Theo công bố của Bộ Y tế về danh sách tỉnh, thành phố thuộc các vùng mức sinh áp dụng cho giai đoạn 2020-2025, Bến Tre nằm trong danh sách 21 tỉnh có mức sinh thấp cả nước.
Số con trung bình của mỗi cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ giảm nhanh (1,86 con/phụ nữ). Mức sinh đạt thấp hơn ngưỡng chuẩn mức sinh thay thế (2,1 con). Tổng tỷ suất sinh hay số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ của tỉnh năm 2020 là 1,83 con/phụ nữ.
Mức sinh xuống thấp dưới mức sinh thay thế dự báo sẽ kéo theo nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế và các chính sách an sinh xã hội của tỉnh.
Một buổi truyền thông về sức khỏe sinh sản và cung cấp phương tiện tránh thai cho phụ nữ tại Bến Tre.
Nếu để mức sinh xuống quá thấp và duy trì trong một thời gian dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến quy mô dân số và đặc biệt là cơ cấu dân số.
Mức sinh thấp dẫn đến nguy cơ suy giảm dân số, thiếu hụt nguồn lực lao động sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế, đảm bảo quốc phòng, an ninh. Mặt khác, tỷ lệ người cao tuổi ngày càng tăng trực tiếp đe dọa tới quỹ hưu trí và bảo hiểm y tế, tạo gánh nặng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Nhận thấy rõ vai trò quan trọng của việc điều chỉnh mức sinh đối với sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh, thực hiện Quyết định số 588/QĐ-TTg ngày 28-4-2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt "Chương trình điều chỉnh mức sinh phù hợp các vùng, đối tượng đến năm 2030", Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình đã tham mưu Sở Y tế trình UBND tỉnh phê duyệt ban hành Kế hoạch điều chỉnh mức sinh phù hợp tỉnh đến năm 2030.
Mục tiêu kế hoạch đề ra đến năm 2030 là tăng 10% tổng tỷ suất sinh của tỉnh (TFR bình quân của phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có dưới 2,0 con/phụ nữ) và trong giai đoạn kế hoạch tăng 5% số cặp vợ chồng sinh đủ 2 con tại các huyện, thành phố.
Kế hoạch được triển khai thực hiện trên phạm vi toàn tỉnh và chia thành 2 giai đoạn. Giai đoạn từ 2021 - 2025, tỉnh tập trung triển khai các hoạt động của kế hoạch đến các huyện, thành phố có mức sinh thấp thí điểm và mở rộng mô hình khuyến khích cặp vợ chồng sinh đủ 2 con.
Giai đoạn từ 2026 - 2030, tỉnh sẽ tổ chức đánh giá, điều chỉnh, mở rộng và nâng cao chất lượng các hoạt động; bổ sung chính sách, biện pháp điều chỉnh mức sinh cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn.
Bên cạnh các công tác như tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy, chính quyền trong việc triển khai thực hiện kế hoạch điều chỉnh mức sinh; Mở rộng tiếp cận các dịch vụ sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình và các dịch vụ có liên quan; Đẩy mạnh hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực cán bộ quản lý, cán bộ làm công tác dân số các cấp… Bến Tre tập trung triển khai kế hoạch về thực hiện chương trình truyền thông Dân số tỉnh Bến Tre đến năm 2030 nhằm thực hiện hiệu quả các mục tiêu:
Thứ nhất, truyền thông nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền, các sở, ban, ngành, đoàn thể các cấp để huy động sự tham gia và cam kết với công tác dân số thông qua việc chỉ đạo, đầu tư nguồn lực, lồng ghép các vấn đề dân số trong chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; phát huy lợi thế của cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số, duy trì vững chắc mức sinh thay thế, phân bố dân cư hợp lý, đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên góp phần vào sự phát triển nhanh, bền vững của tỉnh.
Hằng năm, 100% tổ chức Đảng, chính quyền, cơ quan, ban, ngành, đoàn thể các cấp được phổ biến, cập nhật thông tin về chương trình dân số và phát triển. Đồng thời ban hành kịp thời các văn bản chỉ đạo và bố trí kinh phí để tổ chức thực hiện, giám sát các nội dung liên quan đến chương trình dân số và phát triển.
Thứ hai là, truyền thông nâng cao nhận thức, hiểu biết, sự ủng hộ và tích cực thực hiện của mọi người dân, đặc biệt là các cặp vợ chồng, nam, nữ ở độ tuổi sinh đẻ trong cuộc vận động mỗi cặp vợ chồng nên có hai con, góp phần duy trì vững chắc mức sinh thay thế. Đến năm 2030, có 90% người dân nhận thức rõ và chấp nhận thực hiện mục tiêu sinh đủ 2 con.
Thứ ba, truyền thông nâng cao nhận thức của toàn xã hội về lợi ích của việc kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, giá trị và quyền bình đẳng của trẻ em gái và không thực hiện lựa chọn giới tính thai nhi. Đến năm 2030, 90% các cặp vợ chồng cam kết không lựa chọn giới tính thai nhi vào năm 2030.
Thứ tư, truyền thông nâng cao nhận thức, hiểu biết, kỹ năng thực hành của mọi người dân về các vấn đề liên quan đến tầm soát, chẩn đoán, điều trị sớm bệnh, tật trước sinh, sơ sinh; truyền thông, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của người dân nhất là đồng bào vùng sâu, vùng xa về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, tiến tới đẩy lùi tình trạng này góp phần nâng cao chất lượng dân số.
Thứ năm, truyền thông nâng cao nhận thức, thái độ, kỹ năng thực hành của vị thành niên, thanh niên và đề cao vai trò, trách nhiệm của gia đình, nhà trường, cộng đồng trong việc giáo dục về dân số, sức khỏe sinh sản/kế hoạch hóa gia đình cho vị thành niên, thanh niên nhằm giảm tình trạng mang thai ngoài ý muốn ở nhóm đối tượng này.
Thứ sáu, truyền thông nâng cao nhận thức, tạo môi trường đồng thuận và tích cực tham gia của toàn xã hội vào phong trào hỗ trợ, chăm sóc nâng cao sức khỏe người cao tuổi. Đến năm 2030 có 85% người cao tuổi được chăm sóc và khám sức khỏe định kỳ.
