(SKDS) – Lâu lắm tôi mới về quê và ra đến nghĩa trang của xã (xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội) vì trong dòng họ có việc tang gia của người bác. Vùng đất quê tôi đã và đang trong đà đô thị hóa nên đến cả khu nghĩa trang cũng... “đô thị hóa” một cách nhanh và mạnh mẽ khiến tôi quá bất ngờ! Chỉ cách đây vài năm, khu nghĩa trang của xã (cả 3 làng) chỉ thu hẹp trong khoảng diện tích 3 - 4ha, vậy mà giờ đây khu nghĩa trang đã phát triển rộng tới cả hơn chục héc-ta và vẫn có dấu hiệu “bành trướng” ra thêm.
Thực ra, dân số của xã vẫn duy trì mức độ tăng vừa phải và hằng năm số người chết cũng không thực sự “bùng phát”. Vậy thì do đâu mà nghĩa trang lại “mở rộng” nhanh đến như vậy? Mang thắc mắc này với mấy người trong dòng họ thì được biết, nguyên nhân việc nghĩa trang của xã mở rộng quy mô đến gấp 5, gấp 7 những năm trước là do thực trạng người người, nhà nhà đua nhau khoanh khu, quây diện tích chiếm đất nghĩa trang.
Một số người chiếm diện tích đất ruộng để xây mộ rồi quây tường rào xung quanh.(Ảnh minh họa) |
Mấy năm trước, trào lưu ra nghĩa trang chiếm đất đã diễn ra mạnh mẽ theo kiểu mạnh ai nấy chiếm. Nhà này quây khu này, nhà kia chiếm khu vực kia. Khi chiếm được, họ mang gạch ra xây bờ tường bao vòng xung quanh để nhà khác không thể nhảy vào mà lấn chiếm được nữa, vì coi như đất đã “có chủ”. Có những nhà “thức thời” chiếm được cả một vài trăm mét vuông y như diện tích dành cho đất ở của người sống.
Khi những phần đất dành cho nghĩa trang đã hết, người ta còn “nghĩa trang hóa” sang cả những phần ruộng trũng, đầm phá ở xung quanh khi họ vực đất lên cho cao ráo rồi cũng xây bờ bao xung quanh. Trên những diện tích đất chiếm dụng được, nhân lúc “chờ” người trong gia tộc, dòng họ chết, nhiều gia đình còn xây sẵn mộ giả, rồi láng xi măng trên bề mặt diện tích để chống hoang hóa và cỏ dại mọc.
Từ việc đang “sốt” đất nghĩa trang ở quanh khu vực ngoại thành vài năm nay thì có một số người dân ở xã tôi cũng nhân cơ hội chiếm dụng được nhiều đất nghĩa trang để trục lợi, khi họ “nhượng” lại cho một số người bên nội thành một khoảng diện tích nhỏ. Một phần đất để tiểu cốt vậy mà họ cũng thu được tới mấy chục triệu đồng. Chẳng vậy mà nhìn thoáng qua các khu vực nghĩa trang tôi thấy có một số bia mộ người chết với tên, tuổi, địa chỉ là người ở phố này, phố nọ bên nội thành.
Hiện tại vấn đề chưa quá trầm trọng nhưng chỉ mấy năm nữa thôi thì khu nghĩa trang cũ sẽ không còn đất và người chết sẽ chẳng có chỗ mà chôn cất (nhất là với gia đình không chiếm đất nghĩa trang). Chính vì vậy mà chính quyền xã sẽ “đau đầu” với vấn đề này và việc phải mở thêm một nghĩa trang mới là điều bắt buộc, trong khi quỹ đất thì càng ngày càng teo tóp vì đô thị hóa.
Chiếm dụng và trục lợi từ đất nghĩa trang không riêng gì ở xã tôi mà nó là trào lưu chung ở các vùng ngoại thành cũng như quanh các đô thị lớn trên cả nước. Chính vì vậy mà để lập lại trật tự, quy củ cũng như quy hoạch chi tiết cho các khu nghĩa trang, thì ngoài việc vận động người dân nên đưa người quá cố đi hỏa táng (đối với những địa phương có đài hỏa táng) cũng nên lập ban quản trang để đi vào hoạt động quy củ với các quy định hợp lý, đồng thời phải nghiêm khắc với những đối tượng cố tình chiếm dụng và trục lợi từ đất nghĩa trang.
Trần Anh Quốc
