1. Vai trò của chế độ ăn uống đối với bệnh trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày - thực quản là bệnh lý phổ biến gây nhiều khó chịu cho người bệnh. Cơ chế trào ngược dạ dày - thực quản được hiểu như sau: Bình thường sau khi thức ăn được đưa vào miệng nhai và nuốt xuống đến thực quản (phần ống nối từ miệng đến dạ dày), các cơ thắt thực quản sẽ giãn ra để cho thức ăn cùng các chất lỏng đi vào dạ dày rồi lại đóng lại.
Tuy nhiên, đối với người bị trào ngược sẽ gặp tình trạng acid từ dạ dày đẩy ngược lên phần thực quản khiến cho lớp niêm mạc thực quản bị kích thích gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như: nóng rát, ợ nóng, ợ chua, vướng nghẹn cổ, tức ngực, viêm họng…
Hình ảnh trào ngược dạ dày thực quản.
Trào ngược dạ dày thực quản nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển và gây nhiều biến chứng. Người bệnh cần đi khám và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Ngoài việc dùng thuốc theo đúng chỉ định thì cách ăn uống, sinh hoạt có vai trò đặc biệt quan trọng.
Theo ThS.BSNT. Nguyễn Xuân Tuấn, Giảng viên Đại học Y Dược - Đại học Quốc gia Hà Nội, trào ngược dạ dày - thực quản nếu để kéo dài có thể gây các hậu quả nghiêm trọng như: viêm loét thực quản, chít hẹp thực quản, thậm chí là ung thư thực quản.
Người bệnh trào ngược dạ dày thực quản nên thực hiện chế độ ăn lành mạnh để kiểm soát tốt cân nặng, tránh thừa cân, béo phì. Nên ăn thực phẩm giàu chất xơ và đạm dễ hấp thu như: rau xanh, trái cây, thịt gia cầm bỏ da, hải sản, cá, trứng…
Cần tránh các loại đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, đồ ăn chiên xào, thực phẩm chế biến sẵn... Tránh thực phẩm có thể gây kích ứng dạ dày, thực quản như: cà phê, trà, gia vị mạnh như hạt tiêu, ớt…
Cần lưu ý tránh các kiểu ăn uống tạo ra nhiều khí trong dạ dày như: ăn quá vội vàng, dùng ống hút khi uống nước, nhai kẹo cao su hoặc uống đồ uống có gas. Không nên ăn quá nhiều mỗi bữa, không nên uống nhiều nước mỗi lần, không nằm ngửa hoặc vận động gắng sức sau khi ăn...
2. Những thói quen ăn uống cần tránh khi bị trào ngược dạ dày thực quản
2.1. Tránh thực phẩm gây trào ngược
- Thực phẩm chiên rán: Thực phẩm chiên rán là một trong những nguyên nhân chính gây ra chứng ợ nóng và trào ngược acid. Các loại đồ chiên như: khoai tây chiên, gà rán và các thực phẩm chứa nhiều dầu khác rất khó tiêu hóa và làm tăng nguy cơ trào ngược acid.
- Thức ăn nhiều chất béo: Ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo có thể kích hoạt triệu chứng trào ngược dạ dày - thực quản và làm chậm quá trình tiêu hóa. Khi thức ăn tồn đọng lại trong dạ dày càng lâu thì bạn càng dễ bị trào ngược. Tiêu thụ nhiều chất béo cũng dễ dẫn đến béo phì, là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày - thực quản.
- Thực phẩm có tính acid: Thực phẩm có tính acid như trái cây họ cam quýt có thể làm tăng trào ngược acid. Vì vậy, người bệnh nên tránh ăn cam, bưởi, chanh... đặc biệt khi đang có triệu chứng của bệnh.
- Thức ăn cay: Ở một số người, ăn thức ăn cay có thể kích hoạt hoặc làm trầm trọng thêm các triệu chứng của trào ngược acid. Vì vậy, nếu bạn cảm thấy triệu chứng trào ngược và khó chịu ở dạ dày tăng khi ăn thức ăn cay, tốt nhất nên tránh những thực phẩm đó.
Thực phẩm có tính acid như cam có thể làm tăng trào ngược acid.
2.2. Không ăn quá nhiều
Ăn quá nhiều thức ăn trong một bữa sẽ khiến dạ dày căng lên và mở rộng. Điều này làm tăng áp lực lên cơ thắt thực quản dưới và gây chứng ợ nóng. Vì vậy, thay vì ăn 3 bữa lớn mỗi ngày, người bệnh nên chia lượng thức ăn ra và ăn trong 5 - 6 bữa nhỏ hoặc 3 bữa chính vừa và 3 bữa phụ. Khi đó dạ dày không bị quá căng, sẽ giúp ngăn chặn việc sản xuất quá nhiều acid.
2.3. Đừng ăn quá nhanh
Khi ăn quá nhanh, cơ quan tiêu hóa sẽ khó hoạt động bình thường. Tiêu hóa kém làm tăng nguy cơ trào ngược. Vì vậy, người bệnh nên ăn miếng nhỏ, ăn chậm, nhai kỹ thức ăn trước khi nuốt.
2.4. Không nằm ngay sau khi ăn
Nằm ngay sau khi ăn gây khó tiêu và thức ăn trong dạ dày sẽ ép mạnh hơn vào cơ thắt thực quản dưới dẫn đến trào ngược. Do đó người bệnh cần lưu ý, chỉ nên nằm ngủ sau khi ăn 2-3 giờ, bữa ăn tối không nên ăn quá no. Không ăn vặt vào đêm khuya.
Không nên nằm ngủ ngay sau khi ăn.
2.5. Bỏ thuốc lá
Hút thuốc có thể làm giảm sản xuất nước bọt. Nước bọt giúp trung hòa acid dạ dày. Hút thuốc cũng làm tăng sản xuất acid dạ dày và có thể làm suy yếu cơ thắt thực quản dưới khiến các chất trong dạ dày trào ngược lên thực quản.
2.6. Tránh đồ uống có cồn
Đối với một số người, thỉnh thoảng uống rượu không gây trào ngược nhưng đối với những người khác, ngay cả một ly rượu nhỏ cũng sẽ dẫn đến trào ngược vì rượu làm tăng sản xuất acid dạ dày và giãn cơ thắt thực quản dưới.
Vì vậy, người bị trào ngược dạ dày thực quản cần tránh các đồ uống có cồn, đặc biệt là rượu, bia và các loại cocktail có pha trộn chất có tính acid như nước cam, chanh...
Xem thêm video đang được quan tâm:
Dấu hiệu của trào ngược dạ dày và những biện pháp cải thiện.
