Kiện toàn bộ máy công tác dân số ở các cấp để phù hợp tình hình mới
Theo Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, việc nâng cao chất lượng dân số không chỉ là việc của ngành Y tế, Dân số mà của toàn xã hội. Do đó, để đạt được các mục tiêu mà Nghị quyết 21-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng về công tác dân số trong tình hình mới và Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030 đã đề ra, việc quan trọng là cần tập trung mọi nguồn lực hoàn thiện thể chế, cụ thể là hoàn thành các Đề án trong Chương trình hành động của Chính phủ, đặc biệt là các Đề án cụ thể hóa các nội dung của Nghị quyết 21-NQ/TW.
Cùng với đó, củng cố, kiện toàn tổ chức, bộ máy làm công tác dân số ở cấp tỉnh, huyện, xã theo hướng hiệu lực, hiệu quả phù hợp với trọng tâm công tác dân số trong tình hình mới; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận xã hội trong việc chuyển hướng chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang Dân số và Phát triển.
Cũng tại Hội nghị này, ông Nguyễn Doãn Tú, Tổng Cục trưởng Tổng cục Dân số Kế hoạch hoá Gia đình, Bộ Y tế cho biết, chất lượng dân số của Việt Nam được cải thiện về nhiều mặt Năm 2019 là năm thứ 13 liên tiếp Việt Nam duy trì được mức sinh thay thế. Chất lượng dân số được cải thiện về nhiều mặt; tầm vóc, thể lực của người Việt được cải thiện; tuổi thọ trung bình của người dân tăng cao… Tuy nhiên, theo Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số bên cạnh những thành tựu nổi bật trong công tác dân số, thì nước ta cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức, vấn đề mới nảy sinh như: Chênh lệch mức sinh giữa các vùng miền; mất cân bằng giới tính khi sinh ngày càng gia tăng; già hóa dân số thuộc hàng nhanh nhất thế giới... Một khó khăn nữa là hệ thống tổ chức bộ máy ở địa phương, đặc biệt là mô hình tổ chức tuyến huyện, xã đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, ảnh hưởng đến hiệu quả của công tác dân số tại địa phương.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên
Nước ta tăng thêm 1,5 triệu người so với cùng kỳ năm 2018
Tổng kết công tác Dân số năm 2019 và phương hướng nội dung hoạt động năm 2020, ông Đặng Văn Nghị, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính - Tổng cục Dân số thông tin, theo kết quả cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 vừa được công bố mới đây, quy mô dân số nước ta là 96,2 triệu người. Như vậy, nước ta đã tăng thêm 1,5 triệu người so với cùng kỳ năm 2018, tương đương tỷ lệ tăng dân số là 1,56%, không đạt kế hoạch năm 2019 (chỉ tiêu dân số là 95,7 triệu người, tỷ lệ tăng dân số là 1,06%).
Bên cạnh đó, theo Tổng cục Thống kê, tổng tỷ suất sinh cả nước năm 2019 là 2,09 con, đây là năm thứ ba liên tiếp mức sinh dưới mức sinh thay thế (năm 2017 là 2,04 con, năm 2018 là 2,05 con). Tuy nhiên, hiện nay, mức sinh rất khác biệt giữa các vùng miền, khu vực.
Nâng cao chất lượng dân số, thích ứng với già hoá dân số
Cũng theo theo ông Nghị, tại thời điểm ngày 1/4/2019, tỷ số giới tính khi sinh trên cả nước là 111,5 bé trai/100 bé gái. Tuy nhiên, kết quả Tổng cục Dân số tổng hợp từ các tỉnh, thành phố, tính đến ngày 31/12/2019, con số này là 108 bé trai/100 bé gái. Như vậy, nếu so kế hoạch đặt ra là 114 bé trai/100 bé gái thì đã hoàn thành chỉ tiêu khống chế tỷ số giới tính khi sinh. Tuy tỷ số giới tính khi sinh năm 2019 đã giảm so với năm 2018 nhưng vẫn ở mức cao.
Đặc biệt, năm 2019, tỷ lệ người sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại ngày càng tăng; tỷ lệ bà mẹ mang thai được sàng lọc trước sinh đạt và vượt kế hoạch đề ra; công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi được chú trọng, số người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm ngày càng tăng. Tuy nhiên, tỷ lệ trẻ em mới sinh được sàng lọc sơ sinh là 40%, tăng 2% so với năm 2018 nhưng không đạt kế hoạch (chỉ tiêu là 70%).
Từ thực tế trên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Tổng cục Dân số cho biết, trọng tâm công tác dân số năm 2020, ngành Dân số phấn đấu chủ động duy trì mức sinh thay thế; giảm chênh lệch tỷ số giới tính khi sinh; quản lý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thích ứng với già hóa dân số; nâng cao chất lượng dân số đáp ứng nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa và sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước.
