Hình ảnh vệ tinh cho thấy một số máy bay ném bom chiến lược loại Tu-95MS và Tu-22M3 đã bị phá hủy trong đợt không kích.
Máy bay ném bom Tu-95MSM với 8 tên lửa hành trình Kh-101/102. (Nguồn: Defense Express)
Hiện tại, Tu-95MS là lực lượng chủ lực trong đội hình oanh tạc cơ chiến lược của Nga, với khoảng 60 chiếc đang hoạt động trước khi bị tấn công. Trong khi đó, Tu-160, loại máy bay ném bom hạng nặng hiện đại hơn, chỉ được triển khai với số lượng rất hạn chế, toàn bộ phi đội này đóng quân tại căn cứ không quân Engels, nơi từng nhiều lần là mục tiêu của UAV Ukraine.
Dù Tu-95 lần đầu tiên cất cánh từ thời chiến tranh ở Bán đảo Triều Tiên năm 1952, phiên bản Tu-95MS được nâng cấp đáng kể đã được sản xuất từ năm 1981 đến 1993. Nhờ đó, dòng máy bay này có tuổi đời vận hành còn mới hơn phần lớn các loại oanh tạc cơ chiến lược phương Tây, ngoại trừ phi đội nhỏ gồm 18 chiếc B-2 tàng hình của Mỹ.
Việc sản xuất Tu-160 từng bị ngừng lại sau khi Liên Xô tan rã, trong khi chương trình phát triển máy bay ném bom thế hệ mới PAK DA cũng gặp nhiều chậm trễ. Điều này khiến Tu-95MS trở thành lực lượng chủ chốt đảm nhận năng lực tấn công hạt nhân tầm xa của Nga trong nhiều năm qua.
Theo xác nhận, ít nhất 4 chiếc Tu-95MS đã bị phá hủy trong cuộc tập kích mới nhất. Một số nguồn tin từ Ukraine cho rằng số lượng thiệt hại có thể lên tới hơn một chục chiếc. Đây được xem là một đòn giáng nghiêm trọng vào lực lượng oanh tạc cơ thuộc bộ ba răn đe hạt nhân của Nga.
Không giống như Tu-22M3, loại máy bay vẫn còn nhiều chiếc đang được lưu kho và có thể phục hồi, hay Tu-160 đang được tái sản xuất tại nhà máy Kazan, những chiếc Tu-95MS bị phá hủy lần này được cho là không thể thay thế.
Giới phân tích từng nhận định việc sản xuất trở lại Tu-160 sẽ giúp Nga từng bước thay thế phi đội Tu-95. Tuy nhiên, kể từ khi căng thẳng với NATO leo thang vào năm 2022, nhu cầu duy trì khả năng tấn công tầm xa gia tăng đã khiến Nga giữ lại toàn bộ phi đội Tu-95MS, thậm chí có kế hoạch nâng cấp lên tiêu chuẩn Tu-95MSM.
Việc mất một số lượng máy bay Tu-95MS có thể buộc Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga triển khai trở lại các oanh tạc cơ Tu-22M3 đang lưu kho. Tuy có trọng tải và tầm bay hạn chế hơn, Tu-22M3 vẫn có thể đảm nhiệm các nhiệm vụ tấn công tầm trung hoặc, nếu được tiếp nhiên liệu trên không, có thể tham gia vào các cuộc không kích xa hơn.
Ngoài ra, tổn thất này có thể thúc đẩy Bộ Quốc phòng Nga đẩy nhanh chương trình phát triển oanh tạc cơ thế hệ mới PAK DA, đồng thời tăng ngân sách để mở rộng sản xuất Tu-160 như một giải pháp bổ sung.
Thế nhưng, ngay cả khi có thể thay thế số máy bay bị mất bằng các phiên bản hiện đại hơn, chúng khó có thể đạt được hiệu quả chi phí như Tu-95, loại máy bay nổi bật nhờ khả năng mang tên lửa hành trình tầm xa, chi phí vận hành thấp và độ tin cậy cao trong suốt nhiều thập kỷ qua.
