Áp dụng chỉ định thầu để ứng phó với tình huống cấp bách
Sáng 15/3, tại Phiên họp thứ 21, UBTVQH đã tiến hành cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).
Về vấn đề lựa chọn nhà đầu tư và nhà thầu trong trường hợp đặc biệt tại Điều 31, Điều 32, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng các trường hợp "đặc biệt" và "đặc thù" nhưng thật cần thiết thì quy định vào trường hợp chỉ định thầu.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Về trường hợp mua sắm vaccine COVID-19 vừa qua, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đây là trường hợp rất khác bởi vấn đề này chưa từng có tiền lệ, hoàn toàn khác với những điều kiện thông thường, chưa bao giờ từng xuất hiện trong Luật Đấu thầu. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu thêm thể chế trong luật trường hợp đặc biệt của đặc biệt, cần quy định rõ để sau này Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ vận hành được mà không phải ban hành nghị quyết.
Chủ tịch Quốc hội lưu ý đối với lĩnh vực y tế, cần nghiên cứu thêm một số nội dung để vận hành tốt hơn như trong đàm phán giá thuốc và vấn đề đấu thầu đối với biệt dược, vấn đề hóa chất… cũng cần phải có quy định trong dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị đổi tên Chương V của luật thành "Quy định về mua sắm tập trung, mua thuốc, hóa chất, mua trang thiết bị y tế, cung cấp sản phẩm, dịch vụ công" để bảo đảm đầy đủ hơn.
Toàn cảnh Phiên họp thứ 21 của UBTVQH.
Phát biểu tại phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho rằng, quy định tại Điều 23 về gói thầu phục vụ công tác phòng, chống dịch bệnh, cấp cứu dịch bệnh cần triển khai ngay có thể dẫn đến lạm dụng, chỉ định thầu. Bà Nguyễn Thúy Anh đề nghị giao Chính phủ quy định chi tiết điều kiện về dịch bệnh, thành phần tham gia, trong đó nên có đại diện cơ quan bảo vệ pháp luật, yêu cầu về giá tối thiểu tham khảo.
Liên quan đến chỉ định thầu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, cần áp dụng hình thức này để ứng phó với các tình huống cấp bách liên quan đến dịch bệnh, thiên tai… Luật cần quy định nguyên tắc để có cơ sở pháp lý rõ ràng để tiến hành, đảm bảo khả thi, cụ thể, rõ ràng, minh bạch.
Quy định được chỉ định thầu là cần thiết
Phát biểu giải trình về một số ý kiến liên quan đến dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận cho biết, tại Điểm C khoản 1 Điều 3 về vấn đề mua thuốc và hóa chất có ý kiến băn khoăn việc đưa vào thực hiện trong phòng, chống dịch dễ dẫn đến tình trạng lạm dụng.
Làm rõ hơn về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng, khi mua vật tư, trang thiết bị, thuốc, hóa chất để phòng, chống dịch đều có những điều kiện, không phải lúc nào cũng mua. Trường hợp mua để chống dịch phải được bố trí vốn, kinh phí để mua.
Thứ trưởng Bộ Y tế Lê Đức Luận phát biểu ý kiến tại phiên họp.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Lê Đức Luận dẫn chứng về việc cấp cứu, các cơ sở y tế bình thường sẽ có thuốc, thiết bị, vật tư phục vụ công tác khám, chữa bệnh, cấp cứu thông thường. Nhưng nếu trường hợp xảy ra thiên tai thì cơ sở y tế như cấp huyện, tỉnh vượt qua nhu cầu bình thường thì phải được mua để đáp ứng yêu cầu. Thứ trưởng Lê Đức Luận cho rằng, quy định được chỉ định thầu trong trường hợp này là cần thiết.
Về hóa chất, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, hóa chất là đi theo các loại máy xét nghiệm thì thuộc trang thiết bị y tế, nhưng có những hóa chất không đi theo máy thì đang thiếu ở trong dự thảo và cần phải bổ sung.
Về vấn đề mua vaccine, trong luật quy định là chỉ định thầu trong trường hợp gói thầu phải thực hiện ngay để khắc phục các hậu quả do sự cố bất khả kháng. Như vậy, việc mua vaccine ở tình huống này là có thể chỉ định thầu được.
Về đàm phán giá, quy trình thủ tục rất phức tạp, cần phải có Hội đồng đàm phán giá và Hội đồng thẩm định đàm phán. Nếu tiến hành đấu thầu mà chỉ có 1-2 nhà sản xuất cũng không cần tiến hành đấu thầu. Hiện nay, Bộ Y tế đang quản lý khoảng 500 mặt hàng thuộc diện mua thuốc tập trung, vì vậy quy định như dự thảo là phù hợp.
Về vấn đề mua sắm tập trung, Thứ trưởng Lê Đức Luận phân tích, hóa chất và các trang thiết bị khác trước đây có quy định mua sắm tập trung. Nhưng cũng diễn ra một tình huống, ví dụ như hóa chất các đơn vị có thể mua theo nhu cầu khác nhau, có rất nhiều loại hóa chất và mua tập trung thì rất phức tạp. Đối với trang thiết bị, tùy khả năng và nhu cầu, tính năng, đơn vị sử dụng, khả năng tài chính các đơn vị phải tự mua, còn việc mua sắm tập trung chỉ tập trung mua thuốc.
Một vấn đề nữa mà Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định, dược liệu không thuộc danh mục đàm phán giá vì chưa phải là thuốc, đề nghị không đưa vào danh mục đàm phán giá tại Điều 28. Tại Điều 31 về lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị bổ sung thuốc, bởi trong trường hợp đặc biệt, không chỉ có vaccine mà cần cả thuốc.
