mô hình phòng khám bác sĩ gia đình trong phạm vi toàn quốc; thực hiện luân phiên có thời hạn đối với người hành nghề tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Ngay sau hội nghị, Bộ trưởng đề nghị Giám đốc Sở Y tế phải đề xuất BV vệ tinh của địa phương về chuyên khoa vệ tinh, danh sách BV hạt nhân được hợp tác...
Trong thời gian tới, Bộ Y tế tiếp tục chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án giảm quá tải BV; đẩy mạnh việc thực hiện BV vệ tinh, chuyển giao kỹ thuật; mở rộng mạng lưới BV vệ tinh đến tất cả các tỉnh, thành phố; tiếp tục đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất của BV hạt nhân, bố trí đủ chuyên gia, cán bộ y tế có đủ năng lực để thực hiện tốt việc đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới, ngành y tế sẽ đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống y tế từ xa (telemedicine) trong việc hội chẩn, đào tạo, hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật từ BV hạt nhân đến BV vệ tinh...
Thái Bình
Bên lề hội nghị, phóng viên báo SK&ĐS đã ghi lại ý kiến của lãnh đạo các BV là BV hạt nhân và BV vệ tinh của Đề án BV vệ tinh
TS. Bùi Diệu, Giám đốc BV K (Hà Nội): Người dân đã có niềm tin vào BV vệ tinh
Khi tiếp nhận các bệnh nhân nặng chuyển lên, chúng tôi đánh giá các BV tuyến dưới đã chuyển tuyến đúng và đã xử lý được những mức độ bệnh trong khả năng của tuyến dưới. Hy vọng thời gian tới, các BV tuyến dưới sẽ xử lý được những trường hợp nặng hơn nữa, giảm bớt cho tuyến Trung ương. Chúng tôi có thể khẳng định năng lực các BV tuyến dưới đã được nâng cao rõ rệt, người dân cần có niềm tin vào các BV vệ tinh, không nên vượt tuyến khi không cần thiết.
PGS.TS. Nguyễn Đức Tiến - Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến - BV Việt Đức: Vừa đưa bác sĩ về tuyến dưới “cầm tay chỉ việc” vừa hỗ trợ chuyên môn từ xa
Trong 2 năm qua, nhiều BV tuyến tỉnh đã thực hiện thuần thục các kỹ thuật như phẫu thuật gãy vùng mấu chuyển xương đùi, kỹ thuật cầm máu trong xuất huyết dạ dày, kỹ thuật mổ máu tụ trong não... do BV Việt Đức chuyển giao. Ngoài việc đưa các bác sĩ giỏi của BV xuống tận nơi để “cầm tay chỉ việc” cho bác sĩ tuyến dưới, hằng ngày, hằng tuần các ca bệnh khó đã được các chuyên gia đầu ngành của BV Việt Đức hỗ trợ kịp thời qua điện thoại hoặc hội chẩn trực tiếp qua internet. Nhiều kỹ thuật được thao diễn trực tuyến, giúp các bác sĩ tuyến tỉnh được trao đổi trực tiếp với các chuyên gia, tăng khả năng cấp cứu và điều trị bệnh nhân tại BV tuyến dưới.
TS. Nguyễn Huy Ngọc, Phó Giám đốc Sở Y tế, Giám đốc BVĐK tỉnh Phú Thọ: Thực hiện thành công nhiều kỹ thuật cao, chuyên sâu nhờ tham gia Đề án BV vệ tinh
Thực hiện Đề án BV vệ tinh đã giúp BVĐK tỉnh Phú Thọ phát triển toàn diện, thực hiện thành công các kỹ thuật chuyên sâu được chuyển giao. Chuyên ngành ngoại khoa số lượt người bệnh được chuyển về tuyến Trung ương đã giảm rõ rệt, năm 2005 tỷ lệ chuyển tuyến là 25%, đến năm 2014 giảm còn 0,9%; chuyên ngành ung bướu số lượt người bệnh được xạ trị và phẫu thuật ung bướu tại BV tăng cao, năm 2013 là 2.876 ca, năm 2014 là 5.535 ca; chuyên ngành tim mạch tỷ lệ chuyển tuyến năm 2010 là 35%, đến năm 2014 tỷ lệ chuyển tuyến còn 0,8%...
Trước đây, một ngày trung bình BV chỉ có 200-250 lượt khám thì nay con số này tăng lên 1.000; trong đó hơn 1/3 là bệnh nhân từ các tỉnh lân cận. Trong thời gian tới, BV sẽ thực hiện ca phẫu thuật tim hở, ghép thận đầu tiên. PV
