Nấm lưỡi, miệng còn được gọi là bệnh tưa miệng (tưa lưỡi), là tình trạng gây nên bởi nấm men chủng Candida. Vi nấm Candida luôn tồn tại trong miệng nhưng thường là vô hại. Tuy nhiên, nếu chúng phát triển quá mức sẽ gây nấm miệng. Bệnh nấm miệng thường gặp ở trẻ nhỏ, hình thành nên các đốm màu trắng hoặc vàng trên bề mặt lưỡi hoặc trong má. Những đốm này thường biến mất nếu được điều trị đúng cách.
Nấm lưỡi, miệng là bệnh lành tính và hiếm khi gây ra các triệu chứng nguy hiểm. Với những trường hợp có hệ miễn dịch kém, nấm miệng thường lan tới những bộ phận khác trên cơ thể và gây ra nhiều biến chứng.
Các yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ nấm lưỡi, miệng
Nguyên nhân chính là do nấm Candida Albicans gây ra, thường xuất hiện ở trẻ yếu, nhất là trẻ sơ sinh thiếu tháng. Cũng có khi do người mẹ bị nấm âm đạo nên trẻ sẽ nhiễm bệnh ngay sau khi chào đời.
- Nấm lưỡi, miệng ở trẻ cũng có thể xảy ra khi trẻ phải sử dụng một số loại thuốc kháng sinh trong thời gian dài. Vì khi ấy kháng sinh tiêu diệt những vi khuẩn có lợi và làm sinh sôi những vi khuẩn gây hại trong khoang miệng trẻ, khiến nấm Candida phát triển. Đối với những trẻ nhỏ có hệ thống miễn dịch kém cũng dễ có nguy cơ bệnh nấm lưỡi, miệng.
- Mầm bệnh cũng có thể đến từ đầu vú cao su, dụng cụ pha sữa. Trẻ bú xong không được vệ sinh miệng tốt, cặn sữa ứ đọng lâu ngày sẽ lên men, tạo điều kiện cho nấm Candida Albicans phát triển, gây bệnh nấm lưỡi, miệng cho trẻ.
Dấu hiệu nhận biết nấm lưỡi, miệng
Nấm lưỡi, miệng là tình trạng các loại nấm Candida Albicans tích tụ trong miệng, gây tổn thương niêm mạc, thường là trên lưỡi hoặc trong má. Đôi khi nấm có thể lây lan sang vòm miệng, nướu răng, amidan hoặc họng.
Ban đầu, nấm miệng không có triệu chứng đáng chú ý. Các dấu hiệu và triệu chứng thường phát triển đột ngột, nhưng chúng có thể tồn tại trong một thời gian dài. Tổn thương là những đốm trắng trên lưỡi, bên trong má, trên vòm miệng, lợi và amidan; Đau; Chảy máu nếu tổn thương cọ xát ; Nứt ở góc miệng,...
Trong trường hợp nặng, các tổn thương có thể lan xuống thực quản (Candida thực quản). Nếu điều này xảy ra, có thể bị khó nuốt hoặc cảm thấy như là thực phẩm đang mắc kẹt trong cổ họng.
Nấm lưỡi, miệng ở trẻ có thể xảy ra khi trẻ phải sử dụng một số loại thuốc kháng sinh trong thời gian dài.
Hệ lụy khi trẻ bị nấm lưỡi, miệng
Nấm lưỡi, miệng biểu hiện nhẹ, thường không gây nguy hiểm cho trẻ. Tuy nhiên, nếu không được chữa kịp thời và đúng cách sẽ chuyển nặng và có thể gặp những biến chứng như:
Viêm miệng đỏ
Miệng trẻ có nốt ban đỏ lan tràn khắp niêm mạc miệng hoặc khu trú từng vùng ở miệng, ở lưỡi, lợi, môi, quanh phía trong má. Trẻ có cảm giác khô, nóng ở miệng, khó chịu,...Ở trẻ còn bú, làm trẻ đau khi bú, khiến trẻ sẽ bỏ bú, sơ thể suy nhược.
Viêm miệng hoại thư
Có thể gây loét hoại thư má và "ăn" cả xương hàm. Bệnh xảy ra sau khi mắc bệnh siêu vi trùng như sởi, do kiêng cữ thái quá, không vệ sinh miệng sạch sẽ cho trẻ. Biến chứng này hay xảy ra ở trẻ nhỏ và yếu, sức đề kháng kém, thể trạng suy nhược. Bệnh nếu để lâu, nấm có thể di chuyển vào hệ tiêu hóa và phổi, gây biến chứng viêm phổi hoặc rối loạn tiêu hóa cho trẻ.
Cần làm gì khi trẻ bị nấm lưỡi, miệng?
Mặc dù là bệnh lành tính, nhưng không nên tự ý dùng thuốc cho trẻ mà nên đưa trẻ đi khám để được bác sĩ tư vấn và điều trị đúng. Thông thường, một số loại thuốc trị nấm được thầy thuốc chỉ định là : dung dịch Nystatin; kem Miconazon,...
Phụ huynh phải tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn dùng thuốc của bác sĩ. Không nên dùng dụng cụ đánh tưa lưỡi cho trẻ tránh làm gây tổn thương niêm mạc lưỡi, miệng.
Chủ động phòng ngừa nấm lưỡi, miệng cho trẻ, có thể dùng miếng gạc nhỏ quấn vào ngón tay thấm vào dung dịch nước muối 0,9% vệ sinh lưỡi, miệng trẻ .
Phòng bệnh nấm lưỡi, miệng cho trẻ
Để tránh hiện tượng viêm nhiễm kể trên, cha mẹ cần chú ý vệ sinh miệng cho trẻ sạch sẽ.
Với trẻ còn bú mẹ hoặc ăn sữa công thức, nếu thấy có cặn sữa nên rửa sạch trước khi ăn, dùng nước đun sôi để nguội hoặc bằng dung dịch nước muối sinh lý 0,9% để vệ sinh miệng, lưỡi cho trẻ.
Phụ huynh nên bế trẻ đứng hoặc ngồi, tránh tác động sâu vào vùng đáy lưỡi, vì có thể kích thích các cơ ở họng, khiến trẻ bị nôn trớ kéo theo nấm Candida lên khoang miệng. Vệ sinh núm vú, bình đựng sữa trước và sau khi trẻ bú. Để tránh nguy cơ nhiễm khuẩn, nên thường xuyên luộc kỹ các đồ pha sữa cho trẻ. Ở trẻ lớn hơn, tập cho trẻ xúc miệng, đánh răng thường xuyên sau mỗi bữa ăn. Sáng ngủ dậy và tối trước khi đi ngủ, cần chú ý xúc miệng kỹ hơn, nhất là đối với trẻ thích ăn nhiều đồ ngọt.
Mời độc giả xem thêm video:
Một ngày bạn nên ăn bao nhiêu hộp sữa chua để không bị tăng cân-
