Theo TS. Ronan Kelly, Trưởng khoa Ung thư của Baylor Scott & White Health - Bắc Texas (Hoa Kỳ) cho biết: Tất cả nam giới nên tầm soát ung thư đại tràng và ung thư phổi. Hầu hết nam giới cũng nên cân nhắc tầm soát ung thư tuyến tiền liệt và ung thư da, nhất là sau 45 tuổi.
Dưới đây là những điều cần biết về 4 xét nghiệm sàng lọc quan trọng nhất dành cho nam giới.
1. Tầm soát ung thư đại tràng
Gần đây, ung thư đại tràng đã nhận được nhiều sự chú ý hơn do sự gia tăng các trường hợp ở những người trẻ tuổi bao gồm các vận động viên và diễn viên nổi tiếng ở độ tuổi 20, 30 hoặc 40. Vào năm 2021, Lực lượng đặc nhiệm dịch vụ phòng ngừa ung thư của Hoa Kỳ (USPSTF) đã hạ độ tuổi khuyến nghị để bắt đầu sàng lọc từ 50 xuống 45. Những người có nguy cơ cao nên bắt đầu trước 45 tuổi. Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo, nếu trong gia đình có người thân bị polyp đại tràng thì nên nội soi đại tràng sớm hơn từ 40 tuổi.
Ung thư đại tràng nếu phát hiện ở giai đoạn sớm có thể điều trị thành công cao. Phương pháp tầm soát ung thư đại tràng phổ biến nhất là nội soi đại tràng. Quy trình này sử dụng một camera nhỏ để tìm kiếm các dấu hiệu ung thư trong đại tràng và có thể loại bỏ các polyp tiền ung thư cùng lúc với việc tầm soát, ngăn chặn ung thư phát triển.
Nếu bạn có nguy cơ mắc ung thư đại tràng trung bình, bạn có thể chọn xét nghiệm DNA phân đa mục tiêu để tìm DNA và máu trong phân. Xét nghiệm này có thể được thực hiện tại nhà và gửi đến phòng xét nghiệm.
Ung thư đại tràng nếu phát hiện ở giai đoạn sớm có thể điều trị thành công cao.
2. Tầm soát ung thư phổi
Ung thư phổi là loại ung thư phổ biến nhất trong nam giới trên toàn cầu. Ung thư phổi vẫn là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong liên quan đến ung thư với gần 1 trong 4 ca tử vong do ung thư xảy ra do ung thư phổi. Nguyên nhân chính gây ra bệnh này là tỷ lệ hút thuốc lá gia tăng.
Đối với những người hiện đang hút thuốc và một số người đã từng hút thuốc, USPSTF khuyến nghị sàng lọc ung thư phổi hàng năm bằng chụp CT liều thấp nhưng chỉ có khoảng 5% số người đủ điều kiện được sàng lọc ung thư phổi.
Để đủ điều kiện sàng lọc này, nam giới phải đáp ứng các tiêu chí sau:
- 50 - 80 tuổi;
- Có tiền sử hút thuốc 20 gói/năm (số gói/ngày x số năm hút thuốc);
- Hiện đang hút thuốc hoặc đã bỏ thuốc trong vòng 15 năm qua;
- Không có triệu chứng của ung thư phổi.
Số ca tử vong do ung thư phổi có thể giảm xuống bằng cách tăng chẩn đoán sớm hơn thông qua việc tăng khả năng tiếp cận với sàng lọc và thay đổi cách thức tầm soát. TS. Kelly cho biết: Việc sàng lọc sớm là chìa khóa, đặc biệt là ở những người đã cai thuốc lá.
Trong các khuyến nghị được đưa ra, các chuyên gia đề xuất chuyển đổi từ chụp X-quang ngực truyền thống sang một quy trình tiên tiến hơn là sàng lọc CT liều thấp (chụp cắt lớp vi tính liều thấp). Quy trình này sử dụng máy tính với tia X liều thấp để tạo ra một loạt các hình ảnh, từ đó có thể phát hiện các bất thường ở phổi, bao gồm cả các khối u.
3. Ung thư tuyến tiền liệt
Một số nam giới có thể cân nhắc xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA) để sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt. Xét nghiệm máu này sẽ xem xét mức PSA trong máu, có thể là chỉ số của ung thư tuyến tiền liệt, cũng như các tình trạng tuyến tiền liệt khác.
Nam giới nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt ở độ tuổi trên 50; tiền sử gia đình có người mắc ung thư tuyến tiền liệt, mắc các bệnh liên quan đến hệ niệu đạo, gặp các triệu chứng rối loạn tiểu tiện, rối loạn cương dương, xuất hiện máu trong tinh dịch, táo bón...
Theo USPSTF, nam giới từ 55-69 tuổi có thể lựa chọn sàng lọc PSA nhưng việc lựa chọn sàng lọc PSA định kỳ phải là quyết định cá nhân.
Nam giới nên tầm soát ung thư tuyến tiền liệt ở độ tuổi trên 50.
4. Ung thư da
Hiện tại, USPSTF không đưa ra khuyến nghị về việc tầm soát ung thư da thường quy. Tuy nhiên, đây là một cuộc tầm soát ung thư khác mà nam giới nên trao đổi với bác sĩ để quyết định phương pháp nào phù hợp với mình.
Trong thực tế, bệnh nhân có thể áp dụng quy tắc ABCDE, là những dấu hiệu sớm của ung thư tế bào hắc tố, để kiểm tra các tổn thương bất thường trên cơ thể.
- A (Asymmetry – Bất đối xứng): Nốt ruồi hoặc vết tăng sắc tố không có hình dạng đối xứng.
- B (Border – Bờ tổn thương): Bờ tổn thương không đều, lởm chởm hoặc mờ.
- C (Color – Màu sắc): Màu sắc không đều, có thể bao gồm nhiều màu sắc khác nhau như đen, nâu và thậm chí đỏ hoặc xanh.
- D (Diameter – Đường kính): Đường kính lớn hơn 6 mm.
- E (Evolving – Tiến triển): Tổn thương thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc theo thời gian.
Nếu có bất kỳ nốt ruồi nào có những dấu hiệu kể trên hoặc có tổn thương trên da mà điều trị thuốc trong 2-4 tuần nhưng không hiệu quả thì nên đi khám ở nơi có chuyên ngành ung thư da.
Trong vài thập kỷ qua, khả năng phát hiện và điều trị ung thư đã tiếp tục được cải thiện. Khi nam giới thực hiện sàng lọc ung thư nghiêm túc, họ có thể giảm tác động tiềm ẩn của một số loại ung thư phổ biến nhất hiện nay. Bằng cách sàng lọc thường xuyên, bạn có thể có cơ hội tốt nhất để sống lâu, khỏe mạnh và trọn vẹn.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Phát hiện ung thư tiền liệt tuyến sau trục trặc khi quan hệ vợ chồng.
