Mỹ đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào Đối thoại Mỹ-Trung

11-07-2014 18:41 | Quốc tế

SKĐS - Trong đối thoại Mỹ-Trung, về vấn đề an ninh khu vực, trọng tâm được Mỹ nêu bật là các hành vi gây mất ổn định của Trung Quốc trên biển Đông và biển Hoa Đông.

Ngày 9/7, Mỹ và Trung Quốc triển khai Cuộc Đối thoại chiến lược lần thứ 6. Hai bên thừa nhận những bất đồng, kêu gọi tăng cường đối thoại để san bằng khác biệt. Đặc biệt, về vấn đề an ninh khu vực, trọng tâm được Mỹ nêu bật là các hành vi gây mất ổn định của Trung Quốc trên biển Đông và biển Hoa Đông.

Trong một tuyên bố phát đi từ Washington trước lúc cuộc Đối thoại Mỹ-Trung mở ra, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng kêu gọi hai nước “đối mặt một cách thẳng thắn với các bất đồng song phương”. Ông Obama thừa nhận rằng: “Mỹ và Trung Quốc không thể đồng ý với nhau trên mọi chủ đề”. Về phần mình, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, đứng đầu phái đoàn Mỹ cùng với Bộ trưởng Tài chính Jack Lew đã đảm bảo rằng Mỹ không hề tìm cách “hạn chế sự mở rộng của Trung Quốc” mà trái lại luôn hoan nghênh “sự vươn lên của một Trung Quốc hòa bình, ổn định và thịnh vượng”. Ông Tập Cận Bình xác định: “Việc Trung Quốc và Mỹ có quan điểm khác nhau, thậm chí có tranh chấp về một số vấn đề nhất định là điều tự nhiên”. Trong bối cảnh đó, theo Chủ tịch Trung Quốc: “Vấn đề thông tin liên lạc và hợp tác (Mỹ - Trung) lại càng cần thiết hơn”. Đối với ông Tập Cận Bình, quyền lợi giữa các nước hiện đang “gắn bó với nhau hơn bao giờ hết”, vì vậy, các quốc gia Thái Bình Dương cần phải “thoát khỏi khuôn mẫu đã lỗi thời là tất yếu phải đối đầu với nhau”.

Mỹ chỉ trích việc Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam.

Về vấn đề an ninh khu vực, trọng tâm được Mỹ nêu bật là các hành vi gây mất ổn định của Trung Quốc trên biển Đông và biển Hoa Đông. Một quan chức ngoại giao cao cấp của Mỹ trong phái đoàn của Ngoại trưởng John Kerry đã không ngần ngại chỉ trích các yêu sách chủ quyền quá đáng của Trung Quốc trên biển Đông được thể hiện trong tấm bản đồ hình lưỡi bò. Washington bày tỏ lo ngại trước những hành động ngày càng quyết liệt của Bắc Kinh trong các vấn đề chủ quyền ở biển Đông và Hoa Đông. Mỹ có thể kêu gọi Trung Quốc và những quốc gia liên quan làm rõ những đòi hỏi chủ quyền lãnh thổ của mình, bảo đảm rằng chúng phải phù hợp luật pháp quốc tế. “Chúng tôi nhận thấy sự mơ hồ về yêu sách lãnh thổ có thể gây mất ổn định và có thể dẫn tới va chạm, thậm chí xung đột”, quan chức Mỹ cho biết.

Trong phát biểu ngày 9/7, ông Tập Cận Bình chỉ gián tiếp đề cập đến các vấn đề chủ quyền đó, khi nhắc lại rằng Trung Quốc đã cam kết xây dựng “quan hệ hữu nghị với các nước láng giềng và hơn thế nữa”. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói sẽ là thảm họa nếu Bắc Kinh và Mỹ ở thế đối đầu.

Đàm phán với Trung Quốc diễn ra khi Bắc Kinh đang có mâu thuẫn gay gắt với các láng giềng trong khu vực. Về phía mình, Mỹ đã tăng các cuộc tập trận với Philippines và sự hiện diện của quân đội tại đó, điều khiến Trung Quốc lo ngại.Hai tuần trước, một cuộc diễn tập như vậy đã diễn ra ở biển Đông.

Ông Jia Qingguo - Chủ nhiệm Khoa Nghiên cứu quốc tế tại Đại học Bắc Kinh, cố vấn chính sách đối ngoại của Chính phủ Trung Quốc cho rằng, với hàng loạt mối bất đồng sâu sắc, cuộc đối thoại Mỹ-Trung khó đạt được kết quả. Quan hệ hai nước đang trong thời kỳ sa sút. Vai trò của Đối thoại Chiến lược và kinh tế giờ đây chỉ có tác dụng nâng đỡ quan hệ đôi bên, không để rơi vào tình trạng xấu hơn.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, nước này đưa vào nội dung đối thoại Mỹ - Trung vấn đề Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trong vùng biển của Việt Nam. Mỹ luôn nhấn mạnh rằng không đứng về bên nào trong các vấn đề chủ quyền biển đảo, nhưng đã chỉ trích Trung Quốc đưa giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam. GS. Hillary Mann Leverett ở Đại học Mỹ cho rằng, có nhiều nước liên quan đến vấn đề biển đảo ở biển Đông, trong đó Việt Nam là nước đặc biệt dễ bị thiệt hại nhất.

(Theo AP, Chinadaily)

Phạm Diệp