Ngay sau quyết định của Mỹ, Bộ Thương mại Trung Quốc đã chỉ trích động thái của Mỹ là một hình thức "chèn ép thương mại”, tạo ra mối đe dọa đối với an ninh kinh tế thế giới. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng coi hành động của Mỹ là “tự bắn vào chân mình” khi Washington tự gây tổn hại tới nền kinh tế đầu tàu thế giới. Việc các sản phẩm của Trung Quốc bị áp mức thuế 25% cũng sẽ khiến người tiêu dùng Mỹ phải trả nhiều tiền hơn cho các sản phẩm đó. Không chỉ vậy, các công ty của Mỹ đang hoạt động tại Trung Quốc cũng có thể phải đối mặt với những tác động tiêu cực. Chẳng hạn như hãng xe hơi điện Tesla của Elon Musk, việc bị đánh thuế 25% đối với ô tô bán vào Trung Quốc khiến giá Tesla tại Trung Quốc bị đẩy cao hơn, làm mất tính cạnh tranh của hãng. "Đây là đợt áp thuế lớn nhất từ trước đến nay của Mỹ và ảnh hưởng tới ngành thương mại của Mỹ nhiều nhất kể từ thời Smoot-Hawley”, chuyên gia về thương mại của Viện Dartmouth là Douglas Irwin nói.
Tất nhiên, Mỹ hiểu rõ hậu quả của quyết định này. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Donald Trump vẫn chọn biện pháp làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Dự kiến, trong 2 tuần tới, Mỹ sẽ tiếp tục áp thuế bổ sung đối với các mặt hàng của Trung Quốc trị giá 16 tỷ USD. Tổng thống Trump còn cảnh báo rằng Washington sẵn sàng áp thêm mức thuế 10% đối với hàng hóa của Trung Quốc trị giá 200-300 tỷ USD nếu Bắc Kinh từ chối nhượng bộ các yêu cầu của Mỹ. Nếu Mỹ hiện thực hóa tuyên bố trên, tổng số hàng hóa của Trung Quốc bị Mỹ áp thuế có thể lên tới hơn 550 tỷ USD, cao hơn cả mức 506 tỷ USD giá trị hàng hóa xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ năm 2017.
Cũng con một nguyên nhân nữa khiến Mỹ hành xử “rắn” với Bắc Kinh. Đó là thái đọ của Trung Quốc. Tờ Thương báo của Trung Quốc nhận định “Washington đang ngày càng cảm nhận rõ sự hung hăng của Trung Quốc” – nên việc lựa chọn các biện pháp gia tăng thương mại lên cao cũng là cách thức để “kiềm chế bớt” Bắc Kinh.
Cuộc chiến thương mại Mỹ và Quốc đều tác động mạnh đến kinh tế toàn cầu
Giới chuyên gia kinh tế cho rằng đây là những ngày đầu tiên của một cuộc chiến tranh thương mại. Ông Mark Zandi- chuyên gia kinh tế trưởng của Bộ phận phân tích hãng đánh giá tín nhiệm Moody’s, cho rằng các tác động hiện vẫn giới hạn. Tuy nhiên, nếu cuộc chiến leo thang thì nó sẽ gây hậu quả nghiêm trọng. Đánh giá về mức độ ảnh hưởng, chuyên gia Viện Kinh tế Oxford cho rằng, ở cấp độ kinh tế vĩ mô, các biện pháp áp thuế này sẽ khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ và Trung Quốc trong năm nay giảm 0,1 đến 0,2%. Đây có thể không phải là con số quá lớn, nhưng nếu tính qui mô của một nền kinh tế lớn như Mỹ và Trung Quốc thì thiệt hại sẽ ở mức đáng kể. Các chuyên gia nhận định những tác động đối với mức độ rủi ro kinh doanh, lòng tin của các khu vực tư nhân và gián đoạn chuỗi cung ứng, có thể làm trầm trọng thêm những cú sốc kinh tế. Còn ở cấp độ vi mô, nhiều công ty Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ sẽ bị ảnh hưởng, trong khi việc Mỹ mở rộng áp thuế đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu của Trung Quốc khiến nhiều công ty của Mỹ có hoạt động tại Trung Quốc, cũng sẽ bị tổn hại.
Nhà kinh tế trưởng của DBS, ông Taimur Baig cho rằng một cuộc chiến thương mại toàn diện có thể làm mất đi 0,25% Tổng sản phẩm nội địa (GDP) của cả hai nền kinh tế trong năm 2018, và tình hình sẽ còn tồi tệ hơn trong năm tới, khi mà cả hai nước đều phải chứng kiến độ sụt giảm về tăng trưởng kinh tế khoảng 0,5% hoặc cao hơn nữa. Không chỉ vậy, các nước như Hàn Quốc, Singapore đều có thể bị ảnh hưởng do sự gián đoạn dây chuyền cung ứng bởi Trung Quốc cung cấp rất nhiều linh kiện, thiết bị để sản xuất sản phẩm ở các nước này. Ông Nick Marro, thuộc cơ quan phân tích kinh tế Economist Intelligence Unit nhận định “bất kỳ vết lõm nào trong hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc cũng sẽ gây ảnh hưởng tới các nước khác trên thế giới”. Bằng chứng là Nga hôm qua là quốc gia mới nhất thông báo áp thuế bổ sung 25-40% đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ, nhằm đáp trả động thái về thuế của Mỹ. Nga cùng với các thành viên lớn khác của WTO - trong đó có Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc, Ấn Độ, Mexicô và Canada – đều cho biết sẽ có bước đi chống lại các chính sách thương mại gây tranh cãi của Mỹ.
Với những diến biến đang diễn ra, giới chuyên gia cho rằng, đây chỉ là bước đi đầu tiên trong cuộc đối đầu thương mại không khoan nhượng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, với nhiều khả năng gây thiệt hại không những cho chính hai nền kinh tế Mỹ-Trung, mà còn đe dọa đến nền kinh tế toàn cầu.
