Não úng thủy là tình trạng dư thừa một loại chất lỏng trong não mà từ chuyên môn gọi là dịch não tủy (DNT). Sự dư thừa này làm cho đầu của trẻ ngày càng to dần và làm nhu mô não bị tổn thương. Tình trạng này nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ để lại nhiều biến chứng khó phục hồi.
Tại sao có tình trạng dư thừa DNT?
Bình thường DNT luôn hiện diện bên trong não như là một tác nhân làm giảm các sang chấn từ bên ngoài. Chất này được một bộ phận trong não gọi là đám rối mạch mạc tiết ra và được một bộ phận khác gọi là thể Pacchioni lấy đi. Hiện tượng dư thừa DNT khi đám mạch mạc tiết ra quá nhiều, hoặc các thể Pacchioni hấp thu kém hơn bình thường. Trường hợp thứ ba là do đám rối mạch mạc tiết ra quá nhiều trong khi các thể Pacchioni hấp thu quá kém.
Dấu hiệu giúp nhận biết não úng thuỷ
Biểu hiện dể nhận biết nhất là đầu trẻ to dần, thóp trước rộng và phồng căng. Trẻ hay quấy khóc, bú kém thậm chí nôn mửa, ánh mắt luôn nhìn xuống (mắt mặt trời lặn), hai tay và hai chân có thể mềm nhũn, kém linh hoạt. Nếu các bà mẹ phát hiện con mình có những dấu hiệu như thế nên đưa trẻ đến khám tại bệnh viện để có chẩn đoán và xử trí kịp thời.
Biến chứng của não úng thuỷ
Não úng thủy làm tổn thương trực tiếp đến hệ thần kinh trung ương nên sẽ để lại nhiều di chứng trầm trọng nếu không điều trị sớm và đúng cách. Các di chứng thường gặp nhất là viêm màng não mủ, mù, điếc, liệt, chậm phát triển tâm thần, động kinh. Cũng cần biết thêm là não úng thủy có thể được phát hiện ngay khi còn trong bụng mẹ với trợ giúp của siêu âm, và sau khi ra đời siêu âm não là phương tiện rất hữu hiệu giúp tầm soát bệnh lý này.
 Phẫu thuật não úng thủy bằng phương pháp nội soi tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: N.A |
Điều trị như thế nào?
Mặc dù các biến chứng của não úng thủy là trầm trọng tuy nhiên nếu được phát hiện sớm và điều trị thích hợp sẽ mang lại kết quả tốt. Rất nhiều trường hợp não úng thủy có thể chữa lành. Trẻ có thể đến trường và học tập như các trẻ bình thường khác. Cho đến hiện tại vẫn chưa có loại thuốc nào chữa khỏi hoàn toàn căn bệnh này mà chỉ là hỗ trợ điều trị mà thôi. Hầu hết các trường hợp cần tới sự giúp đỡ của các bác sĩ ngoại khoa, và kết quả phẫu thuật phụ thuộc rất nhiều vào thời điểm phát hiện bệnh, thời điểm phẫu thuật và các triệu chứng lâm sàng trước khi phẫu thuật.
BS. Nguyễn Đức Tuấn