Nghiên cứu mới: Mắc COVID-19 nhẹ cũng gây thay đổi trong não bộ

Nhà khoa học Gwenaëlle Douaud - Phó giáo sư khoa học thần kinh tại Đại học Oxford (Anh) cùng các cộng sự đã đánh giá hình ảnh não từ 401 người mắc COVID-19 trong khoảng thời gian từ tháng 3/2020 đến tháng 4/2021, cả trước khi họ bị mắc bệnh  và 4 tháng rưỡi sau đó. Trong số 401 người bị mắc COVID-19, 15 người đã phải nhập viện.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học còn so sánh kết quả với hình ảnh chụp não của 384 người không bị nhiễm trùng có cùng độ tuổi, kinh tế xã hội và các yếu tố nguy cơ như huyết áp và béo phì.

Kết quả, các nhà khoa học phát hiện ra rằng não của những người mắc COVID-19 bị mất chất xám nhiều hơn và các mô não bất thường hơn so với những người không mắc COVID-19. Nhiều thay đổi trong số đó là ở vùng não liên quan đến khứu giác.

Thông thường, con người mất 0,2% đến 0,3% chất xám mỗi năm, ở các khu vực liên quan đến trí nhớ của não khi họ già đi. Nhưng trong đánh giá nghiên cứu trên, những người bị nhiễm coronavirus bị mất thêm 0,2% - 2% chất xám so với những người không bị nhiễm bệnh.

"Chúng tôi khá ngạc nhiên khi thấy sự khác biệt rõ ràng trong não người mắc COVID-19 ngay cả khi họ chỉ bị nhiễm trùng nhẹ" – nhà khoa học Douaud cho biết.

Trong nghiên cứu trên, những người tham gia được kiểm tra chức năng điều hành và nhận thức bằng cách sử dụng "Bài kiểm tra tạo đường mòn" - một công cụ được sử dụng để giúp phát hiện các suy giảm nhận thức liên quan đến chứng sa sút trí tuệ  và kiểm tra chức năng xử lý não của một người.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người mắc COVID-19 bị mất mô não nhiều nhất cũng có kết quả kém nhất trong kỳ thi này, cho dù các vùng não bị ảnh hưởng nhiều nhất dường như có liên quan đến hệ thống khứu giác.

"Vì những thay đổi bất thường mà chúng tôi nhận thấy trong não của những người tham gia bị nhiễm bệnh có thể liên quan một phần đến việc họ bị mất khứu giác, nên việc phục hồi nó có thể dẫn đến những bất thường về não này trở nên ít rõ rệt hơn theo thời gian. Tương tự, rất có thể là những tác hại của virus (dù trực tiếp hay gián tiếp thông qua các phản ứng viêm hoặc miễn dịch) giảm dần theo thời gian sau khi nhiễm. Cách tốt nhất để phát hiện là quét lại não bộ của những người tham gia nghiên cứu sau một hoặc hai năm nữa" – nhà khoa học Douaud nhận định.

Các nghiên cứu trước đây cũng từng chỉ ra rằng những người bị mất khứu giác đáng kể và lặp đi lặp lại cũng có liên quan đến việc mất chất xám não bộ.

Các tác giả nghiên cứu cảnh báo rằng những phát hiện này chỉ mang tính thời điểm nhưng lưu ý rằng chúng "làm tăng khả năng những hậu quả lâu dài hơn của việc nhiễm SARS-CoV-2, có thể góp phần gây ra bệnh Alzheimer hoặc các dạng sa sút trí tuệ khác".

Tiến sĩ Richard Isaacson, một nhà thần kinh học và là giám đốc của Trung tâm Sức khỏe Não bộ Đại học Đại Tây Dương Florida (Mỹ), người không tham gia vào nghiên cứu trên cho biết những phát hiện này rất đáng chú ý đối với các bác sĩ lâm sàng. Tuy nhiên, ông Isaacson nói thêm rằng tác động tổng thể lên các cá nhân rất khó xác định và có thể rất nhỏ. "Thật khó để biết tác động lâm sàng lâu dài và chất lượng cuộc sống trong một tình huống như thế này" – ông Isaacson nói.

"Não có thể bị ảnh hưởng bởi các cơ chế khác như miễn dịch, viêm, mạch máu hoặc thay đổi tâm lý/hành vi chứ không bị nhiễm trùng trực tiếp" - Tiến sĩ Alan Carson, giáo sư tâm thần kinh tại Trung tâm Khoa học Não Lâm sàng tại Đại học Edinburgh (Anh), người không tham gia vào nghiên cứu trên, giải thích.

Do đó, theo tiến sĩ Carson, những gì mà nghiên cứu trên chỉ ra là tác động của những thay đổi thần kinh, chứ chưa hẳn giúp chúng ta hiểu được các cơ chế gây thay đổi nhận thức não bộ sau khi con người nhiễm COVID-19".