Ngày Rằm tháng Giêng là Tết Nguyên tiêu được coi là thiêng liêng nhất trong năm. Tết Nguyên Tiêu hay Rằm tháng Giêng 2024 sẽ diễn ra vào thứ Bảy (tức ngày 25/2 Dương lịch). Vào dịp này, người dân thường đi lễ chùa, làm việc thiện, phóng sinh và thả hoa đăng để cầu mong một năm tốt lành, gia đạo bình ổn, quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
Với người Việt, Rằm tháng Giêng cũng là một trong 2 ngày rằm được coi trọng nhất (bên cạnh rằm tháng Bảy, với Phật tử thì có thêm ngày rằm quan trọng nhất là rằm tháng Tư - lễ Phật đản). Dân gian có câu "Cả năm được rằm tháng Bảy, cả thảy được rằm tháng Giêng" là vậy.
Do vậy trong ngày này nhiều người cũng rất coi trọng những điều nên làm và không nên làm trong ngày này để cầu mong bình an và may mắn, tránh giảm đi phước báu của mình.
Những điều kiêng kỵ ngày Rằm tháng Giêng 2024 theo quan niệm dân gian
Theo quan niệm dân gian, có một số kiêng kỵ vào ngày Rằm tháng Giêng để mong muốn có được một năm thuận lợi, tránh mang xui xẻo cả năm.
Kiêng sát sinh ngày Rằm tháng Giêng 2024
Một trong những điều cấm kỵ ngày Rằm tháng Giêng ở nhiều nơi chính là sát sinh, bởi hành động này có thể khiến cho tài lộc suy giảm, bản mệnh dễ ốm đau bệnh tật,...
Thêm vào đó, theo quan niệm dân gian, đúng ngày 15 âm lịch (ngày trăng tròn và sáng nhất năm) Đức Phật sẽ giáng lâm để độ trì cho chúng sinh. Phật dạy không nên sát sinh, vào ngày này lại càng không nên, bởi rất dễ bị mất công quả hay giảm phước.
Kiêng tới nơi âm khí nặng
Ngày rằm tháng Giêng nên đoàn tụ với gia đình, kiêng tới những nơi âm khí nặng như mồ mả, nghĩa trang, nơi hoang vu vắng lặng ít người qua lại. Đặc biệt, nên hạn chế ra vào bệnh viện, nhất là những người sức khỏe không được tốt.
Kiêng chải tóc soi gương nửa đêm
Nghe có vẻ kì lạ vì chải tóc soi gương đâu có động chạm đến ai, nhưng theo quan niệm dân gian, đây là điều nên tránh trong đêm Rằm tháng Giêng, bởi lúc này ngày đêm giao thoa, các "cô hồn dã quỷ" vất vưởng ngoài đường.
Khi chải tóc, tóc rụng thì dương khí cũng theo đó mà toát ra, dương suy âm thịnh. Bên cạnh đó, từ xưa nhiều người đã quan niệm gương là cánh cửa thông giữa âm dương. Nếu có thói quen chải tóc soi gương trước khi đi ngủ thì hãy tạm dừng điều này lại, ít nhất là trong đêm rằm tháng đầu tiên của năm mới.
Kiêng chuyện nam nữ
Một trong những điều cấm kỵ Rằm tháng Giêng là việc quan hệ nam nữ. Kì thực, ngày rằm hay mùng 1 đều có lệ tránh làm điều này, bởi theo quan niệm xưa thì hành động đó sẽ dẫn đến những điều đen đủi trong những ngày tiếp theo, thậm chí là hạn không tốt.
Kiêng sinh con gái ngày Rằm tháng Giêng
"Trai mồng 1, gái hôm rằm", điều này đã ăn sâu vào trong tâm thức của người Việt Nam. Người xưa quan điểm rằng các em bé sinh vào thời điểm này là ngày độc, sẽ rất khó nuôi. Đó là thời điểm mà năng lượng âm của đất trời cực vượng, ảnh hưởng nhiều đến vận khí của các bé.
Tuy nhiên, con cái là lộc trời cho, dù cuộc đời có những lúc khó khăn nhưng cũng có cơ hội thăng hoa rực rỡ. Vậy nên hãy cứ đón nhận nó một cách bình thản nhất, không phải lo lắng thái quá!
Kiêng để hũ gạo trống
Hũ gạo như tài khố trong nhà, nếu hũ gạo trong nhà mà lộ đáy ngày rằm này thì có thể trong suốt năm tiền tài sẽ sa sút, kinh tế đi xuống, dễ rơi vào cảnh túng thiếu. Đây là một trong những điều kiêng kỵ ngày Rằm tháng Giêng mà gia đình nào cũng cần lưu ý nếu không muốn tài lộc giảm sút.
