Động thái này, theo trang Arabic Defence, đánh dấu bước đi chiến lược nhằm cạnh tranh trực tiếp với Mỹ trong việc chào bán F-35 cho Không quân Ấn Độ, đồng thời củng cố ảnh hưởng quân sự của Nga tại một trong những thị trường quốc phòng quan trọng nhất châu Á.
Tiêm kích Su-57 và tiêm kích F-35 tại triển lãm quốc tế Aero India 2025. (Nguồn: RIA Novosti)
Cơ hội kiểm soát toàn diện công nghệ
Điểm đáng chú ý trong đề nghị của Nga nằm ở quyền truy cập mã nguồn, phần mềm điều khiển các hệ thống quan trọng như điều khiển bay, radar, tích hợp vũ khí, thứ mà Mỹ vẫn luôn hạn chế với cả các đồng minh thân cận.
Việc tiếp cận mã này sẽ cho phép Ấn Độ tự bảo trì, tùy biến theo nhu cầu chiến lược và tích hợp các hệ thống nội địa, phù hợp với sáng kiến "Make in India" vốn nhấn mạnh tự chủ công nghệ và sản xuất trong nước.
Trong bối cảnh Ấn Độ đối mặt với áp lực hiện đại hóa không quân, đặc biệt là trước sự lớn mạnh của Trung Quốc và Pakistan, quyền kiểm soát sâu đối với một nền tảng như Su-57E được xem là một lợi thế chiến lược, nhất là khi số lượng phi đội hiện tại đã giảm xuống chỉ còn 31, thấp hơn nhiều so với mức tối ưu là 42.
Su-57E: Đối trọng đáng gờm của F-35
Su-57E là phiên bản xuất khẩu của dòng máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ năm do Sukhoi phát triển. Với tốc độ tối đa Mach 2, bán kính chiến đấu khoảng 1.500 km và khả năng mang tải trọng lên tới 10 tấn, Su-57E có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ từ chiếm ưu thế trên không đến tấn công mặt đất, tác chiến điện tử và sử dụng vũ khí siêu vượt âm.
Máy bay sử dụng vật liệu hấp thụ radar và thiết kế khí động học giúp giảm tiết diện radar. Dù một số chuyên gia đánh giá khả năng tàng hình của Su-57 vẫn chưa sánh bằng các đối thủ phương Tây như F-35, nhưng khả năng siêu cơ động với động cơ đẩy vectơ giúp nó nổi bật trong các kịch bản không chiến phức tạp.
Điểm cộng khác là khả năng tương thích với các khí tài Nga mà Ấn Độ đã sử dụng lâu nay, điển hình như tên lửa R-77 hay việc tích hợp với Su-30MKI – xương sống của không quân nước này. Với giá khoảng 80 triệu USD mỗi chiếc, Su-57E cũng rẻ hơn đáng kể so với F-35.
F-35: Mạnh về tàng hình, yếu về chuyển giao công nghệ
Ở chiều ngược lại, F-35 Lightning II của Mỹ, do Lockheed Martin phát triển, nổi bật nhờ khả năng tàng hình vượt trội, cảm biến tiên tiến, radar AN/APG-81 và năng lực tac chiến mạng. Với 3 biến thể phục vụ các nhiệm vụ khác nhau, F-35 được đánh giá cao về tính linh hoạt, phù hợp với tác chiến hiện đại theo mạng lưới.
Tuy nhiên, Mỹ luôn giới hạn quyền truy cập mã nguồn F-35, kể cả với các đồng minh như Anh và Australia. Điều này khiến việc tích hợp vũ khí nội địa hoặc điều chỉnh máy bay theo yêu cầu riêng của Ấn Độ trở nên khó khăn. Ngoài ra, giá khoảng 110 triệu USD mỗi chiếc F-35A, cùng chi phí bảo trì lớn và chuỗi cung ứng phụ thuộc vào Mỹ cũng là những rào cản đáng kể.
Cân nhắc chiến lược và địa chính trị
Nga hiện chiếm khoảng 60% nguồn cung vũ khí cho Ấn Độ, bao gồm hệ thống S-400 đã được chuyển giao năm 2021 bất chấp sức ép từ Mỹ. Su-30MKI – phiên bản tùy biến từ Su-30, vẫn là lực lượng chủ lực với hơn 260 chiếc đang phục vụ.
Việc Nga chấp nhận cung cấp mã nguồn Su-57E được xem là bước đi chưa từng có. Một số nhà phân tích cho rằng điều này phản ánh nỗ lực của Moscow nhằm duy trì quan hệ với New Delhi, trong bối cảnh bị phương Tây siết cấm vận sau chiến dịch quân sự tại Ukraine năm 2022.
Mỹ dù không chia sẻ mã nguồn F-35 nhưng vẫn duy trì sức hút nhờ mạng lưới liên minh và tầm ảnh hưởng chiến lược. Một số chuyên gia cho rằng nếu Ấn Độ chọn F-35, đây sẽ là tín hiệu mạnh về sự gắn kết sâu hơn với Mỹ và nhóm Bộ Tứ (Quad), nhằm đối trọng với ảnh hưởng ngày càng lớn của Trung Quốc.
Cả hai lựa chọn đều tiềm ẩn khó khăn. Dây chuyền sản xuất Su-57 của Nga đang chịu ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt, làm dấy lên nghi ngờ về khả năng đáp ứng các đơn hàng quốc tế. Trong khi đó, nếu mua F-35 Ấn Độ có thể gặp phải sự kiểm soát chặt chẽ từ Mỹ về mã nguồn, linh kiện thay thế và bảo trì.
Ngoài ra, lựa chọn mua máy bay nước ngoài còn ảnh hưởng đến chương trình Máy bay chiến đấu hạng trung tiên tiến (AMCA) của Ấn Độ. Dự án này vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm và cần nhiều năm nữa để đưa vào thực tế.
