Nâng tầm chất lượng đào tạo y dược cổ truyền: Từ cam kết đến hành động

1. Đổi mới chương trình đào tạo: Từ truyền thống đến chuẩn năng lực hiện đại

Từ một cơ sở đào tạo giàu bản sắc Đông y, Học viện Y - Dược học cổ truyền Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ: Chương trình đào tạo không còn được thiết kế chỉ dựa trên nội dung, mà hướng đến chuẩn đầu ra theo khung năng lực nghề nghiệp – mô hình đã được nhiều quốc gia áp dụng thành công.

PGS.TS Phạm Quốc Bình – Chủ tịch Hội đồng trường – cho biết: Nâng cao chất lượng đào tạo bác sĩ y khoa, y học cổ truyền và dược sĩ đại học theo hướng tiếp cận chuẩn năng lực nghề nghiệp và đảm bảo chuẩn đầu ra đã được Học viện Y - Dược học cổ truyền Việt Nam xác định là nhiệm vụ trọng tâm.

Theo ông, mục tiêu của Học viện là xác định rõ các kỹ năng, kiến thức và thái độ cần thiết mà người học phải đạt được sau khi tốt nghiệp, nhằm đáp ứng yêu cầu của thực tiễn công tác. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Học viện đã và đang triển khai một loạt giải pháp và chiến lược cụ thể, bao gồm:

• Xây dựng và hoàn thiện chuẩn đầu ra (CĐR) dựa trên nhu cầu thực tiễn của hệ thống y tế;
• Đổi mới chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy theo hướng lấy người học làm trung tâm;
• Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, đáp ứng chuẩn nghề nghiệp hiện hành;
• Và đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá để phản ánh đúng năng lực người học.

PGS.TS Phạm Quốc Bình- Chủ tịch Hội đồng trường phát biểu khai mạc Hội thảo.

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Huy - Giám đốc Học viện, chuẩn năng lực không phải là "bộ khung" khô cứng, mà là cam kết chất lượng của nhà trường với xã hội. Người học ra trường phải làm được gì, ở mức độ nào, đáp ứng yêu cầu thực hành nghề nghiệp ra sao. Điều này đòi hỏi việc thiết kế lại chương trình, phương pháp giảng dạy và cách thức đánh giá, sao cho người học thực sự là trung tâm.

Việc chuyển đổi này không chỉ mang tính kỹ thuật, mà là một cuộc đổi mới tư duy đào tạo – từ dạy "cái gì" sang dạy "để làm được gì".

2. Học đi đôi với hành – yêu cầu bắt buộc trong y học cổ truyền hiện đại

Một trong những nội dung được các đại biểu thảo luận sôi nổi là tăng cường gắn kết giữa giảng dạy lý thuyết với thực hành nghề nghiệp. Trong đào tạo y học cổ truyền, sinh viên không chỉ cần hiểu dược tính của thảo dược hay phương pháp chẩn trị, mà còn phải thành thạo kỹ năng khám, kê đơn, phối hợp điều trị – những năng lực chỉ hình thành qua quá trình thực hành lâm sàng bài bản.

Tại hội thảo, đại diện các khoa đề xuất tăng thời lượng thực tập tại bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương và các cơ sở y tế địa phương, đồng thời lồng ghép các tình huống nghề nghiệp thật vào bài giảng. Đó chính là hướng tiếp cận năng lực – nơi "thầy thuốc tương lai" học bằng trải nghiệm và giải quyết vấn đề, chứ không chỉ ghi nhớ kiến thức.

Sự thay đổi này không chỉ giúp sinh viên tự tin khi ra trường, mà còn góp phần củng cố niềm tin xã hội vào đội ngũ y bác sĩ y học cổ truyền – một ngành đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe toàn dân.

PGS.TS Nguyễn Quốc Huy – Giám đốc Học viện Y - Dược học cổ truyền Việt Nam phát biểu tại Hội thảo.

3. Hệ thống đảm bảo chất lượng nội bộ – nền móng của phát triển bền vững

Nếu coi chương trình đào tạo là "trái tim" thì hệ thống đảm bảo chất lượng nội bộ chính là "hệ tuần hoàn" nuôi dưỡng sự phát triển của Học viện. Báo cáo tham luận của Hội thảo cho thấy, Học viện đã xây dựng khung chính sách và quy trình kiểm định nội bộ ở tất cả các cấp – từ môn học, chương trình đến đơn vị đào tạo. Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là chuyển kiểm định từ nhiệm vụ hành chính sang văn hóa tự đánh giá và cải tiến liên tục.

