Việc công nhận kết quả bầu cử Quốc hội nước Cộng hòa tự phong Donetsk và Luhansk (Đông Ukraine) đã gây mâu thuẫn giữa Nga và Mỹ. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã cảnh báo Nga rằng nước này sẽ vi phạm các thỏa thuận quốc tế nếu họ công nhận một cuộc bầu cử do phe ly khai ở miền Đông Ukraine tổ chức. Trong khi đó, Moscow đã đánh tiếng họ sẽ công nhận kết quả cuộc bầu cử này. Còn Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko cho rằng cuộc bầu cử này ở miền Đông đe dọa tiến trình hòa bình.
Ukraine đã tổ chức bầu cử Quốc hội thành công hôm 26/10 vừa qua, trong đó chiến thắng nghiêng về phe thân phương Tây. Dù vậy, cuộc bầu cử không diễn ra trong các thành trì của phe ly khai ở khu vực Donetsk và Luhansk, miền Đông Ukraine. Lực lượng ly khai cho hay, họ sẽ tự tổ chức cuộc bầu cử riêng vào tuần sau để khẳng định khu vực này độc lập với Ukraine. Trong khi đó, phương Tây và chính quyền Kiev tuyên bố không công nhận cuộc bầu cử sắp tới diễn ra tại đây
Mối quan hệ Nga - Mỹ ngày càng mâu thuẫn.
Trả lời phỏng vấn của báo Izvestia và kênh truyền hình LifeNews, ông Lavrov - Ngoại trưởng Nga cho biết: “Cuộc bầu cử diễn ra trên lãnh thổ nước Cộng hòa tự phong Donetsk và Luhansk sẽ có ý nghĩa quan trọng từ quan điểm hợp pháp hóa quyền lực”. Khi được hỏi liệu Moscow có công nhận kết quả cuộc bầu cử, ông Lavrov nói rằng: “Chúng tôi hy vọng cuộc bầu cử sẽ diễn ra như dự kiến và dĩ nhiên chúng tôi sẽ công nhận kết quả cuộc bầu cử này”. Nga ủng hộ lực lượng ly khai tuyên bố thành lập 2 nước Cộng hòa tự phong Donetsk và Luhansk. Tuy nhiên, Moscow bác bỏ cáo buộc của phương Tây cho rằng Nga tham gia cuộc xung đột khiến hơn 3.700 người thiệt mạng.
Lâu nay, chiến sự vẫn diễn ra giữa quân đội Ukraine và phiến quân ở miền Đông. Ít nhất 3.700 người đã thiệt mạng trong giao tranh và nhiều người đã bỏ chạy sang các nơi khác ở Ukraine hoặc sang Nga. Một lệnh ngừng bắn mong manh đã có hiệu lực vào ngày 5/9 nhưng đã bị vi phạm nhiều lần và tình hình ở miền Đông Ukraine vẫn còn căng thẳng. Phát biểu tại một cuộc họp báo ở Thủ đô Ottawa của Canada, Ngoại trưởng Mỹ - ông Kerry nói rằng người dân Ukraine “đã có một lựa chọn can đảm và rõ ràng” là đứng về phía dân chủ khi họ bỏ phiếu bầu Quốc hội ngày 26/10. Về cuộc bầu cử mà phiến quân sắp tổ chức, ông Kerry nói: “Đây là sự vi phạm rõ ràng cam kết của cả Nga và phe ly khai theo tinh thần của thỏa thuận Minsk”. “Hoa Kỳ cùng với phần còn lại của cộng đồng quốc tế sẽ không công nhận cái gọi là “bầu cử ly khai” trừ phi bầu cử này diễn ra trong khuôn khổ một đạo luật về quy chế đặc biệt mà Quốc hội Ukraine thông qua và được Tổng thống Poroshenko phê chuẩn”. Cuộc bầu cử Quốc hội Ukraine vừa qua đã không thể diễn ra ở những vùng do quân ly khai kiểm soát và ở bán đảo Crimea, lãnh thổ tự trị của Ukraine sáp nhập vào Nga hồi tháng 3.
Kết quả ban đầu cho thấy, các đảng phái thân phương Tây của Tổng thống Poroshenko và Thủ tướng Arseniy Yatseniuk sẽ thành lập một Chính phủ liên minh. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho rằng, các cuộc bầu cử ở Donetsk và Luhansk sẽ “rất quan trọng để hợp pháp hóa chính quyền ở đó”.“Chúng tôi mong cuộc bầu cử này sẽ diễn ra như dự kiến và đương nhiên là chúng tôi sẽ công nhận kết quả”, ông nói. Theo thỏa thuận ngừng bắn thì chính quyền Ukraine cam kết không truy tố các thủ lĩnh của phiến quân. Tuy nhiên, nhiều chính khách Ukraine muốn họ phải bị truy tố và lên án quân ly khai là “những kẻ khủng bố”. Thỏa thuận cũng kêu gọi rút “các nhóm chiến đấu phi pháp” ra khỏi lãnh thổ Ukraine nhưng quân ly khai vẫn còn sở hữu rất nhiều vũ khí.
Quan chức cấp cao Bộ Ngoại giao Ukraine, ông Dmytro Kuleba khẳng định rằng, việc Nga công nhận cuộc bầu cử của phe ly khai ở miền Ðông Ukraine sẽ “hủy hoại” các nỗ lực chấm dứt cuộc chiến kéo dài sáu tháng ở khu vực này. Ông Kuleba nói: “Ðộng thái này của Nga mâu thuẫn trực tiếp với Thỏa thuận hòa bình Minsk, đồng thời hủy hoại tiến trình về việc xuống thang căng thẳng và nỗ lực hòa bình, cũng như tiếp tục làm giảm uy tín của Nga với tư cách một đối tác quốc tế đáng tin cậy”.
(Theo RT, AP)
Quỳnh Anh
