Thừa cân - béo phì (TC-BP) là tình trạng tích lũy mỡ trong cơ thể do hậu quả của sự mất cân bằng năng lượng, trong đó năng lượng đưa vào vượt quá năng lượng tiêu hao. TC-BP gặp ở mọi lứa tuổi, kể cả trẻ em và người lớn.
Vì sao trẻ lại bị TC-BP?
 Kiểm soát chế độ ăn và sinh hoạt của trẻ để phòng tránh bệnh béo phì. |
Ảnh hưởng của TC-BP đến sức khỏe trẻ em
- TC-BP ở trẻ em có ảnh hưởng nhiều đến tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe lâu dài và tuổi thọ.
- Trẻ TC-BP dễ sớm mắc các bệnh mạn tính không lây và kéo dài sau này như tăng huyết áp, tim mạch, đái tháo đường, rối loạn lipid máu. Nghiên cứu của Viện Dinh dưỡng ở học sinh tiểu học Hà Nội (2002) cho thấy trẻ TC-BP có rối loạn lipid máu, 66,7% tăng triglycerid; 10,5% tăng cholesterol toàn phần; 5,7% tăng LDL-C và 5,7% giảm HDL-C. Tỷ lệ tăng huyết áp ở trẻ TC-BP là 16,6%, cao hơn có ý nghĩa so với trẻ bình thường.
- Tuổi dậy thì: sớm hơn nhưng cũng ngừng tăng trưởng sớm. Chiều cao của trẻ TC-BP trước dậy thì thường cao hơn so với tuổi nhưng khi trưởng thành lại có xu hướng thấp hơn so với tuổi.
- Béo phì ở trẻ em là béo toàn thân, mỡ tích tụ nhiều ở vùng ngực, bụng, mông làm cho trẻ hay mệt mỏi, khó thở khi gắng sức, đau âm ỉ ở các chi.
- Về tâm lý trẻ dễ mặc cảm tự ti, xấu hổ, hay bị bạn bè trêu chọc, cuộc sống khó hòa nhập với cộng đồng, giảm kết quả học tập.
- Chi phí dịch vụ y tế tốn kém ảnh hưởng đến kinh tế gia đình và xã hội.
Làm gì khi trẻ bị TC-BP?
Nguyên tắc chung là điều chỉnh chế độ ăn và tăng cường hoạt động thể lực để hạn chế tăng cân.
Điều chỉnh chế độ ăn: Giảm bớt chất béo, chất bột đường, bớt gạo thay bằng ngô khoai; Tăng cường rau quả để cung cấp chất xơ; Giảm đồ ngọt, nước ngọt, bánh kẹo, chocolat; Chế biến thức ăn dưới dạng hấp, luộc, giảm rán xào; Điều chỉnh hợp lý khoảng cách giữa các bữa ăn, không để trẻ quá đói; Tuy nhiên chế độ ăn cần có đủ các chất dinh dưỡng, khẩu phần cân đối để trẻ tiếp tục tăng trưởng và phát triển, tránh hạn chế ăn uống quá mức, gây thiếu hụt dinh dưỡng.
Tăng cường hoạt động thể lực: Tăng các loại hình hoạt động thể lực phù hợp theo từng lứa tuổi để tiêu hao năng lượng; Giảm bớt thời gian xem ti vi, chơi điện tử. Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo không cho trẻ em dưới 2 tuổi xem ti vi và chỉ cho trẻ lớn hơn xem ti vi và trò chơi điện tử tối đa 2 giờ/ngày; Việc điều trị bằng thuốc và phẫu thuật hiện chỉ áp dụng cho người lớn.
Dự phòng TC-BP ở trẻ em
