Hình minh họa. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo hãng tin TASS, Đại sứ Nga tại Ottawa Oleg Stepanov đã trình bày lập trường chính thức của Moskva trong cuộc gặp với ông Richard Arbeiter, Giám đốc chính trị của Bộ Ngoại giao Canada. Đại sứ Stepanov nhấn mạnh: “Liên bang Nga không có lý do gì để tác động vật lý vào các mục tiêu ở Ba Lan hay bất kỳ quốc gia NATO nào khác, hoặc vi phạm không phận NATO”.
Một đại diện của Đại sứ quán Nga tại Canada cho biết, trong cuộc họp này, ông Stepanov đã nhắc lại đề xuất của Moskva với Ba Lan về việc sớm tổ chức tham vấn song phương liên quan đến sự cố UAV. Phía Nga cho rằng, theo thông lệ ngoại giao, Warsaw nên ưu tiên sử dụng các kênh liên lạc trực tiếp trước khi đưa ra cáo buộc công khai hoặc nêu vấn đề tại NATO. Đại sứ quán cũng lưu ý rằng cho đến nay, Ba Lan chưa đưa ra bằng chứng cụ thể để làm rõ các cáo buộc đối với Nga.
Sự việc bắt đầu vào sáng 10/9, khi Bộ Tư lệnh tác chiến quân sự Ba Lan thông báo đã phá hủy một số vật thể được xác định là UAV xâm nhập không phận nước này. Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk cho biết có tới 19 vụ vi phạm được ghi nhận chỉ trong một đêm. Ngay sau đó, Ba Lan đã viện dẫn Điều 4 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương, theo đó các quốc gia thành viên phải tham vấn khi chủ quyền hoặc an ninh của một thành viên bị đe dọa.
Trước yêu cầu của Ba Lan, NATO đã khởi động các cuộc tham vấn và cam kết tăng cường phòng thủ tại sườn phía Đông. Tổng thư ký NATO Mark Rutte khẳng định đây là một trong những sự cố nghiêm trọng nhất liên quan đến không phận NATO trong thời gian gần đây và nhấn mạnh “cần có phản ứng tập thể để bảo đảm an ninh cho toàn bộ liên minh”.
Về phía Nga, Bộ Quốc phòng cho biết trong đêm 9-10/9, các lực lượng nước này đã sử dụng UAV và tên lửa tấn công các cơ sở công nghiệp - quân sự tại nhiều khu vực của Ukraine, gồm Ivano-Frankovsk, Khmelnitsky, Zhitomir, Vinnitsa và Lvov. Bộ khẳng định không có mục tiêu nào trên lãnh thổ Ba Lan nằm trong kế hoạch tác chiến. Đồng thời, phía Nga lưu ý các UAV được sử dụng có tầm hoạt động tối đa khoảng 700 km, cho rằng khả năng chúng xâm nhập không phận Ba Lan là khó xảy ra. Bộ Quốc phòng Nga cũng bày tỏ sẵn sàng tiến hành tham vấn trực tiếp với Warsaw để làm rõ vụ việc.
Giới quan sát cho rằng phản ứng của Nga vừa nhằm phủ nhận liên quan đến vụ việc, vừa phát đi thông điệp về mong muốn duy trì kênh đối thoại với Warsaw, tránh để tình hình leo thang thành khủng hoảng ngoại giao hoặc quân sự. Đề xuất tham vấn song phương, theo nhiều phân tích, được xem là động thái nhằm hạ nhiệt căng thẳng và hạn chế tác động tiêu cực đối với quan hệ Nga - NATO vốn đã ở mức nhạy cảm do xung đột tại Ukraine.
Trong khi đó, phía Ba Lan và nhiều đồng minh NATO tiếp tục coi sự cố UAV là lời cảnh báo về những thách thức an ninh ngày càng gia tăng ở châu Âu. Các báo cáo gần đây cho thấy không chỉ Ba Lan, mà không phận Romania, Estonia, Latvia và Litva cũng từng bị UAV bị nghi ngờ vi phạm. Điều này khiến NATO tăng cường cảnh giác và thúc đẩy thêm các biện pháp phòng thủ tập thể.
Sự việc hiện vẫn đang được điều tra, và kết quả sẽ có tác động đáng kể đến quan hệ Nga - NATO trong bối cảnh an ninh khu vực tiếp tục căng thẳng.
