Khi sức khoẻ của vị vua Anh Edward VI bắt đầu có dấu hiệu suy sụp vào đầu năm 1553 thì vấn đề ai sẽ là người thừa kế ngai vàng đang trở thành câu hỏi gây nhiều tranh cãi. Vào tháng giêng năm 1553, vua Edward đổ bệnh. Ðến tháng 6/1553, sức khoẻ của ngài có lúc được phục hồi nhưng sau đó lại tái phát. Ngày 6/7/1553, vua Edward VI qua đời và cái chết của ông có nhiều nghi vấn xung quanh việc tranh giành ngôi báu.
Căn bệnh khó hiểu của vua Edward VI
Vua Edward VI đổ bệnh vào tháng giêng năm 1553, lúc đầu là vua bị sốt và sau đó là những cơn ho ngày càng tăng dần về cấp độ. Vị đại sứ của Tòa thánh La Mã đã ghi lại: “Nhà vua bị mắc một căn bệnh sốt khá kỳ lạ, khi ngài thở rất là khó khăn…”. Đến tháng 4/1553, bệnh tình của vua Edward VI thuyên giảm đôi chút, đủ để ngài có thể hóng gió bên ngoài điện Westminster. Sau đó, vua Edward VI dời đến điện Greenwich, nhưng vào cuối tháng 4/1553, bệnh tình của nhà vua lại có dấu hiệu khởi phát một lần nữa. Vị đại sứ của Toà thánh La Mã đã cài cắm sẵn một điệp viên nằm vùng trong Hoàng cung của vua Edward VI viết rằng: “Những chất tiết ra từ miệng của nhà vua đôi khi có màu vàng lục, lúc khác lại có màu đen, lúc khác lại màu hồng trông như là màu máu”.
Dựa trên những bằng chứng này, các chuyên gia y tế tin rằng rất có thể nhà vua Edward VI đã mắc phải một chứng bệnh gọi là “u nhiễm trùng”. Các thái y của vua Edward VI buộc phải thừa nhận rằng, mạng sống của nhà vua đang như chỉ mành treo chuông. Đôi chân của nhà vua bắt đầu sưng phồng. Ngài bắt đầu mất dần khả năng đi lại và phải nằm dài trên giường. Vua Edward VI dần mất đi sức đề kháng để chống chọi với bệnh tật. Lần cuối cùng các thần dân còn được nhìn thấy mặt nhà vua là vào ngày 1/7/1553, khi đó nhà vua xuất hiện trên khung cửa sổ tại điện Greenwich. Vua Edward VI qua đời ngày 6/7/1553 tại điện Greenwich lúc ngài mới 15 tuổi.
Nghi vấn xoay quanh cái chết của vua Edward VI
 Vua Anh Edward VI. |
Trong suốt triều đại của mình, vua Henry VIII đã thiết lập ra một tiền lệ rằng chỉ có dòng gốc của vua mới có đủ điều kiện để được thừa kế ngai vàng. Tiếp nối các quy định của vị vua tiền nhiệm Henry VIII, vua Edward VI cũng cố gắng để thay đổi người thừa kế ngai vàng. Vua Edward đã bỏ qua những lời tuyên bố trước đó rằng sẽ giao ngai vàng cho 2 công chúa em gái mình là Mary và Elizabeth và nhường ngai vàng cho người em họ đầu tiên của ngài, quý bà Jane Grey. Vào ngày 21/5/1553, 3 đám cưới đã được long trọng cử hành, trong đó quý bà Jane Grey kết hôn với Guildford Dudley, người con trai út của Công tước xứ Northumberland. Em gái của Jane Grey là Katherine kết hôn với con trai của Bá tước xứ Pembroke, trong khi đó em gái của Guildford Dudley lại kết hôn với một hậu duệ của nhà Plantagenet.
Khoảng thời gian vào đầu tháng 6/1553, vua Edward VI đã giám sát việc soạn thảo một văn bản sạch về những chỉ định cho người thừa kế ngai vàng nước Anh cùng với các luật sư của mình. Vào ngày 15/6/1553, vua Edward VI ra lệnh triệu tập tất cả các luật sư và thẩm phán cao cấp trong vương quốc đến giường bệnh của nhà vua và truyền lệnh cho họ phải cấp tốc chuẩn bị bản di chúc, sau khi hoàn thành di chúc, bản giấy này sẽ được chuyển giao lại cho Quốc hội Anh. Hành động tiếp sau đó của vua Edward VI là ngài yêu cầu tất cả các vị Bộ trưởng và các luật sư cùng ký tên vào bản giao kèo trước sự hiện diện của nhà vua rằng tất cả họ phải tuyệt đối trung thành với những gì mà mình đang làm, tuyệt đối không hé lộ một chút bí mật nào cả ngay cả khi nhà vua đã băng hà. Hơn 100 người đã ký tên cam kết trung thành với nhà vua vào ngày 21/6/1553, nhiều người sau đó đã cải chính rằng sở dĩ họ ký tên là bị ép buộc bởi chính Công tước xứ Northumberland.
Điều nên biết rằng, vua Edward VI thường xuyên thực hành việc soạn thảo các văn bản chính trị. Do đó ngài đã bắt đầu áp dụng những bài học này lên một kế hoạch thực tiễn nhằm tìm ra người có khả năng để kế vị ngai vàng của nước Anh. Lúc đầu, nhà vua quyết định rằng chỉ có người thừa kế là nam giới mới có khả năng kế nghiệp cơ đồ của ngài. Tuy nhiên, khi sức khoẻ của nhà vua ngày càng có dấu hiệu suy sụp thì Công tước xứ Northumberland đã tìm mọi cách thuyết phục ngon ngọt vua Edward VI bằng những mỹ từ có cánh liên quan đến quý bà Jane Grey và những người em gái của ông ta rất có khả năng sẽ thừa kế ngai vàng của nước Anh, tuy nhiên, vua Edward VI chỉ chấm mỗi quý bà Jane Grey và xem đây là trường hợp ngoại lệ đối với người thừa hưởng ngai vàng quý báu. Điều này có nghĩa rằng các điều khoản trong Bản di chúc kế vị sẽ bị vô hiệu hoá nếu như Jane Grey hoặc các chị em của nàng sinh toàn con gái.
Tính xác thực về nguyên nhân cái chết của vua Edward VI cho đến ngày hôm nay vẫn còn là một ẩn số lớn mà chưa có lời giải xác đáng. Giống như những cái chết của các nhà quý tộc quyền lực vào thế kỷ 16, cái chết khó hiểu của vua Edward được bao bọc bởi nhiều tin đồn do bị ám sát hoặc nằm trong một âm mưu bị đầu độc nhằm tranh đoạt quyền bính mà cụ thể ở đây là cuộc chạy đua xem ai sẽ là người thừa kế ngai vàng nước Anh. Vị Công tước xứ Northumberland là nhân vật bị quy kết với ít nhiều trách nhiệm liên quan đến cái chết của vua Edward. Một giả thuyết khác cho rằng, vua Edward đã bị mưu sát bởi một âm mưu từ phía nhà thờ Công giáo đầy quyền lực nhằm đạt được mục đích đưa công chúa Mary tiếp quản ngai vàng. Sau khi vua Edward băng hà, các Thái y đã tổ chức một cuộc giải phẫu pháp y. Đã có một số giả thuyết vua mắc bệnh được đưa ra nhưng chưa thuyết phục. Cho đến nay cái chết của vua Edward VI vẫn là ẩn số.
NGUYỄN THANH HẢI
(Theo Health)