Mỹ phẩm là món đồ không thể thiếu trong túi xách của mỗi chị em. Việc dùng mỹ phẩm thường xuyên khiến chị em dễ bị dị ứng, nhất là trong mùa hè, thời tiết nóng nực và mồ hôi tiết ra nhiều, khiến mỹ phẩm dễ bị biến chất, đồng thời vi khuẩn và các tác nhân gây dị ứng dễ dàng xâm nhập và gây bệnh.
Công nghệ làm đẹp ngày nay có những bước phát triển đáng kinh ngạc, trong thế giới của đồ mỹ phẩm, trong các cửa hiệu trang điểm, thẩm mỹ viện, việc sử dụng tia laser chăm sóc làn da... tất cả những thành tựu muôn màu sắc ấy nếu được sử dụng hợp lý, đúng cách sẽ giúp cải thiện vẻ đẹp. Tuy nhiên, đôi khi đồ mỹ phẩm và cách sử dụng không hợp lý khiến bạn gái phải chịu những tác hại không đáng có. Nhiều người đã sử dụng mỹ phẩm trong nhiều năm qua mà chẳng có vấn đề gì. Đừng chủ quan, một vài thành phần trong mỹ phẩm có thể gây dị ứng bất cứ lúc nào. Cơ thể của bạn đôi khi nhạy cảm với một số thành phần khiến cho hệ thống miễn dịch phản ứng thái quá, dẫn đến dị ứng.
Dị ứng mỹ phẩm là phản ứng của da khi tiếp xúc với dị nguyên của mỹ phẩn.
Dị ứng mỹ phẩm là phản ứng khác thường của da khi tiếp xúc với loại mỹ phẩm mà thành phần có chất gây dị ứng (dị nguyên). Dị ứng mỹ phẩm cũng có thể xảy ra do dùng quá liều lượng; dùng sai phương pháp, sai chỉ định; do làn da người sử dụng không dung nạp hoạt chất của mỹ phẩm. Dị ứng mỹ phẩm thường có biểu hiện: đau rát vùng da vừa dùng mỹ phẩm, ngứa theo từng đợt, mẩn ngứa thành nốt ban đỏ, da mặt sưng tấy, có khi thấy tức ngực, khó thở, nổi mề đay như vết muỗi cắn...
Tình trạng dị ứng thể hiện ở nhiều mức độ từ nhẹ đến nặng. Người bệnh cần biết mức độ bệnh để có cách xử lý kịp thời, tránh làm tình trạng dị ứng nặng thêm: ban đầu da kích ứng tại chỗ với biểu hiện da đỏ, hơi rát, ngứa; ở mức độ 2: nổi mụn nước; mức độ 3 cao hơn sẽ gây nhiễm khuẩn, mụn mủ; nặng hơn nữa là mức độ 4: viêm tấy tại chỗ, sưng hết cả một vùng da, đôi khi lan ra toàn thân; mức độ 5: nếu mỹ phẩm có nhiều chất độc hại, có thể gây loét da.
Biểu hiện của dị ứng mỹ phẩm
Sau khi dùng mỹ phẩm, nếu bị dị ứng, bạn sẽ thấy xuất hiện một hay nhiều hơn các triệu chứng dưới đây:
Nổi mụn trứng cá: Là triệu chứng thường gặp nhất, do bôi những loại mỹ phẩm làm bít các lỗ chân lông, gây ứ đọng chất bã nhờn.
Viêm da dị ứng: Đây là dạng dị ứng rầm rộ hơn, biểu hiện bằng mảng hồng ban (mảng đỏ vùng bôi mỹ phẩm), kèm theo mụn.
Mề đay: Bao gồm những sẩn phù, rất giống những vết muỗi cắn hay lằn roi đánh vào mặt da, kèm theo ngứa.
Chàm tiếp xúc: Mảng hồng ban giới hạn rõ, kèm theo mụn nước và ngứa.
Khô da: Da khô và tróc vẩy.
Teo da: Thường gặp ở những người dùng nhóm thuốc có corticoid kéo dài.
Sạm da: Tăng sắc tố sẫm màu.
Lão hóa da: Như nhăn da, đốm nâu, khô, nhám, tăng dày sừng.
