Mụn trứng cá biểu hiện bằng nhiều loại tổn thương khác nhau như mụn cám, sẩn, sẩn viêm, mụn mủ, mụn bọc, nang... khu trú ở vị trí tiết nhiều chất bã nhờn như mặt, lưng, ngực. Khoảng 80% trường hợp mụn trứng cá gặp ở tuổi thanh thiếu niên, đặc biệt là giai đoạn dậy thì. Mụn trứng cá không ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, tuy nhiên sẽ tồn tại dai dẳng, mụn, sẩn hay sẹo lồi, sẹo. Vì vậy không thể tự điều trị được.
Biến chứng do tự điều trị mụn trứng cá
Bệnh nhân nữ 16 tuổi thường nặn mụn trứng cá theo chỉ dẫn của bạn bằng cách lấy đầu bút bi ấn cho mụn ra, nhưng do tình trạng nặng nên đã để lại sẹo thâm đen. Sau đó bệnh nhân tự mua kem để điều trị tại nhà khiến tình trạng ngày càng nặng hơn.
Bệnh nhân đã dùng nhiều thuốc trị mụn, thử các mẹo chữa mụn như thoa nước vo gạo và nước chanh, chấm mụn bằng kem đánh răng... nhưng tình trạng không cải thiện, tới ngày thứ ba thì bị sốt cao, các nốt mụn thâm tím, chảy mủ... nên đã đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. HCM để khám.
Sau khi thăm khám các bác sĩ kết luận bệnh nhân bị viêm da, bội nhiễm trên nền da mụn trứng cá nặng do rối loạn nội tiết tố và điều trị chăm sóc da không đúng cách.
Mụn trứng cá biểu hiện bằng nhiều loại tổn thương khác nhau như mụn cám, sẩn, sẩn viêm, mụn mủ, mụn bọc, nang...
Nguyên nhân gây mụn trứng cá và cách điều trị mụn hiệu quả
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến mụn trứng cá, trong đó do sản xuất quá nhiều chất bã nhờn. Bít tắc nang lông bởi chất bã và tế bào sừng. Sự hoạt động của vi khuẩn Cutibacterium acnes. Giải phóng các chất trung gian gây viêm.
Các tác nhân gây mụn trứng cá khác bao gồm:
- Thay đổi nội tiết xảy ra ở tuổi dậy thì, khi có thai hoặc chu kỳ kinh nguyệt.
- Mỹ phẩm không an toàn, không phù hợp.
- Căng thẳng, stress, mất ngủ.
- Chế độ dinh dưỡng nhiều tinh bột, nhiều đường, chất béo.
- Uống rượu bia, thuốc lá, chất kích thích.
- Trang điểm nhiều khiến lỗ chân lông bị bít tắc thời gian dài.
Theo mức độ nghiêm trọng thì mụn trứng cá được phân thành ba cấp độ: Nhẹ, trung bình và nặng. Mụn trứng cá nhẹ thường đáp ứng tốt khi sử dụng các phương pháp điều trị bằng các thuốc không kê đơn (OTC). Các bệnh nhân có mụn trứng cá trung bình đến nặng thì cần được bác sĩ khám và kê đơn thuốc phù hợp.
Mục đích điều trị chung là loại bỏ nút nang để các chất bã nhờn có thể lưu thông tự do và giảm số lượng vi khuẩn trên da. Dạng thuốc hữu ích nhất là các loại thuốc bôi (dạng lỏng: Nhũ dịch, hỗn dịch, kem thuốc, gel thuốc có các tá dược trong công thức bào chế), các loại kem thuốc và gel thuốc. Gel thuốc với cốt tá dược alcol khô nhanh có thể gây kích ứng. Những dạng bào chế này có cốt thân nước làm khô chậm hơn, ít có khả năng gây kích ứng da. Kem dưỡng ẩm không gây mụn trứng cá, có thể tốt nếu da bị khô do điều trị.
Vì vậy tuyệt đối không nên tự điều trị, không điều trị theo mách bảo, vì có thể gây ra tình trạng nặng hơn.
Cách phòng ngừa mụn trứng cá
Để phòng ngừa mụn trứng cá cần rửa mặt với sữa rửa mặt phù hợp 2 lần/ngày. Nếu thấy cần thiết thì những lần khác chỉ nên rửa với nước thông thường.
Sử dụng mỹ phẩm an toàn. Không chà xát da tại các vị trí đang nổi mụn, vì điều này sẽ khiến tình trạng nhiễm trùng nặng hơn, gây tắc nghẽn, sưng đỏ và viêm đau nghiêm trọng.
Tránh chạm vào mặt một cách tối đa. Rửa tay thường xuyên, đặc biệt là trước khi thoa kem, tẩy tế bào da chết hoặc trang điểm.
Đối với mụn ở lưng, vai hoặc ngực thì nên mặc quần áo rộng rãi và thoáng mát khi ở nhà, hạn chế ra ngoài. Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, vì nó có thể kích thích da sản xuất nhiều bã nhờn hơn và khiến mụn hình thành.
Tránh lo lắng, căng thẳng và ngủ đủ 8 tiếng/ngày.
Tóm lại: Mụn trứng cá tuy không phải là tình trạng bệnh nguy hiểm nhưng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và giao tiếp xã hội. Di chứng do sẹo mụn để lại còn gây mất thẩm mỹ về sau. Do đó khi bị mụn thì người bệnh nên chủ động thăm khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để được điều trị kịp thời, phòng ngừa biến chứng sẹo mụn.
