Nấm Candida gây bệnh gì, có nguy hiểm không?

Bệnh nấm Candida là bệnh cấp tính, bán cấp hoặc mạn tính do nấm men giống Candida, hầu hết là Candida albicans. Candida có sẵn ở trong cơ thể thường ở phế quản, khoang miệng, ruột, âm đạo, vùng da quanh hậu môn,… bình thường ở dạng hoại sinh không gây bệnh. Khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ chuyển sang ký sinh và gây bệnh.

Các yếu tố thuận lợi để cho nấm Candida gây bệnh là: Phụ nữ có thai, bệnh đái đường, suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch, nghề nghiệp thường xuyên tiếp xúc với nước, dùng kháng sinh hoặc corticoid kéo dài…

Những bệnh thường gặp do nấm Candida gây ra

1. Nấm Candida gây bệnh ở niêm mạc

Tưa miệng, nấm miệng do nấm Candida

Bệnh thường gặp ở trẻ còn bú do pH tại chỗ thấp, trẻ suy dinh dưỡng, rối loạn tiêu hoá. Niêm mạc miệng lưỡi viêm đỏ sau xuất hiện nhiều giả mạc trắng. Có thể gặp bất cứ vị trí nào trong khoang miệng, Bệnh có thể thấy ở người lớn suy giảm miễn dịch. Triệu chứng cơ năng: trẻ đau rát , bỏ bú, người lớn đau rát ăn uống kém.

Đối với người lớn có nguy cơ cao bị mắc bệnh nấm miệng bao gồm người lớn từ 65 tuổi trở lên, những người hệ thống miễn dịch suy yếu.

Nhiễm nấm Candida thực quản

Rất thường gặp trong các bệnh nấm xâm nhiễm niêm mạc. Phần lớn các trường hợp nấm thực quản là do nấm Candida gây ra.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm có:

• Người cao tuổi (trung bình là 55 tuổi);
  
• Người bị suy giảm miễn dịch do nhiễm HIV/AIDS;
  
• Bệnh nhân ung thư, hóa trị, xạ trị vùng cổ;
• Người bị đái tháo đường;
  
• Người bị suy tuyến thượng thận;
  
• Người dùng kháng sinh, corticoid thời gian dài, bao gồm cả corticoid dạng hít để kiểm soát bệnh hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính;
  
• Người thường xuyên uống rượu bia, dùng chất kích thích thích cũng gia tăng mắc nấm thực quản.

Bệnh nhân thường có biểu hiện khó nuốt, trào ngược thực quản, có thể phối hợp với nhiễm nấm ở miệng. Chẩn đoán tốt nhất bằng nội soi, sinh thiết, nuôi cấy.

Viêm âm đạo do nấm Candida

Viêm âm đạo do nấm Candida chiếm một tỷ lệ lớn trong các bệnh nhiễm trùng phụ khoa. Gặp nhiều hơn ở phụ nữ có thai, người đái đường, dùng kháng sinh kéo dài.

Triệu chứng chủ yếu là: Ngứa âm hộ và ra nhiều khí hư trắng vón như cặn sữa.

Những triệu chứng khác gồm có hồng ban, rát bỏng ở âm hộ, đau khi quan hệ tình dục hoặc tiểu buốt rắt. Khám niêm mạc âm đạo viêm đỏ trên phủ giả mạc trắng

2. Bệnh Candida ở da và các cơ quan lân cận

Viêm da do nấm Candida: Gặp ở những người béo phì, ra nhiều mồ hôi, người tay chân phải nhúng nước thường xuyên hoặc gặp ở trẻ em suy dinh dưỡng, viêm da quanh mông và sinh dục ở trẻ em đái không thay tã, hoặc thường xuyên dùng bỉm.

Tổn thương thường gặp ở vùng kẽ (cổ, chân, tay, kẽ mông, bẹn, nếp dưới vú...) thành đám đỏ, trợt, láng bóng, ranh giới rõ kèm tổn thương vệ tinh. Ngứa nhiều, rát bỏng.

Viêm móng và quanh móng do nấm Candida: Bệnh có liên quan tới nghề nghiệp như nhân viên phục vụ ăn uống, người bán cá, rau… do thường xuyên tiếp xúc với nước.

Triệu chứng thường gặp là vùng da quanh móng viêm đỏ, da vùng chân móng tách khỏi bản móng, có thể nặn ra mủ, móng bắt đầu tổn thương từ chân móng lan dần ra phía bờ tự do. Móng dần trở nên đục, xù xì, biến màu. Bệnh nhân có thể bị một hoặc vài móng, hiếm khi bị tất cả các móng.

Bệnh nội tạng do nấm Candida: Nấm ở nội tạng khá hiếm gặp. Chỉ gặp ở những bệnh nhân suy kiệt, có bệnh mạn tính nặng, ung thư, dùng kháng sinh hoặc thuốc ức chế miễn dịch kéo dài, nhất là giai đoạn cuối của bệnh.

Biểu hiện viêm màng trong tim, viêm màng não, viêm phổi viêm ruột, gan lách, nhiễm nấm máu… dẫn đến tử vong.

Cần làm gì khi nhiễm nấm Candida?

Khi có biểu hiện nhiễm nấm Candida, ngoài khám các bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm. Tùy từng bệnh mà bệnh phẩm là: dịch đờm, dịch âm đạo, vẩy da, chất ngoáy họng... Bệnh phẩm được soi tươi và nhuộm gram, eosin, hematoxylin thấy nhiều tế bào men hình bầu dục, có chồi, có thể có sợi nấm giả.

Sau khi xác định được nguyên nhân chính xác nhiễm nấm Candida các bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp.

Thuốc kháng nấm là phương án được áp dụng phổ biến trong những trường hợp bị nhiễm nấm Candida. Ví dụ nếu là nấm miệng có thể dùng thuốc dạng bôi, nếu nặng có thể dùng phối hợp đường uống.

Nếu nhiễm nấm Candida trên da cần giữ gìn vệ sinh da luôn khô thoáng, sạch sẽ kết hợp với những thuốc có công dụng chống nấm.

Nếu nhiễm nấm Candida vùng kín bệnh nhân có thể được dùng thuốc đặt âm đạo đồng thời phối hợp với các thuốc đường uống khác.

Lưu ý quan trọng, phụ nữ mang thai 3 tháng đầu không được dùng những thuốc này.. Ngoài ra trong quá trình dùng thuốc cần kiêng quan hệ tình dục và không uống rượu bia. Nếu bạn tình cũng xuất hiện triệu chứng bệnh thì cần phải điều trị.

Đối với những trường hợp bị nhiễm nấm Candida toàn thân có thể sẽ được chỉ định tiêm đường tĩnh mạch.

Biện pháp điều trị nấm Candida âm đạo

SKĐS - Nấm Candida âm đạo gây kích ứng, ngứa dữ dội và tiết dịch nhiều ở âm đạo và âm hộ, bệnh rất dễ tái phát.