Trong đó, tên lửa Iskander-M của Nga nổi bật với khả năng tấn công xa và linh hoạt. Tuy nhiên, trước khi Moscow kịp mở rộng quy mô sản xuất Iskander, Nga đã buộc phải tìm giải pháp tạm thời để duy trì hỏa lực. Và lựa chọn của họ chính là hồi sinh kho tên lửa Tochka-U – loại vũ khí đã "nghỉ hưu" từ thời Liên Xô.
Bệ phóng tên lửa đạn đạo Tochka.
Tochka-U, hay còn gọi là OTR-21, từng được xem là một trong những tên lửa đạn đạo chiến thuật chủ lực của Liên Xô trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh. Sau khi các dòng tên lửa Scud bị loại biên do lạc hậu, còn Oka bị dừng triển khai do áp lực từ Mỹ, Tochka trở thành lựa chọn duy nhất cho vai trò tấn công tầm ngắn trước khi hệ thống Iskander hiện đại ra đời vào năm 2006.
Giống như Iskander, Tochka là hệ thống cơ động cao, sử dụng nhiên liệu rắn, cho phép phóng nhanh và cơ động linh hoạt để tránh bị đối phương phát hiện. Tochka có tầm bắn chỉ 200 km, thấp hơn nhiều so với tầm bắn 500 km của Iskander-M và 800 km của KN-23B do Triều Tiên sản xuất, khiến khả năng hoạt động của nó bị hạn chế đáng kể.
Mặc dù chính thức bị loại biên từ năm 2017, Tochka-U đã xuất hiện trở lại vào giữa năm 2022. Các hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy hệ thống này được vận chuyển bằng đường sắt đến thành phố Melitopol, cứ điểm chiến lược của Nga tại miền Nam Ukraine.
Động thái này phản ánh nỗ lực của Nga trong việc tiết kiệm kho đạn tên lửa Iskander-M, loại vũ khí được ưu tiên bảo tồn cho các kịch bản đối đầu tiềm tàng với NATO. Việc tái sử dụng kho vũ khí cũ như Tochka-U hay tên lửa hành trình Kh-22 cũng cho thấy Moscow sẵn sàng khai thác mọi nguồn lực có thể, trong bối cảnh xung đột tiêu hao ngày càng kéo dài.
Dù đã cũ, Tochka-U vẫn là một hệ thống đủ mạnh để không gây gánh nặng cho lực lượng vận hành. Độ chính xác của nó được đánh giá là tiên tiến so với thời điểm ra đời và đến nay vẫn đủ để tạo ra sức ép đáng kể trong xung đột.
Dù vậy, số lượng Tochka-U còn hoạt động thực tế hiện nay vẫn là điều chưa rõ ràng. Một phần lớn tên lửa từng được cho là đã được chuyển giao cho quân đội Syria vào thập niên 2010 để sử dụng trong các chiến dịch chống lại lực lượng do phương Tây và Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.
Tochka từng là một trong những hệ thống tấn công đỉnh cao khi ra mắt vào giữa thập niên 1970. Thế nhưng với việc nhiều kho vũ khí của Syria đã bị phá hủy trong các đợt không kích của Israel vào tháng 12/2024, cùng với mức độ sử dụng dày đặc từ cả phía Nga và Ukraine, tuổi thọ của hệ thống tên lửa này hiện đang đứng trước dấu hỏi lớn. Liệu Tochka-U còn có thể phục vụ được bao lâu nữa trong giao tranh? Đó vẫn là câu hỏi để ngỏ.
