Mỹ - Thổ căng thẳng vì người Kurd

16-01-2018 14:00 | Quốc tế
google news

SKĐS - Quan hệ đồng minh Mỹ – Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ chạm đáy do xung đột quan điểm về lực lượng người Kurd ở Xyri. Trong khi Mỹ ủng hộ người Kurd, thì Thổ Nhĩ Kỳ coi đây là “lực lượng khủng bố”. Trong một diễn biến mới nhất, ngày 15/1, Bộ Ngoại giao Syria chỉ trích việc Mỹ thành lập một lực lượng an ninh biên giới tại miền Bắc Syria, coi đây là sự vi phạm chủ quyền của Syria.

Theo hãng thông tấn SANA của Syria, Bộ Ngoại giao Syria cho rằng tuyên bố của chính quyền Mỹ thành lập một lực lượng an ninh biên giới tại Syria là hành động xâm lược đối với sự thống nhất và chủ quyền lãnh thổ của Syria, đồng thời là sự vi phạm luật pháp quốc tế. Bộ Ngoại giao Syria nêu rõ tuyên bố của Mỹ được đưa ra trong bối cảnh Washington đang thực thi chính sách nhằm gây trở ngại đối với nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng trong khu vực. Trong khi đó, kênh truyền hình nhà nước Syria đưa tin quân đội Syria kiên quyết chấm dứt sự hiện diện của lực lượng Mỹ ở nước này. Trong một diễn biến khác, Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Bekir Bozdag cảnh báo Mỹ đang "đùa với lửa" khi thiết lập lực lượng bao gồm cả Các Đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) mà Thổ Nhĩ Kỳ coi là lực lượng khủng bố.

Trước đó, ngày 14/1, liên quân do Mỹ đứng đầu chống IS cho biết đang phối hợp với các nhóm vũ trang Syria thành lập một lực lượng an ninh biên giới tại miền Bắc Syria. Trong bối cảnh cuộc chiến chống IS đang dần đi đến hồi kết, liên quân và các đồng minh trong SDF gồm các nhóm vũ trang đối lập bắt đầu chuyển sang tập trung vào an ninh biên giới. Mục tiêu cuối cùng là thành lập một lực lượng gồm 30.000 thành viên, với một nửa trong số này là các tay súng trong SDF đã được huấn luyện. Hiện có 230 người đang được huấn luyện trong lực lượng an ninh này và đây là "lớp huấn luyện mở màn".

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan lên án hành động của Mỹ thành lập lực lượng an ninh biên giới.


Trên thực tế, lực lượng an ninh biên giới do Mỹ thành lập với 30.000 thành viên dọc biên giới Syria, Thổ Nhĩ Kỳchủ yếu là người Kurd, được cho là “một lá bài” để đảm bảo sự hiện diện tại Syria sau khi lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo IS đã bị đánh bại tại đây. Người Kurd dưới sự hỗ trợ của Mỹ đã chiếm lại các vùng lãnh thổ của Syria từ tay IS để Mỹ thành lập hàng chục căn cứ quân sự và hợp pháp hóa sự hiện diện quân sự trên lãnh thổ Syria. Bước đi mới nhất này của Mỹ được xem là hành động đối đầu trực diện với đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan ngay lập tức lên án việc Mỹ thành lập lực lượng an ninh biên giới ở Syria thực chất là một hành động gây chiến, và Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ thực hiện chiến dịch tiêu diệt lực lượng này vào bất kỳ thời điểm nào. Rõ ràng, khi Thổ Nhĩ Kỳ phát động chiến dịch mới nhằm vào lực lượng an ninh người Kurd do Mỹ hậu thuẫn, thì Ankara và Washington sẽ ở hai chiến tuyến đối lập.

Quan hệ Mỹ – Thổ Nhĩ Kỳ gần đây xấu đi nhanh chóng, đặc biệt từ sau cuộc đảo chính bất thành tại Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 7 năm 2016. Việc ủng hộ của Mỹ cho lực lượng vũ trang người Kurd tại Syria cả về huấn luyện lẫn cung cấp  vũ trang cũng luôn khiến Thổ Nhĩ Kỳ không thể hài lòng. Từ nhiều năm nay, người Kurd là chủ chốt trong lực lượng SDF được Mỹ hậu thuẫn tại Syria. Mỹ coi người Kurd là lực lượng chiến đấu hiệu quả nhất chống lại IS, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ coi lực lượng này là một tổ chức khủng bố vì có liên hệ với các tay súng thuộc đảng Công nhân người Kurd (PKK) ở Thổ Nhĩ Kỳ. Sau cuộc đảo chính quân sự năm 1980, chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ chính thức cấm sử dụng ngôn ngữ Kurd trong giao tiếp công cộng. Những người nói tiếng Kurd hoặc xuất bản sách báo bằng tiếng Kurd, thậm chí hát bằng tiếng Kurd đều bị xử phạt. Tại Thổ Nhĩ Kỳ, các đảng phái chính trị đại diện cho quyền lợi người Kurd như “đảng Công nhân người Kurd”, “đảng Dân chủ Nhân dân”, “đảng Dân chủKurdistan ” được đặt trong tình trạng thiết quân luật, và bị cấm hoạt động. Vì thế, việc Mỹ thành lập lực lượng an ninh biên giới chủ yếu là người Kurd, chắc chắn khiến quan hệ Mỹ- Thổ đã căng thẳng, nay lại thêm căng thẳng.

Không chỉ có Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, phản ứng trước động thái trên của Mỹ, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cảnh báo việc thành lập một lực lượng an ninh ở khu vực do phiến quân được Mỹ hậu thuẫn kiểm soát có thể dẫn tới tình trạng chia rẽ ở Syria.

Trong một diễn biến mới nhất, đã có thông tin về việc Mỹ công nhận qui chế chính trị của Liên bang Bắc Syria do Liên minh dân chủ người Kurd đơn phương tuyên bố, cũng như việc hình thành cấu trúc quân sự mới dưới tên gọi Quân đội Bắc Syria. Nếu những động thái này diễn ra, mâu thuẫn và chia rẽ ở Syriasẽ bị đẩy lên một cấp độ mới. Hiện, với nhân tố người Kurd, cục diện chính trị ở Xyri đang diễn biến phức tạp và khó lường.


Nhật Quang
Ý kiến của bạn