Gần đây, chị Hoàng Hồng Kiên đã giã từ sự nghiệp thể thao và được biết đến nhiều hơn với vai trò là một diễn giả truyền cảm hứng sống cho đông đảo người dân Việt Nam.
Vươn ra khỏi ao làng
Hoàng Hồng Kiên sinh năm 1980, là người dân tộc Tày ở Đình Lập, Lạng Sơn. Số phận không may, chị đã bị di chứng của chất độc màu da cam, bại liệt mất đôi chân từ khi 4 tháng tuổi. Sinh ra ở một huyện miền núi khi mà sự kỳ thị đối với người khuyết tật còn quá lớn khiến chị luôn phải nỗ lực vươn lên chứng minh bằng những việc làm cụ thể.
Vợ chồng chị Kiên trong một sự kiện.
Tuy không được đi học nhưng chị vẫn nung nấu một ý chí là phải biết đọc và biết viết. Nhờ sự giúp sức của người thân và lòng quyết tâm của chính mình, cuối cùng, chị cũng nhận ra được mặt chữ. Chị đặc biệt thích đọc sách vì với chị, sách là người bạn luôn ở bên mỗi khi cô đơn, buồn tủi. Thế là từ niềm đam mê đó cùng với nghị lực vươn lên của bản thân mà trong chị đã ấp ủ được những vần thơ từ lúc nào mà không hề hay biết.
Năm 1999, chị bất ngờ đoạt giải nhì trong cuộc thi thơ của tỉnh Lạng Sơn. Biết chị là người bại liệt chân nên phần thưởng mà Ban Tổ chức trao tặng là một chiếc xe lăn. Cơ hội thoát khỏi “ao làng” đã đến, nhất là từ khi nghe qua sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam biết tin Hội Người mù Hà Đông đang tuyển hội viên. Sau những lần bán hoa quả cho mẹ, chị dành dụm được khoảng 100 nghìn đồng, rồi một mình đi xe lăn lên Hà Nội với một sự hồ hởi và niềm hy vọng thay đổi cuộc đời.
Thế nhưng, đến nơi mới biết hôm đó là ngày nghỉ, tiền cũng chả còn nên chị đành phải ngủ ở Bến xe Hà Đông. Sáng hôm sau vào Hội thì chị mới hay biết Hội chỉ tuyển những người có hộ khẩu ở Hà Đông. Nhưng may mắn thay Hội còn thiếu người tiêu thụ tăm tre, chổi chít. Thế là chị bắt đầu công việc mưu sinh nơi đất khách quê người với đầy gian khó. Mỗi hôm chị phải đi đến hàng chục km trên mọi ngõ ngách Thủ đô khiến đôi tay của chị trầy xước không biết bao nhiêu vết. Nhưng với niềm tin vào quyết định của mình nên chị gạt đi hết những khó khăn, thử thách ấy để tiếp tục sống và làm việc trên đất thị thành.
Ngôi sao xe lăn
Biến cố cuộc đời với Hoàng Hồng Kiên vào năm 2003, trong một lần đi rao hàng, chị bị xe đâm phải khiến tay bị gãy, xe thì hỏng. Không có tiền, chị một mình nằm phòng trọ để xương tay tự liền. Thấy hoàn cảnh chị quá khó khăn, Hội Người mù Hà Đông bèn xin với Trung tâm Thể thao Khúc Hạo một chiếc xe lăn để chị đi làm trở lại. Đến đó, thấy chị to khỏe nên HLV Ngô Anh Tuấn gợi ý xin chị vào đội cử tạ nhưng sau thấy tay chị bị lệch xương nên đưa chị vào đội xe lăn.
Lúc ấy chị nghĩ VĐV cũng là một nghề và có thể tạo ra thu nhập nên chị vui vẻ nhận lời. Thế là cứ sáng sớm ra chị đến SVĐ Hàng Đẫy tập luyện, trưa lại đi bán hàng đến tận đêm mới về. Công việc cứ thế diễn ra, 4 tháng sau, chị đã được chọn đi thi đấu và có huy chương. Trong quá trình tập luyện, sau những lần hỏng xe được anh Phạm Hồng Thức (quê Gia Lâm, Hà Nội, mất đôi chân do tai nạn tàu hỏa, 14 năm liền vô địch xe lăn toàn quốc) sửa hộ. Từ đó, hai người trẻ với hoàn cảnh giống nhau đã đồng cảm và chớm nở một tình yêu đẹp. Đến năm 2004, họ quyết định chuyển về sống với nhau bất chấp sự phản đối kịch liệt của gia đình đôi bên. Sau đó, vào năm 2005, chị đã giành được đến 4 HCV trong sự khâm phục của bạn bè và người hâm mộ. Tiếp theo, năm 2006, chị giành 2 HCB của châu Á - Thái Bình Dương. Trong suốt sự nghiệp thể thao của mình, chị đã giành được 8 HCV Paragame cùng với Bằng khen của Chủ tịch nước và 3 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ.
Gia đình nhỏ của anh Thức chị Kiên.
Xưởng tăm tre, chổi chít Thức-Kiên
Song song với việc tập luyện và thi đấu thể thao, để nâng cao nguồn thu nhập cho gia đình, năm 2006, anh chị đã cho ra đời xưởng tăm tre, chổi chít Thức-Kiên ở Đại Mỗ (nay thuộc Nam Từ Liêm, Hà Nội). Để lựa chọn được những cây đót chất lượng tốt nhất cũng như giảm chi phí, anh chị đã lặn lội lên tận Hòa Bình, Điện Biên tìm mua. Thời điểm cao nhất xưởng có đến 30 người, trong đó có hơn 10 người là câm điếc. Ngoài thời gian bán hàng, anh Thức còn dùng xe ba bánh để chở hàng và chạy xe ôm.
