Phong tục "bao sái bàn thờ" vào dịp Tết Nguyên đán của người Việt là một nghi lễ văn hóa truyền thống, thể hiện lòng hiếu kính và sự tri ân đối với tổ tiên.
Bao sái bàn thờ thực chất là gì?
Theo phong tục và quan niệm, bao sái bàn thờ chính là lau dọn, sắp xếp lại bàn thờ, tỉa chân hương để đón gia tiên về ăn Tết.
Nếu để bát hương quá đầy thì sẽ làm cản trở tới việc khí lưu chuyển, ảnh hưởng rất lớn đến vận khí của gia chủ. Tỉa chân hương, lau dọn và sắp xếp bàn thờ sẽ giúp bàn thờ sạch sẽ, phong quang và trang nghiêm hơn.
Việc lau dọn bàn thờ có thể diễn ra quanh năm nhưng những ngày cuối năm lại đòi hỏi sự chu đáo, cẩn trọng và tỉ mỉ hơn cả. Bởi đây là dịp để xua đuổi những điều cũ kỹ và không may, đồng thời giúp bàn thờ gọn gàng, tố hảo đón năm mới bình an, may mắn.
Việc bao sái bàn thờ ngày cuối năm là vô cùng quan trọng. Ảnh minh họa.
Nên bao sái bàn thờ trước hay sau khi cúng ông Công ông Táo?
Theo quan niệm dân gian, sau khi ông Công ông Táo lên chầu trời, các vị thần sẽ rời đi nên bàn thờ - nơi an tọa của các vị thần sẽ bị trống. Bởi vậy, đây là thời điểm thích hợp để bao sái bàn thờ, tỉa chân hương mà không sợ ảnh hưởng đến việc thờ cúng hay động chạm đến bàn thờ.
Theo đó, công việc rút tỉa chân nhang, dọn dẹp bàn thờ, tổng vệ sinh phòng thờ nên thực hiện sau khi đã hoàn thành lễ nghi cúng 23 tháng Chạp, cúng ông Công ông Táo.
Ví dụ nếu cúng ông Công ông Táo sáng ngày 23 tháng Chạp thì chiều có thể tiến hành nghi lễ. Còn nếu cúng vào chiều 23 thì phải đến sáng hôm sau hoặc một ngày lành khác, bởi công việc này phải làm vào ban ngày, không nên làm vào buổi tối. Việc lau dọn bàn thờ nên được thực hiện xong xuôi trước ngày 30 tháng Chạp, bởi ngày đó, ông Công, ông Táo sẽ quay trở lại trần gian.
Ngày giờ đẹp để bao sái bàn thờ năm 2024
Thời điểm bao sái dịp cuối năm nếu có điều kiện thời gian nên lựa các ngày Thiên Xá, ngày có Trực Trừ, hoặc các ngày có Thiên Tinh tốt đáo tới để tiến hành.
Theo Chuyên gia phong thủy Master Phùng Phương, có 4 ngày lựa chọn tốt nhất để bao sái ban thờ và đón Tết Giáp Thìn 2024:
- Ngày 30/01 dương lịch (tức 20 tháng Chạp)
- Ngày 02/02 dương lịch (tức 23 tháng Chạp)
- Ngày 06/02 dương lịch (tức 27 tháng Chạp)
- Ngày 08/02 dương lịch (tức 29 tháng Chạp)
Chọn ngày đẹp với nhiều thiên tinh giúp thanh lọc không khí trường và làm tăng vượng khí cho ban thờ. Các ngày này cũng tối ưu hóa kết nối mong muốn và nguyện ước của gia đình.
Ngoài ra, một số chuyên gia phong thủy khác đề xuất ngày 23 tháng Chạp (2/2/2024 dương lịch) - ngày Tư Mệnh Hoàng Đạo là lựa chọn tốt nhất để tỉa chân nhang và bao sái ban thờ. Ngày này, mặc dù tiễn Táo quân chầu trời, nhưng được coi là ngày thuận lợi cho nghi thức này. Nếu không thể thực hiện vào ngày này, có thể chọn một trong 3 ngày còn lại.
Trong trường hợp không thể sắp xếp vào các ngày này, quan trọng nhất là chọn giờ thuận lợi trong ngày khác để thực hiện bao sái. Tuy nhiên, tâm linh và lòng thành kính đối với Phật thánh, Thần linh, và Gia tiên vẫn là yếu tố quyết định quan trọng nhất. Tuân thủ quy trình và tránh các sai phạm là điều cần chú ý trong quá trình bao sái ban thờ.
Theo quan niệm dân gian, sau khi ông Công ông Táo lên chầu trời là thời thời điểm thích hợp để bao sái bàn thờ.
Văn khấn khi thực hiện bao sái ban thờ
Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần).
- Con kính lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
- Con kính lạy ngài đương niên Thái Tuế Chí Đức Tôn Thần.
- Con kính lạy ngài bản cảnh Thành Hoàng chư Vị Đại Vương.
- Con kính lạy ngài bản xứ Thần linh, bản gia Thổ Địa
- Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân
- Con kính lạy các bậc Tiên gia, các chư vị Tôn Thần cai quản trong đất này, xứ này.
- Con kính lạy Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng tổ Tỷ, Bá thúc huynh đệ, cô dì tỷ muội, nội ngoại dâu rể, hội đồng Gia tiên họ .................
Cúi xin các ngài cùng Gia tiên chứng lễ hiển linh chứng giám lòng thành của con cháu.
Hôm này, ngày ...... tháng ...... năm ...... (âm lịch)
Tên con là:……….. sinh năm .....
Cùng các các thành viên gia đình: (Họ tên........ năm sinh .......), ngụ tại địa chỉ: .......
Hôm nay, nhằm ngày lành tháng tốt cuối năm mãn khí, gia đình chúng con xin phép các chư vị Tôn Thần cùng Hội đồng gia tiên họ ....... Xin phép cho chúng con rút tỉa chân nhang, bao sái ban thờ để đón Tết Nguyên đán .......
Chúng con xin phép chư vị Tôn Thần: Ngài Đương Niên Thái Tuế, ngài bản cảnh Thành Hoàng, ngài bản gia Táo Quân cùng các chư vị Tôn Thần chứng giám lòng thành. Cầu xin các ngài che chở cho gia đình chúng con bốn mùa hưng vượng, có quý nhân phù trợ, tài lộc vượng tiến, tai ách đều qua, tâm cầu sở đắc, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con xin phép Gia tiên tiền tổ, hương linh nội ngoại, đồng đẳng gia quyến họ ....... Cầu xin Gia tiên phù hộ cho gia trung thuận hòa, gia đạo hưng vượng, cảnh nhà yên vui, con cháu thông minh học giỏi, vợ chồng thương yêu bảo ban nhau, cầu tài đắc tài, cầu lộc đắc lộc, cầu bình an đắc bình an.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ cầu xin các ngài cùng Gia tiên hoan hỉ chứng lễ. Chúng con tâm thành cẩn cáo.
(*) Thông tin bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
