Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Cao Bằng mới đây vừa công bố kết quả xác minh loài cây gây ngộ độc dẫn đến cái chết của 3 em học sinh H’Mông chính là cây Hồng Trâu (Cap paris versi color) hay tiếng H’Mông gọi là Chi pản Slua (quả gai xanh).
Trước đó, vào chiều 1/8/ 2014, các em nhỏ dân tộc H’Mông trú tại xóm Lũng Rạc, xã Xuân Trường, huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đã hái quả dại mọc trên rừng có màu tím, tròn, hạt bên trong màu hồng về ăn. Có 10 người khác cùng ăn và mắc các chứng ngộ độc, trong đó, 3 em nhỏ đã tử vong (02 trường hợp tử vong tại Bệnh viện đa khoa huyện Bảo Lạc và 01 người tử vong tại gia đình).
Tất cả những người bị ngộ độc đều xuất hiện các triệu chứng ngộ độc sau 6 giờ ăn quả rừng (ăn vào khoảng 16 giờ và đến khoảng 22 giờ cùng ngày thì bị ngộ độc) với các biểu hiện cấp tính: đau đầu, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, men gan tăng, rối loạn điện giải do mất nước…
Nhận dạng cây Hồng Trâu hay còn gọi là quả gai xanh
Ngay sau khi vụ việc xảy ra, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Cao Bằng đã tới tận địa bàn để xác minh loại cây, quả dại mà các em nhỏ đã ăn và bị ngộ độc. Kết quả xác minh cho thấy những quả dại này có một số đặc điểm nhận dạng sau: Quả dại này người dân tộc H’Mông thường gọi là Chi pản Slua (quả gai xanh).
Những quả dại còn lại ở cây mà các em đã hái về ăn.
Cây quả dại này thường mọc ở khu vực núi đá, nó thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng.
Lá cây to gần bằng 2 ngón tay người lớn, dài từ khoảng 11-12 cm, màu của lá xanh đậm.
Quả tròn to gần bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt không có lông, quả non vỏ màu xanh nhạt.
Khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa vào trong có lớp vỏ mầu hồng, mỗi quả có từ 4 - 6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước và mềm bao bọc, bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô có màu tím và hơi dẹp.
Bên trong quả dại có từ 4 - 6 hạt.
Sau đó, mẫu cây và quả dại này được Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Cao Bằng gửi về Trung tâm Phòng chống độc - Học viện Quân y 103 xét nghiệm các độc tố xác định nguyên nhân gây ngộ độc để tìm phương pháp xử trí.
Theo thông tin mới nhất, Đại tá, Gs. Ts Hoàng Công Minh - Học viện Quân y 103 cho biết, loài thực vật gây ngộ độc là cây Hồng trâu (Cap paris versi color), họ Màn màn (Cap paraceae). Hiện chưa rõ độc tố vì đang thử nghiệm trên động vật.
Qua sự việc này, Cục An toàn vệ sinh thực phẩm cũng đưa ra lời khuyến cáo đối với người dân nói riêng và đồng bào dân tộc nói chung: Không nên tự ý ăn các loại cây, củ, quả lạ mọc trong rừng. Nếu thấy bất kỳ một hiện tượng lạ nào xảy ra thì cần đưa người bệnh đến trạm xá hoặc các trung tâm y tế nhanh nhất.
Cách xử trí nhanh khi thấy xuất hiện các hiện tượng ngộ độc thực phẩm
- Gây nôn (bằng biện pháp cơ học) ngay lập tức. Cho người bệnh uống nước và gây nôn.
- Uống than hoạt: liều 1gam/kg cân nặng người bệnh.
- Cho người bệnh uống đủ nước, tốt nhất là dùng oresol.
- Nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.
- Nếu người bệnh hôn mê, co giật: cho người bệnh nằm nghiêng.
- Nếu người bệnh thở yếu, ngừng thở: hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu có tại chỗ.
Thanh Loan
