Tại thời điểm này, máu đang thiếu trầm trọng tại nhiều bệnh viện - Máu điều trị cho người bệnh mới đáp ứng được khoảng 50 - 60% nhu cầu. Tình trạng thiếu nguồn hiến máu, khan hiếm máu vẫn diễn ra, đặc biệt là dịp hè và Tết Nguyên đán. PV báo Sức khỏe&Đời sống đã có cuộc trao đổi với ThS. Phạm Tuấn Dương - Phó Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương (HH - TMTW) xung quanh vấn đề này.
ThS. Phạm Tuấn Dương.
PV: Xin ông cho biết, nhu cầu sử dụng máu trong cấp cứu và điều trị hiện nay?
ThS. Phạm Tuấn Dương: Năm 2013, tính trung bình lượng máu Viện HH - TMTW tiếp nhận mới chỉ đáp ứng được khoảng 85% nhu cầu máu cho cấp cứu và điều trị. Đặc biệt vào giữa các tháng mùa hè và các tháng cuối đông, đầu xuân hàng năm, mỗi tháng trong thời điểm này thiếu khoảng từ 5.000 - 8.000 đơn vị máu. Trên thực tế vào thời điểm khan hiếm máu, Viện vẫn phải huy động nguồn máu tại chỗ của người nhà bệnh nhân, kể cả lượng máu từ những người cho máu chuyên nghiệp, hiện chiếm khoảng 6% lượng máu tiếp nhận, nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu cần máu cấp cứu và điều trị. Lượng máu tiếp nhận được thường không đều ở các tháng trong năm, khi thì thiếu trầm trọng, có lúc lại quá nhiều, vượt quá nhu cầu sử dụng, dẫn đến kéo dài thời gian bảo quản và nguy cơ hủy do quá hạn.
PV: Đối với bệnh nhân thuộc loại nhóm máu hiếm, Viện làm thế nào để huy động nguồn máu này khi có bệnh nhân cần phải điều trị?
ThS. Phạm Tuấn Dương: Người có nhóm máu hiếm Rh (D) âm ở nước ta chiếm tỷ lệ rất ít, khoảng dưới 0,1% số dân cả nước. Do vậy, nhiều bệnh viện gặp khó khăn khi cần máu Rh (D) âm cho người bệnh. Hiện nay, Viện đã xây dựng được danh sách khoảng 1.000 người có nhóm máu này, con số này dần dần được tăng lên trong các đợt hiến máu, nếu phát hiện thêm trường hợp nào, chúng tôi sẽ đưa vào danh sách để quản lý và kêu gọi họ sẵn sàng để hiến máu tình nguyện cứu người cùng nhóm máu khi cần.
PV: Viện HH - TMTW có kiến nghị, giải pháp gì nhằm giảm bớt gánh nặng thiếu máu?
ThS. Phạm Tuấn Dương: Bên cạnh việc hỗ trợ các trung tâm truyền máu xây dựng kế hoạch cụ thể tổ chức các ngày hiến máu tình nguyện, các đơn vị, tổ chức và các địa phương cần có chương trình và lịch hiến máu hợp lý, bảo đảm số lượng máu tiếp nhận đều đặn hàng tháng, hằng tuần, tránh những đợt thiếu máu cục bộ.
Đối với các bệnh viện, cơ sở y tế cần áp dụng các kỹ thuật y tế làm giảm mất máu trong điều trị cũng như sử dụng hợp lý thuốc hoặc các chế phẩm dịch truyền thay thế máu.
Để khắc phục khó khăn này, Viện HH - TMTW đã tăng cường các biện pháp truyền thông, tuyên truyền trong cộng đồng về ý nghĩa cao đẹp của việc hiến máu cứu người. Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, ban ngành và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị các cấp, các đoàn thể, hội chữ thập đỏ, mặt trận Tổ quốc, đoàn thanh niên... nhằm nâng cao nhận thức của người dân về việc hiến máu theo hướng dẫn không có hại tới sức khỏe. Tổ chức các ngày hội hiến máu với quy mô lớn như: Lễ hội Xuân Hồng vào mỗi dịp đầu năm. Viện HH - TMTW đã có kế hoạch trong năm tới sẽ tổ chức những ngày hiến máu lớn trong dịp hè, tiếp tục Hành trình Đỏ xuyên Việt ở hầu khắp các tỉnh, thành trên toàn quốc, kể cả việc vận chuyển bằng máy bay để tiếp nhận và phục vụ máu kịp thời cho người bệnh...
PV: Xin chân thành cảm ơn ông!
Trần Lâm (thực hiện)