Tôi bị thiếu máu nên phải uống viên sắt để chống thiếu máu. Tôi nghe nói nếu uống nhiều sắt mà quá liều dễ bị ngộ độc chất sắt. Xin cho biết triệu chứng ngộ độc sắt và phương pháp điều trị?
Cao Thị Khang (khang785@gmail.com)
Nếu bạn bị thiếu máu cần uống chất sắt thì bạn phải đi khám và chỉ dùng thuốc trong đó có chất sắt theo chỉ định của bác sĩ.
Chất sắt được dùng phổ biến để điều trị thiếu máu, trong các chế phẩm chứa các vitamin dưới dạng sulfat, gluconat hoặc muối fumarat. Trong khi sắt là chất ăn mòn đối với ống tiêu hóa, gây ức chế cơ tim, làm giảm sức cản của thành mạch ngoại vi, phá vỡ các men (enzym) trong chu trình Krebs, là một chu trình trao đổi chất quan trọng của cơ thể. Bởi vậy, khi thừa chất sắt sẽ gây ngộ độc.
Triệu chứng ngộ độc sắt phụ thuộc nồng độ sắt dư thừa. Nếu uống dưới 30mg/kg sắt nguyên tố gây rối loạn nhẹ ở ống tiêu hóa; uống từ 40-60mg/kg có thể gây nôn, có khi nôn ra máu, tiêu chảy, tụt huyết áp và nhiễm toan. Bệnh nhân có thể tử vong do tụt huyết áp vì mất nhiều dịch và máu, nhiễm toan chuyển hóa, viêm phúc mạc do thủng ruột, nhiễm khuẩn. Nồng độ sắt trong huyết thanh từ 350-500mg/dl được coi là độc và trên 1.000mg/dl thường gây ngộ độc nặng.
Điều trị ngộ độc sắt cần đảm bảo thông đường thở và thở máy hỗ trợ. Truyền các dung dịch ringer lactat, natri clorid 0,9% để nâng huyết áp. Rửa ruột để loại bỏ các viên sắt chưa được hấp thu. Điều trị đặc hiệu bằng thuốc deferoxamin tiêm, do thuốc không có tác dụng khi dùng đường uống.
BS. Nguyễn Minh Hiền