Kiêng câu cá ngày trăng tròn
Vào ngày rằm, người ta kiêng đi câu cá vì cho rằng điều đó sẽ đem tới vận xui, khiến cho người đi câu gặp phải những chuyện ngoài ý muốn.
Kiêng ngồi ăn ở bàn có góc nhọn
Ý nghĩa của Tết Nguyên Tiêu rằm tháng Giêng là đoàn viên, vì thế mà việc ngồi ăn ở bàn có góc nhọn là điều cấm kỵ, bởi nó mang lại sát khí, gây bất lợi cho tình cảm gia đình.
Đặc biệt cần phải chú ý điều này trong bữa cơm gia đình, tốt nhất nên chọn bàn hình tròn hay hình bầu dục để thể hiện sự viên mãn, đủ đầy, gia đình hòa thuận, cát khí lan tràn.
Kiêng dùng nến trang trí nhà cửa
Ánh nến lung linh mờ ảo được những người lãng mạn vô cùng ưa chuộng. Bữa tối dưới ánh nến có lẽ là điều mà cô gái nào cũng thấy rung động trong lòng.
Song phong thủy cho rằng phòng ăn nên dùng đèn chiếu sáng thay vì nến, bởi ánh nến tuy lãng mạn nhưng không mang ý tốt lành, tượng trưng cho điềm xui xẻo hay tang thương sắp tới.
Kiêng làm hỏng đồ đạc, rách quần áo
Quần áo như bộ mặt thứ 2 của chúng ta, nếu quần áo rách vào ngày rằm này thì người xưa cho rằng sẽ bị vận xui đeo bám. Người ta cũng kiêng mặc đồ màu trắng hay đen trong Rằm tháng Giêng bởi mang điềm tang tóc, mặc đồ màu này sẽ khó đạt được thành công.
Còn với đồ đạc trong nhà mà làm hỏng hay đánh vỡ thì là điềm báo tài lộc tổn hao.
Kiêng mất tiền, cho mượn tiền
Ngày rằm tháng Giêng kiêng làm mất tiền hay cho mượn tiền, nếu không tài lộc sẽ bị hao tổn, tài vận sa sút, tiền bạc tiêu tan. Cho mượn tiền là cho người khác tài khí của mình, đương nhiên đường tài lộc của bạn sẽ không được tốt như trước nữa.
Kiêng tranh cãi, xô xát
"Lời nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau", trong ngày đoàn viên mà lại lớn tiếng cãi cọ hay đánh nhau thì sẽ khiến cho cát khí tiêu tan, nảy sinh trường khí xấu.
Vậy Tết Nguyên Tiêu, ngày Rằm tháng Giêng nên làm gì?
Ngày 14 hoặc 15 của Tết Nguyên Tiêu, Rằm tháng Giêng, người dân thường sẽ lên chùa lễ Phật để sám hối cho gia đình, bản thân, cầu mong bình an, gia tăng phúc thọ. Khi đi lễ chùa ngày Rằm tháng Giêng, mọi người chỉ nên sắm lễ chay, ăn mặc nghiêm trang, kín đáo và thành tâm cầu khấn.
Vào ngày này bạn nên đi làm việc thiện để tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn. Khi đó, bạn sẽ cảm thấy cuộc sống nhẹ nhàng và ý nghĩa hơn
Làm việc thiện không nhất thiết phải làm điều gì đó quá lớn lao, bạn có thể quyên góp tiền, thăm nuôi những hoàn cảnh khó khăn hoặc đơn giản chỉ là giúp đỡ những người xung quanh chúng ta.
Vào ngày Rằm tháng Giêng, người ta thường phóng sinh cá chép, cá cảnh, chim ri,… Bạn nên chọn những nơi vắng vẻ, không có người săn bắt để đảm bảo những con vật này có thể sinh sống được khi bạn phóng sinh.
Ngoài ra, Tết Nguyên Tiêu, Rằm tháng Giêng còn là dịp để mọi người dọn dẹp bàn thờ và làm lễ cúng gia tiên,... Tuy nhiên chú ý tuyệt đối không xê dịch bát hương và nên thắp một nén hương, khấn xin Thần linh, tổ tiên về việc mình sẽ lau dọn bàn thờ để cúng Rằm tháng Giêng.
Sau đó, bạn hãy chuẩn bị hoa tươi và mâm cúng gia tiên một cách chu đáo để thực hiện nghi lễ cúng Rằm tháng Giêng. Đặc biệt, khi thắp hương cần phải ăn mặc chỉnh tề, đứng đắn. Tuyệt đối không được mặc quần đùi, áo cộc hay ăn mặc luộm thuộm...
Ngoài những việc kể trên, vào ngày Rằm tháng Giêng 2024, có thể nhiều nơi còn tổ chức hoạt động thả đèn hoa đăng để cầu may mắn, an nhiên và thành công trong suốt một năm tới cho bản thân và gia đình.
(*) Thông tin bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.