Hiện tại, nước ta đang trong giai đoạn cuối của thời kỳ cơ cấu dân số vàng, bước đầu vào giai đoạn già hóa. Việt Nam nằm trong số 10 nước có tốc độ già hóa nhanh nhất trên thế giới. Già hóa dân số đặt Việt Nam trước nhiều thách thức liên quan đến chăm sóc sức khỏe cũng như nguồn cung lao động và sử dụng lao động người cao tuổi.
Theo giới chuyên môn, sức khỏe người cao tuổi yếu và có nhiều vấn đề cần giải quyết. Mặc dù có tuổi thọ trung bình khá cao nhưng tuổi thọ khỏe mạnh của người cao tuổi ở nước ta (giai đoạn sống tích cực) lại khá thấp (chỉ khoảng 64 tuổi); đặc biệt, có 67,2% người cao tuổi có tình trạng sức khỏe yếu và rất yếu, nhiều người mắc bệnh nan y… Khoảng 95% người cao tuổi có bệnh, chủ yếu là bệnh mạn tính không lây nhiễm, trung bình một người cao tuổi Việt Nam mắc 3 bệnh.
Hệ thống chăm sóc sức khỏe, nhất là chăm sóc chuyên khoa cho người cao tuổi chưa đáp ứng được nhu cầu. Nguồn vốn ngân sách nhà nước cũng chưa thể đáp ứng một cách tốt nhất nhu cầu đầu tư cho công tác chăm sóc y tế cho người cao tuổi.
Hệ thống an sinh xã hội cũng chưa đáp ứng được nhu cầu của người cao tuổi; chưa có hệ thống chăm sóc dài hạn và hệ thống cung ứng việc làm cũng như chăm sóc sức khỏe dài hạn cho người cao tuổi.
Trước thực tế đó, người cao tuổi cần đề cao tính chủ động của bản thân, tự chăm sóc mình thông qua chế độ ăn uống, cách sinh hoạt, luyện tập cũng như phòng chữa bệnh.
Theo khảo sát cho thấy, những người cao tuổi sống thọ, khỏe mạnh họ có những chế độ ăn sau đây mà chúng ta cần học theo, nhất là giai đoạn già hóa dân số đang tiến đến gần.
Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng 20% là do các yếu tố bên trong như chủng tộc, giới tính, gen và 80% là do các yếu tố bên ngoài như thói quen, chế độ ăn uống và tính cách.
Nói cách khác, 80% tuổi thọ của con người thực sự là do chính họ quyết định. Chúng ta nên nắm bắt quyền kiểm soát 80% tuổi thọ này như thế nào?
Trong đó, chế độ ăn ăn uống tốt hay không có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe cũng như tuổi thọ của con người. Theo khảo sát, những người sống thọ, khỏe mạnh thường có những điểm giống nhau sau:
Ăn nhiều rau: Những người sống thọ thường có chế độ ăn nhiều rau xanh. Rau xanh là thực phẩm hàng đầu giúp phòng ngừa ung thư. Hầu hết các loại rau xanh đều chứa chất chống ôxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do. Rau không chỉ cung cấp nhiều chất xơ tốt cho hệ tiêu hóa mà còn tốt cho tim mạch, giảm huyết áp, đẹp da, ngăn ngừa rụng tóc cũng như phòng ngừa các bệnh mạn tính bao gồm tim mạch và tiểu đường.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ cho thấy rằng nguy cơ mắc bệnh đột quỵ thấp hơn trong nhóm gần 35.000 phụ nữ dùng các thực phẩm giàu vitamin E có trong các thực phẩm nhóm đậu.
Ăn tăng cá: Người đàn ông lớn tuổi nhất nước Anh - ông John Tinniswood - 109 tuổi, tiết lộ bí quyết sống thọ của mình là nhờ cá.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng cá rất giàu axit béo không bão hòa omega-3. Chất này có thể làm cho cấu trúc telomere trong tế bào máu dài ra, cấu trúc telomere càng dài thì con người càng sống lâu hơn.
Các nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng ăn cá mỗi tuần một lần giúp giảm nguy cơ suy tim và có thể giảm 44% tỷ lệ tử vong do bệnh tim ở người cao tuổi. Vì vậy, thói quen ăn cá vào thứ sáu hàng tuần của người Đức là một trong những vũ khí thần kỳ cho sức khỏe và tuổi thọ của họ.
Giảm thịt đỏ: Theo tạp chí Reader's Digest, cuộc khảo sát kéo dài 10 năm ở 545.000 tình nguyện viên người Mỹ cho thấy, đối với những ai ăn khoảng 115g thịt heo hoặc bò mỗi ngày, nguy cơ chết sớm cao hơn ít nhất 30% so với những người chỉ ăn khoảng 30g thịt heo hoặc bò mỗi ngày.
Ngoài các chế độ ăn trên, những người sống thọ còn có các thói quen khác như ăn uống đúng giờ, hạn chế tối đa ăn vặt, không ăn quá no. Đặc biệt là họ có thói quen nhai kỹ khi ăn.