Năm 2009, chị Kiên mang thai. Để tiết kiệm, anh đưa chị về quê ngoại dưỡng thai và sinh em bé. Về tỉnh nhà, chị lại kết hợp với Phòng Lao động - Thương binh tỉnh Lạng Sơn để tuyển người khuyết tật và dạy nghề tăm tre, chổi chít cho họ. Năm 2010, xuống Hà Nội, chị cũng đi tập lại nhưng thành tích không cao do đã bị mất sức khi sinh đẻ và tuổi tác. Chị bắt đầu từ giã sự nghiệp thể thao từ đây.
Sau đó, chị còn mở một lớp dạy nghề tại một gia đình ở Thường Tín (Hà Nội) và kết hợp với tổ chức từ thiện địa phương để giúp đỡ những người khuyết tật có công ăn việc làm tại xưởng của mình. Như trường hợp em Hoàng Anh Tuấn (sinh viên Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội) nhà nghèo, quê Yên Bái bị khuyết tật từ nhỏ lên Hà Nội học đại học với vỏn vẹn 4 triệu đồng. Ở được 1 tháng, hết tiền mà chưa được vào ký túc xá cũng như không có học bổng tài trợ, chị Kiên biết chuyện thương tình nhận vào tiêu thụ sản phẩm chổi chít, tăm tre cho xưởng đến khi Tuấn nhận được những khoản hỗ trợ của Nhà nước.
Chị Kiên trong một buổi ghi hình ở Đài truyền hình.
Truyền cảm hứng sống
Năm 2014, khi diễn giả “không tay, không chân” Nick Vujicic sang Việt Nam lần thứ 2, lại một bước ngoặt nữa đến với cuộc đời Hoàng Hồng Kiên khi chị được Ban Tổ chức mời là đại diện người khuyết tật tiêu biểu nhất của Thủ đô dự buổi diễn thuyết của Nick ở SVĐ Quốc gia Mỹ Đình. Khi ấy, cơn sốt Nick lan toả khắp nơi khiến chị mơ ước sẽ trở thành một “Nick của Việt Nam”. Bắt đầu năm đó, chị đã tìm hiểu đến với các khóa học diễn giả ở nước ngoài. Chị tâm sự khó nhất là đi Nhật Bản vì phải chứng minh tài chính có 100 triệu đồng mới đi được. Chị đã phải vay mượn rất nhiều. Năm 2015, chị đã bắt đầu đứng lên diễn thuyết những chương trình ngắn. Từ năm 2014 - 2016, chị đã đến với 14 quốc gia trên thế giới để học bằng tiền túi của mình.
Khi tiếp xúc với những sinh viên đại học, chị thấy đa phần các em chưa định hướng được nghề nghiệp trong tương lai, có em vào học đại học lại thi sang trường khác làm lãng phí tiền của, công sức của bố mẹ. Nhận thấy điều đó, đầu năm 2016, “Hành trình kết nối niềm tin cuộc sống” (Chương trình truyền cảm hứng sống) của chị ra đời và bắt đầu đi về các trường THPT và về các tỉnh thành. Các lớp học của chị thường là miễn phí hoặc có thì lấy học phí rất thấp. Thời gian đầu, tiền không có, chị thường tự đi xe ba bánh đến các tỉnh phía Bắc như: Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình... để làm diễn giả, nói chuyện, diễn thuyết đều đặn mỗi tháng 5 lần. Để tiết kiệm chi phí, trong mỗi chương trình, anh Thức phải đến điều chỉnh âm thanh, ánh sáng thay vì thuê người.
Sau đó, câu chuyện nỗ lực vươn lên vượt khó của Hoàng Hồng Kiên cũng như những buổi chia sẻ của chị đã lan tỏa tới nhiều người hơn, chị đã đứng lớp diễn thuyết trước khoảng 5.000 người ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia. Chị chia sẻ, muốn lan rộng chương trình này đến cả với người khuyết tật bởi chị biết đâu đó người khuyết tật vẫn còn tự ti, mặc cảm với số phận.
Ngoài ra, chị còn là chủ nhiệm CLB Phụ nữ tự lực (tổ chức phụ nữ khuyết tật) quận Hà Đông. Đây là tổ chức hội gắn kết và cùng nhau giúp đỡ những số phận kém may mắn trong cuộc sống. Chị tin tưởng rằng mình và các cộng sự sẽ truyền cảm hứng sống cho nhiều người để cùng vươn lên khắc phục những éo le của số phận.
Có thể nói, Hoàng Hồng Kiên đã đi một cuộc hành trình dài với bao cố gắng, nỗ lực, quyết tâm để có được thành công như ngày hôm nay, đó là một diễn giả tên tuổi với một mái ấm nhỏ bé tràn đầy hạnh phúc và tiếng cười bên cạnh người chồng hết mực yêu thương cùng cậu con trai khỏe mạnh, ngoan ngoãn, học giỏi. Cuộc đời và công việc chị đang làm sẽ và mãi tô thắm thêm những điều tốt đẹp trong cuộc đời này.