Xử trí dị ứng mỹ phẩm
Nếu nghi ngờ mình bị dị ứng loại mỹ phẩm nào, đầu tiên là phải ngừng sử dụng ngay loại mỹ phẩm đó. Khi ngưng dùng mà triệu chứng dị ứng vẫn còn thì phải ngừng tất cả các loại mỹ phẩm đang dùng. Sau khi bôi mỹ phẩm, nếu thấy da bị nổi sẩn, ngứa đỏ thì ngừng ngay lập tức, dùng vòi nước rửa cho mạnh để làm sạch mỹ phẩm trên da. Thông thường chỉ cần ngưng dùng mỹ phẩm thì các triệu chứng trên sẽ giảm dần và hết hẳn. Tuy nhiên, một số người có dị ứng ngày càng nặng hơn, cần đi khám chuyên khoa da liễu và phải điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Khi bị dị ứng mỹ phẩm, cần bình tĩnh nhận biết loại mỹ phẩm gây dị ứng cho mình, để thông báo cho bác sĩ có hướng điều trị. Nhiều người nóng vội muốn dị ứng hết ngay, đã dùng thuốc theo sự mách bảo. Khi ấy da đang bị tổn thương và mẫn cảm, việc dùng thêm thuốc mà chưa có chỉ định của thầy thuốc sẽ khiến tình trạng dị ứng càng thêm chồng chéo và nặng hơn, việc điều trị càng thêm khó khăn.
Phòng ngừa dị ứng mỹ phẩm
Nguyên tắc chung là tránh lạm dụng mỹ phẩm. Nhớ kiểm tra mỹ phẩm mới trước khi sử dụng. Cần thử phản ứng trước khi sử dụng mỹ phẩm, nhất là những mỹ phẩm mới sử dụng lần đầu tiên. Phương pháp thử da ở mặt trong cánh tay: thoa mỹ phẩm vào vùng da ở mặt trong cánh tay để trong 24-48 giờ. Nếu không thấy dị ứng có nghĩa là bạn có thể dùng được loại mỹ phẩm đó.
Phương pháp PUT là phương pháp xác định phản ứng chậm với mỹ phẩm: thoa mỹ phẩm lên vùng da mặt trong cánh tay 2 lần/ngày trong 2 tuần với diện rộng khoảng 5cm2. Nếu quá thời gian trên ở vùng da thoa thuốc không có biểu hiện ngứa, hồng ban, nổi mụn nước... thì bạn hãy yên tâm dùng loại mỹ phẩm đó.
Các trường hợp có cơ địa dị ứng, đã từng mắc viêm mũi dị ứng, hen phế quản, viêm da dị ứng... cần thận trọng khi sử dụng mỹ phẩm vì cơ thể và làn da họ rất nhạy cảm với các tác nhân dị ứng.
Không mua và dùng những mỹ phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc. Không bao giờ sử dụng lại loại mỹ phẩm đã từng gây dị ứng cho mình.
Để dùng mỹ phẩm an toàn, hãy lưu ý những quy tắc cơ bản: rửa tay và mặt sạch trước khi trang điểm - đây là cách ngăn ngừa dị ứng cơ bản nhất. Tuyệt đối không trang điểm mắt khi bị đau mắt, hay có biểu hiện ngứa bất thường ở mắt, ở da mặt, da đầu...
Mọi người muốn có một làn da khỏe đẹp cần chăm tập thể dục, giữ vệ sinh da, tóc, uống đủ nước, ăn nhiều rau quả, trái cây, thức ăn chứa nhiều vitamin C, E, không thức khuya, nên tránh ăn thức ăn ngọt béo, hạn chế các gia vị cay nóng...
Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) vừa ban hành công văn khẩn về việc bổ sung quy định cấm 5 dẫn xuất Paraben và chất Methylisothiazolinone (MIT) dùng trong mỹ phẩm.
Các sản phẩm nhập khẩu và sản xuất trong nước có chứa thành phần Paraben (gồm các dẫn chất: Isopropylparaben, Isobutylparaben, Phenylparaben, Benzylparaben và Pentylparaben) và Methylisothiazolinone chỉ được phép lưu hành trên thị trường lần lượt đến hết ngày 30/7/2015 và 30/4/2016. Theo giới chuyên môn, Paraben và Methylisothiazolinone có mặt trong sản phẩm mỹ phẩm như: kem dưỡng, khăn giấy ướt. Tuy nhiên một số nghiên cứu vừa qua cho rằng các chất trên có thể tác động đến hệ nội tiết, tác nhân gây viêm da tiếp xúc.
BS. Thu Nga
