Đó là nhấn mạnh của TS Lâm Quốc Hùng – Trưởng phòng quản lý ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm tại hội thảo “Vai trò của chính quyền địa phương trong công tác quản lý dịch vụ ăn uống, thức ăn đường phố (TAĐP) tại Hà Nội” do Sở Y tế Hà Nội và báo Kinh tế & Đô thị tổ chức chiều ngày 20/9.
Thông tin tại hội thảo, Chi cục trưởng Chi cục an toàn thực phẩm (ATTP) Hà Nội Trần Ngọc Tụ cho biết, trên địa bàn Hà Nội có khoảng 26.609 cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống (trong đó đa số là cửa hàng ăn uống, quầy hàng kinh doanh thức ăn chín), 5.218 cơ sở Thức ăn đường phố. Hàng năm, các đoàn kiểm tra giám sát trung bình 110.000 lượt cơ sở dịch vụ ăn uống, TAĐP, số cơ sở đạt tiêu chí ATTP trên 80%.
Có thể khẳng định, mô hình cải thiện dịch vụ ăn uống TAĐP đã thu được kết quả trên nhiều phương diện như: Cải thiện điều kiện vệ sinh cơ sở, ý thức chấp hành các quy định của chủ cơ sở, sự tham gia quản lý, giám sát và kiểm soát của chính quyền địa phương.
Tuy nhiên, ông Tụ cũng thẳng thắn chỉ ra những khó khăn trong quản lý ATTP TAĐP, nguyên nhân là do số cơ sở lớn, luôn di biến động, đặc biệt khu vực ven đô, khu có đông người lao động thuê trọ, khu có nhiều công trình xây dựng dở dang...Những nơi này có nhiều quán ăn bình dân không đảm bảo điều kiện ATTP nên vẫn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra ngộ độc thực phẩm. Cơ sở vật chất dịch vụ ăn uống , TAĐP chật hẹp, vệ sinh mặt nền chưa gọn sạch, trang thiết bị dụng cụ chưa thay thế kịp thời, lấn chiếm vỉa hè, cơ sở ăn uống tại các chợ cóc chợ tạm thực hành vệ sinh không đảm bảo....
Một số các tiêu chí TAĐP khó duy trì như địa điểm vệ sinh cơ sở gọn sạch, sổ ghi chép đầy đủ nguồn gốc thực phẩm, thực hành găng tay sử dụng 1 lần, đủ nước sạch chế biến và rửa dụng cụ…
Thức ăn đường phố dù mang lại sự thuận tiện nhưng luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn thực phẩm
Mặt khác, theo ông Tụ một số chính quyền địa phương chưa quan tâm thường xuyên, còn nể nang trong quản lý, xử phạt vi phạm chưa nghiêm. Ý thức thực hành vệ sinh của người chế biến còn hạn chế, ý thức một bộ phận người tiêu dùng còn dễ dãi, đơn giản trong lựa chọn cơ sở kinh doanh TAĐP.
Cũng tại hội thảo, TS Lâm Quốc Hùng cho biết, tính trong năm 2016 riêng các vụ ngộ độc thực phẩm toàn quốc chiếm 3,2 - 5,7% tổng số vụ là do TAĐP, nhiều nơi có đến 2 - 3 vụ trên một địa bàn. Hiện trạng này rất khó có thể kiểm soát được một cách triệt để. Nguyên nhân đến từ tính thiếu tự giác, làm ăn gian dối của một số cơ sở kinh doanh cũng như sự dễ dãi, đồng tình với nguy cơ mất ATTP của người tiêu dùng.
“Thậm chí, tại nhiều địa điểm kinh doanh TAĐP không phải mang đi xét nghiệm mà có thể nhìn rõ bằng mắt, ngửi bằng mũi đã nhận thấy thực phẩm không đảm bảo nhưng vẫn đông khách. Có cầu ắt có cung như vậy khiến cơ quan chức năng có dẹp đến mấy cũng khó. Hơn nữa những cơ sở trên thường hoạt động ngoài giờ hành chính, cơ quan chức năng có theo dõi 24/24 giờ cũng khó có thể kiểm soát triệt để”-TS Lâm Quốc Hùng nói.
Ông Lâm Quốc Hùng cũng nói thêm, hiệu lực quản lý TAĐP các cấp quận huyện còn chưa thường xuyên, chưa cao, chỉ khi nào UBND vào cuộc 1 cách quyết liệt, triệt để thì không bao giờ các cơ sở có thể làm ăn dối trá. Bởi chính chính quyền nắm rõ trong tay từng cơ sở một.
Từ thực tiễn công tác quản lý TAĐP của Hà Nội, ông Hùng cho rằng Hà Nội cần có quy hoạch các tuyến phố kinh doanh TADP, dịch vụ ăn uống bảo đảm các quy định về nước sạch, về các tiêu chí theo quy định của Luật ATTP.
Vì vậy, Hà Nội là địa phương đầu tiên triển khai thí điểm quản lý, kiểm soát ATTP đối với kinh doanh dịch vụ ăn uống, TAĐP từ năm 1998 tại Phường Trung Liệt (quận Đống Đa) và tuyến phố Núi Trúc (quận Ba Đình), đến nay đã nhân rộng ra 30 tuyến phố văn minh và mô hình cải thiện ATTP dịch vụ ăn uống tại 198 phường, thị trấn.
Qua đánh giá cho thấy, công tác quản lý ATTP dịch vụ ăn uống đã có nhiều chuyển biến tích cực với 99% cơ sở ký cam kết đảm bảo ATTP, 80% cơ sở đạt điều kiện về cơ sở vật chất và đảm bảo các tiêu chí ATTP, nhận thức vai trò quản lý, kiểm soát của chính quyền cơ sở được nâng lên.
