Đây là một bước tiến quan trọng, không chỉ thay thế các máy bay chiến đấu F-16 thế hệ thứ tư tại Căn cứ Không quân Misawa, mà còn tăng tổng số máy bay chiến đấu thêm 33%, từ 36 chiếc F-16 lên 48 chiếc F-35.
F-35A mang lại nhiều cải thiện đáng kể so với F-16, với phạm vi hoạt động được cải thiện, khả năng tàng hình, radar AN/APG-81 lớn và tinh vi hơn, cùng khả năng tác chiến mạng lưới tiên tiến và tấn công điện tử.
Đặc biệt, F-35A có tầm bay xa hơn, cơ động vượt trội và khả năng mang vũ khí cao hơn so với F-35B của Thủy quân Lục chiến, đồng thời cũng ít phải bảo trì hơn.
Việc triển khai 48 chiếc F-35A tới Căn cứ Không quân Misawa ở miền bắc Nhật Bản sẽ bổ sung cho các đợt triển khai trước đó của F-35A tới Căn cứ Không quân Kadena, nằm cách hơn 2500 km về phía nam trên đảo Okinawa.
Các máy bay F-35A từ Phi đội tiêm kích số 4 và 356 đã được triển khai tới cơ sở này lần lượt vào tháng 3 và tháng 11/ 2023.
Các đồng minh châu Âu của Mỹ dự kiến sẽ tăng cường triển khai F-35 tạm thời tại Nhật Bản, Ý đã thực hiện đợt triển khai đầu tiên vào tháng 8 năm 2023.
Sự hiện diện ngày càng mở rộng của F-35 tại Nhật Bản diễn ra trong bối cảnh thế giới phương Tây ngày càng lo ngại về việc hiện đại hóa phi đội máy bay chiến đấu của Không quân Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc.
Số lượng máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm của Trung Quốc đã tăng mạnh nhờ việc mua số lượng lớn J-20. J-20, bắt đầu hoạt động từ năm 2017, là một máy bay lớn hơn nhiều so với F-35A. Nó có tầm bay gấp đôi, radar lớn hơn, khả năng mang nhiều vũ khí hơn và khả năng cơ động vượt trội. Hệ thống điện tử hàng không của J-20 cũng được đánh giá ngang bằng với F-35A.
F-35 đang gặp phải vấn đề lớn về tỷ lệ hoạt động, đặc biệt là so với F-16. Điều này có nghĩa là ngay cả khi tăng thêm 33% số lượng máy bay trong Phi đoàn tiêm kích số 35, số lượng máy bay có thể sẵn sàng bay bất kỳ lúc nào vẫn có thể không tăng, thậm chí còn giảm.
F-16 dễ bảo trì hơn và có tỷ lệ hoạt động cao hơn, đây là lợi thế lớn của nó so với các loại máy bay chiến đấu khác của Mỹ, và cũng là một điểm gây tranh cãi chính đối với chương trình F-35.
Không chỉ tỷ lệ khả dụng thấp mà tổng số máy bay F-35 đang hoạt động vẫn thấp hơn hàng trăm máy bay so với dự kiến trước đó. Sự chậm trễ trong việc nâng cấp, Lầu Năm Góc từ chối các lô sản xuất mới và việc liên tục cắt giảm đơn đặt hàng đã gây ra tác động nghiêm trọng hơn nữa đến chương trình này.