Với người bệnh đái tháo đường, việc kiểm soát lượng đường trong máu rất quan trọng, giúp phòng ngừa các biến chứng liên quan đến đái tháo đường, chẳng hạn như tổn thương thần kinh, bệnh tim, rối loạn thị lực, nhiễm trùng da và các vấn đề về thận…
Nhiều người bệnh đái tháo đường băn khoăn có nên ăn những thực phẩm có chỉ số đường huyết khá cao như bí đỏ hay không? Việc hiểu rõ cách một số loại thực phẩm như bí đỏ ảnh hưởng đến lượng đường trong máu đặc biệt quan trọng với người bệnh đái tháo đường và người có tình trạng tiền đái tháo đường.
1. Ảnh hưởng của bí đỏ đến đường huyết
Với bí đỏ kiểm soát chính xác khẩu phần là nguyên tắc vàng để giữ đường huyết ổn định.
Để đánh giá mức độ ảnh hưởng của thực phẩm giàu carbohydrate đến đường huyết, chúng ta thường dựa vào hai chỉ số là tải lượng đường huyết (GL) và Chỉ số đường huyết (GI).
Tải lượng đường huyết (Glycemic Load - GL): Đây là hệ thống xếp hạng dành cho thực phẩm giàu carb, cho biết lượng carb trong một khẩu phần ăn cụ thể và mức độ khẩu phần đó làm tăng lượng đường trong máu. Chỉ số GL dưới 10 cho thấy thực phẩm đó có ảnh hưởng nhỏ đến đường huyết.
Chỉ số đường huyết (Glycemic Index - GI): Đây là thang đo từ 0 – 100, cho biết mức độ một loại thực phẩm có thể làm tăng lượng đường trong máu. Chỉ số càng cao, thực phẩm đó càng gây ra sự tăng đường huyết lớn hơn.
Tuy nhiên, GI không tính đến hàm lượng carb trong khẩu phần ăn cụ thể. Do đó, GL là đánh giá tốt hơn về mức độ một khẩu phần ăn thực tế của một loại thực phẩm sẽ ảnh hưởng đến đường huyết.
Mặc dù bí đỏ có chỉ số đường huyết (GI) khá cao (75) nhưng nhờ hàm lượng carbohydrate thực tế trong một khẩu phần ăn thông thường, nó lại có tải lượng đường huyết (GL) thấp (chỉ 8). Điều này có ý nghĩa quan trọng, miễn là giới hạn khẩu phần ở mức một bát nhỏ hoặc ít hơn, bí đỏ sẽ không gây tăng đột biến đường huyết.
Ngược lại, việc tiêu thụ một lượng lớn bí đỏ trong một lần có thể làm tăng đáng kể mức đường trong máu. Tóm lại, với bí đỏ và các thực phẩm giàu carb khác, kiểm soát chính xác khẩu phần là nguyên tắc để giữ đường huyết ổn định.
2. Công thức chế biến món bí đỏ thân thiện với người bệnh đái tháo đường
Hạn chế tiêu thụ bí đỏ dưới dạng các thực phẩm kém lành mạnh hơn như đồ uống có đường, các món nướng và bánh ngọt ngày lễ, những thực phẩm này không mang lại lợi ích tương tự như việc ăn bí đỏ nguyên chất.
Nếu muốn thưởng thức món ăn từ bí đỏ nhưng lo lắng về các thành phần như đường bổ sung và ngũ cốc tinh chế có thể cản trở việc kiểm soát bệnh đái tháo đường, có thể tham khảo công thức bí đỏ ăn nhẹ thân thiện với người đái tháo đường dưới đây:
Món bánh pudding hạt chia bí đỏ: Món ăn này có hàm lượng protein cao hơn và chất béo cao hơn, đồng thời chủ yếu dựa trên thực phẩm nguyên chất. Công thức sử dụng bí đỏ thật và giảm thiểu việc sử dụng đường bổ sung.
Nguyên liệu:
- Sữa hạnh nhân: 1 ½ chén (350 ml)
- Bí đỏ nghiền: 1/2 chén (120 g)
- Bột protein: 1 muỗng (30 g)
- Bơ hạt (hạt/hạnh nhân/hạt bí) tùy chọn: 2 thìa canh (30 g)
- Mật ong thô: 1 thìa canh (15 ml)
- Vani chiết xuất: 1 thìa cà phê
- Bột gia vị bí đỏ: 1 ½ thìa cà phê
- Một nhúm muối
- Hạt chia: 1/4 chén (40 g)
- Thêm một chút sữa hạt hạnh nhân để dùng kèm (topping)
Cách thực hiện:
Trộn tất cả các nguyên liệu (trừ hạt chia) cho đến khi hỗn hợp mịn đều. Tiếp theo, cho hỗn hợp vào một lọ lớn có nắp đậy kín (hoặc 2 lọ nhỏ hơn), thêm hạt chia, đậy nắp và lắc đều. Đặt lọ vào tủ lạnh qua đêm (hoặc ít nhất 3 giờ) trước khi thêm sữa hạt hạnh nhân lên trên và thưởng thức.
