Một chiếc mặt nạ lặn một chiếc ná cao su tự chế cùng chiếc tên bằng sắt thế là đủ cho cuộc săn bắt cá làm ấm thêm bữa cơm gia đình. Đó là những gì tôi ghi nhận được từ những đứa trẻ người dân tộc Pa Cô, thuộc xã miền núi nghèo Avao này.
Nói đến Avao (Đakrong - Quảng Trị) không chỉ được người dân biết đến là một xã miền núi đặc biệt khó khăn với phần lớn người dân sinh sống thuộc dân tộc Pa Cô. Ngoài ra, nơi đây còn có dòng Sông Đakrông đã đi vào thi ca hào hùng một thời oanh liệt.
Chẳng phải là những tấm lưới, chiếc nơm hay hiện đại hơn là kích điện hay kíp nổ. Những đứa trẻ tự sáng tạo cho mình bằng những vật dụng như những thứ đồ chơi con trẻ vậy. Trước tiên, chúng chặt cành cây mà trên đầu là một cái chạng hai, phía đầu hai chạng, một sợi dây chun được cột chặt (tự như chiếc ná, chiếc súng chun - PV). Đầu cuối, chúng tạo ra một chiếc lẫy (tựa cò súng, cò nỏ). Tên bắn được thiết kế từ một đoạn sắt sau với một đầu được mài nhọn, đầu còn lại, chúng đập dẹp. Thế là đủ để đi "Săn cá" rồi. Đích đến là những con sông, mà đặc biệt là những con suối nước trong. Một hai đứa trẻ cầm ná đã sẵn sàng làm bạn với suối để lặn, ngụp. Mỗi đứa đều tự trang bị cho mình một chiếc kính lặn mà thông thường, chúng xin được của những người thợ lặn. Dòng nước trong vắt, chúng lặng lẽ ngụp sâu xuống lòng suối, chui vào khe đá quan sát để tìm cá. Khi phát hiện con mồi, nhẹ nhàng tiếp cận mục tiêu, chiếc ná đã được lên dây từ trước hướng đến con mồi. Bụp.... một chú cá đã dính đạn.
Không phải bữa nào đi săn cũng đều có cá mang về, khó nhất là mỗi khi nước đục, đỏ. Khi lặn xuống, không nhìn thấy cá nên chẳng thể bắn được - Một cậu nhóc chia sẻ với tôi như vậy. Không được nhiều cá như những người thợ đánh bắt ở những con sông, đầm, phá. Nhưng những xâu cá ít ỏi ấy cũng đủ để bữa cơm gia đình có thêm một món để cải thiện.
Nam Anh