Theo tài liệu, các chuyên viên của Bộ Quốc phòng Nga đang trực tiếp giám sát quá trình tiếp nhận linh kiện và lắp ráp, cho thấy chương trình này đã âm thầm vận hành từ năm 2024.
Tiêm kích Su-35 của Nga. (Nguồn: MW)
Trung tâm sản xuất vẫn là nhà máy hàng không Komsomolsk-on-Amur – nơi trước đây duy trì tốc độ khoảng 14 chiếc Su-35 mỗi năm. Sau khi Nga mở rộng mạnh dây chuyền cho Su-34 và Su-57, việc tăng tốc Su-35 được xem là bước tiếp theo để đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của cả Không quân Nga lẫn Iran.
Tuyên bố của Tehran từng xác nhận việc đặt mua Su-35, nhưng đến cuối tháng 9, tài liệu bị rò rỉ từ phía Nga cho thấy Iran có thể đặt tổng cộng 48 chiếc. Đi cùng Iran, Algeria và Ethiopia cũng được liệt kê là khách hàng, cả hai đều nhận lại các khung thân Su-35 vốn sản xuất cho Ai Cập, nhưng bị Cairo hủy bỏ vì sức ép trừng phạt từ phương Tây.
Riêng Iran, các nguồn tin cho rằng họ sẽ nhận phiên bản tùy chỉnh sâu, thậm chí có thể đạt chuẩn Su-35SM – biến thể được đồn đoán từ lâu với nhiều nâng cấp điện tử và khả năng tác chiến tầm xa.
Vì sao Iran 'khát' Su-35 đến vậy?
Sự yếu kém của lực lượng tiêm kích Iran lộ rõ trong đợt tấn công từ Israel và phương Tây vào tháng 6, khi không quân Iran gần như không thể can thiệp hiệu quả để bảo vệ bầu trời. Dù sở hữu gần 300 máy bay chiến đấu, phần lớn đều là thiết kế lạc hậu nặng và thiếu khả năng duy trì.
Điều này khiến Iran gần như chỉ còn trông cậy vào máy bay không người lạ (UAV) để yểm trợ cho lực lượng mặt đất tại Iraq, Lebanon, Yemen và Syria—một điểm yếu nghiêm trọng trước các chiến dịch không kích của Israel, Thổ Nhĩ Kỳ và phương Tây.
Thất bại lớn nhất là sự kiện chính phủ Syria sụp đổ vào tháng 12/2024, được xem là cú sốc buộc Iran phải tăng tốc hiện đại hóa không quân. Với số lượng máy bay lỗi thời quá lớn, thị trường Iran trở thành mỏ vàng tiềm năng của ngành công nghiệp quốc phòng Nga, không chỉ cho Su-35, mà còn cho các chương trình nâng cấp, tùy biến hoặc thậm chí lắp ráp tại chỗ.
Trước đây, Nga từng đàm phán để Iran lắp ráp MiG-29 và Su-27 tại địa phương, nhưng dự án bị chặn bởi sức ép phương Tây vào thập niên 1990.
Sau Su-35, Nga có thể chào bán Su-57 cho Iran?
Do dự báo Su-35 sẽ dần kết thúc vòng đời sản xuất vào cuối thập niên 2030, Nga có thể hướng Iran sang dòng tiêm kích tàng hình thế hệ năm Su-57. Mô hình "combo Su-35 + Su-57" hiện đã được Nga chào bán cho Ấn Độ và Algeria—trong đó Algeria đã bắt đầu tiếp nhận cả hai loại từ năm 2025.
Su-35 cũng đang được nâng cấp để dùng chung nhiều loại vũ khí của Su-57. Cuối tháng 7, Su-35 được xác nhận đã tích hợp tên lửa không đối không R-77M, giúp thu hẹp đáng kể khoảng cách tác chiến ngoài tầm nhìn so với các tiêm kích hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc.
Ngoài ra, các loại vũ khí hiện đại như bom dẫn đường Drel hay tên lửa hành trình Kh-59MK2 cũng nằm trong danh sách cung cấp cho khách hàng Su-35.