Để hệ thống này thực sự hiệu quả, phải có cơ chế khép kín: Thu thập phản hồi – phân tích dữ liệu – điều chỉnh chương trình – theo dõi kết quả. Mỗi giảng viên, mỗi bộ môn đều phải coi mình là một mắt xích trong chu trình đảm bảo chất lượng, chứ không chỉ là người giảng dạy.

Nhờ áp dụng quy trình này, trong hai năm qua, Học viện đã điều chỉnh 12 học phần, bổ sung kỹ năng nghề nghiệp, tăng thời lượng thực hành, và giảm trùng lặp lý thuyết. Đó là minh chứng cho việc chất lượng không chỉ nằm trong báo cáo, mà thể hiện ở sự thay đổi thực chất trong từng bài giảng, từng tiết học.

4. Tiếp cận công nghệ – nâng tầm quản trị và đánh giá chất lượng

Chuyển đổi số đang trở thành đòn bẩy cho công tác đảm bảo chất lượng. Học viện đã triển khai hệ thống học tập trực tuyến (LMS), ngân hàng đề thi chuẩn hóa và phần mềm đánh giá kết quả học tập tự động.

Nhờ đó, việc theo dõi tiến độ học tập của sinh viên trở nên minh bạch và liên tục; giảng viên có thể phân tích dữ liệu để phát hiện sớm những hạn chế của người học. Điều này không chỉ hỗ trợ quản lý đào tạo mà còn giúp cải thiện chất lượng giảng dạy theo hướng cá thể hóa.

Công nghệ không thay thế người thầy, nhưng giúp người thầy dạy tốt hơn và người học chủ động hơn. Chính sự kết hợp giữa truyền thống Đông y và công nghệ hiện đại đang tạo nên diện mạo mới cho Học viện.

5. Đảm bảo chất lượng không chỉ là công việc của một bộ phận

Một điểm đáng chú ý tại hội thảo là đảm bảo chất lượng không còn là nhiệm vụ riêng của trung tâm hay phòng ban chuyên trách, mà trở thành ý thức nghề nghiệp của mỗi thành viên.

Khi người giảng viên chủ động đổi mới bài giảng, khi sinh viên biết tự đánh giá năng lực của mình, khi các đơn vị hành chính làm việc dựa trên dữ liệu và minh bạch – đó chính là lúc hệ thống đảm bảo chất lượng nội bộ vận hành đúng nghĩa.

Và khi đó, chất lượng không cần "báo cáo", mà được nhìn thấy qua sự thay đổi thực tế trong đào tạo, nghiên cứu và phục vụ cộng đồng.

6. Hướng tới chuẩn quốc tế – giữ vững bản sắc dân tộc

Một trong những mục tiêu dài hạn của Học viện là đạt chuẩn kiểm định quốc tế, mở rộng hợp tác đào tạo và nghiên cứu với các trường y học cổ truyền trong khu vực, nhưng hội nhập không có nghĩa là hòa tan.

Các đại biểu thống nhất rằng, nâng cao chất lượng đào tạo phải đi đôi với giữ gìn bản sắc y học cổ truyền Việt Nam, coi đây là "linh hồn" của Học viện. Việc chuẩn hóa theo khung năng lực nghề nghiệp giúp chương trình có thể so sánh được với quốc tế, nhưng phương pháp đào tạo, nội dung giảng dạy vẫn cần dựa trên di sản y học dân tộc. Đó chính là con đường kép mà Học viện đang theo đuổi: Quốc tế hóa chuẩn mực, Việt hóa giá trị.

Hội thảo "Đảm bảo chất lượng Học viện Y - Dược học cổ truyền Việt Nam năm học 2025 - 2026" không chỉ tổng kết một giai đoạn, mà là điểm khởi đầu cho một chu trình cải tiến liên tục. Các tham luận và thảo luận đã gợi mở nhiều giải pháp thiết thực để rà soát, hoàn thiện và nâng cao hiệu quả của hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong.

Từ chuẩn đầu ra đến chuẩn năng lực, từ giảng dạy đến thực hành, từ quản trị đến công nghệ – mọi yếu tố đều hướng đến mục tiêu chung: Đào tạo ra những thầy thuốc y học cổ truyền vừa giỏi chuyên môn, vừa đủ năng lực hội nhập và cống hiến cho sức khỏe cộng đồng.

Mời độc giả xem thêm:

Hoàn thiện cơ chế, chính sách đào tạo nguồn nhân lực y học cổ truyền chuyên sâu, chất lượng cao

SKĐS - Chỉ thị 25/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phát triển Y học cổ truyền nhấn mạnh yêu cầu đào tạo nhân lực chuyên sâu, chất lượng cao. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cần đổi mới cơ chế, chính sách đào tạo, đầu tư hạ tầng, chuẩn hóa năng lực và thúc đẩy kết hợp với y học hiện đại.