Gian nan học nói ở tuổi làm ông, làm bà
Ông Đào Văn Minh, 63 tuổi ở Hà Nội là người có thâm niên khá lâu trong hành trình tìm lại tiếng nói của chính mình. Ông cũng là người nói “sõi” nhất của lớp dù âm thanh có dèn dẹt. Ông Minh cho biết, ông phát hiện K thanh quản nên buộc phải phẫu thuật cắt 2 dây thanh quản và sau đó là tời gian xạ trị. Để tìm lại được tiếng nói của chính mình, ông Minh chia sẻ: “Mặc dù trước phẫu thuật, cũng đã được các bác sĩ tư vấn là sẽ mất đi giọng nói, nhưng có thể tập lại. Nhưng, sau phẫu thuật tôi thật sự sốc, suy sụp vì không thể nói được. Cuộc chiến giành lại tiếng nói cũng từ đó”.
“Để nói chuyện được như bây giờ là cả một hành trình gian nan thấm đẫm mồ hôi và nước mắt. Ngay cả bây giờ vẫn phải tập luyện”, ông Minh cho hay.
Theo đó, để tìm lại tiếng nói của mình rảnh lúc nào là ông Minh “ê, a” tập nói như trẻ lên 3. Đã có những lúc thấy nản nếu không quyết tâm chắc khó thực hiện vì luyện tập khó nhọc, mất sức và đỏi hỏi sự kiên trì. Phải tập lấy hơi từ dạ dày đẩy lên thực quản, đây là giai đoạn luyện tập ban đầu và khó khăn nhất. Cảm giác buồn nôn, váng đầu hay ho đờm nhiều luôn thường trực trong mỗi lần luyện tập”.
Chưa được như ông Minh, ông Nguyễn Văn Trung (60 tuổi, ở Từ Sơn, Bắc Ninh) giao tiếp bằng lời còn vô cùng khó khăn dù đã luyện tập gần 1 năm. Chúng tôi phải chú ý lắm mới nghe được ông nói từng câu, từng chữ chậm dãi, thậm chí phải nhìn khẩu hình mới đoàn được: “Tôi phải cố gắng học hỏi để nói được như bác Minh, chứ mình thế này, ra đường đôi lúc nghe người ta nói “thằng câm” ức lắm không chịu được”.
Lớp học đặc biệt với những bệnh nhân đặc biệt ở BV Tai - Mũi - Họng trung ương
Tại lớp học đặc biệt với những học sinh đặc biệt này, những bệnh nhân như ông Trung, ông Minh luôn nhận được lời động viên“phải tin tưởng bản thân mình làm được và quyết tâm” từ bác sĩ. Bởi, việc luyện tập vô cùng vất vả, có những bệnh nhân mất cả năm cũng không thể tập thành công việc đẩy không khí vào thực quản, mà nếu không làm được việc này thì không thể đạt được mục đích phát thanh giọng thực quản được. Chưa kể đến việc chỉ với âm “a “đơn giản với bao người thì với họ phải luyện tập nhiều lần, trong thời gian dài mới có thể thực hiện được. Người nói tốt hơn hỗ trợ hướng dẫn cho người nói yếu hơn cứ như thế họ cùng nhau bắt đầu với những âm “ê, a” một cách nhọc nhằn.
Ung thư thanh quản phát hiện sớm tỷ lệ khỏi đến 80%
Theo BS. Lê Minh Kỳ, Trưởng khoa Ung bướu và phẫu thuật đầu cổ, BV Tai - Mũi - Họng T.Ư, với các bệnh nhân sau khi cắt dây thanh quản, thường có 2 phương pháp hỗ trợ bệnh nhân có thể phát thanh. Phương pháp thứ nhất đó là dùng máy điện động thức, ấp bộ phận loa của máy vào phần cổ dưới cằm, máy sẽ đo độ rung của âm thanh hút thở. Mấp máy môi sẽ ra tiếng nói với giọng là âm thanh điện tử. Tuy nhiên, phương pháp này không phải ai cũng áp dụng được.
Phương pháp thứ hai được nhiều người luyện tập áp dụng là phương pháp khí thực quản. “Phương pháp này cực khó nên đòi hỏi bệnh nhân kiên trì, vững tâm rèn luyện. Đã có những bệnh nhân mất mấy năm luyện tập nhưng cũng không nói được”, BS. Kỳ cho biết.
Cũng theo Bs. Kỳ, ung thư thanh quản rất đặc trưng không giống các bệnh ung thư khác. Dấu hiệu cảnh báo ung thư thanh quản sớm duy nhất đó là “khàn tiếng”. Nếu một người khàn tiếng 5 - 7 ngày không có dấu hiệu đỡ cần đi kiểm tra ngay vùng thanh quản, nhất là người có tiền sử hút thuốc lá và uống rượu.
Việc sàng lọc u, ung thư thanh quản cũng rất đơn giản, bệnh nhân chỉ cần được bác sĩ soi thanh quản. Nếu bác sĩ phát hiện ra những vùng bất thường, bệnh nhân cần phải được sinh thiết, đó là cách duy nhất để khẳng định ung thư.
Nếu được phát hiện triệu chứng ung thư thanh quản sớm thì tỷ lệ chữa khỏi là 80%, nhưng đa phần các trường hợp chủ quan và thiếu hiểu biết nên bệnh đã tiến triển ở giai đoạn muộn.
5 dấu hiệu nhận biết ung thư thanh quản:
Khàn tiếng kéo dài trên 3 tuần;
Ho đôi khi có từng cơn ho kiểu co thắt, ho sặc sụa;
Khó thở, do kích thước khối u ngày càng tăng thì khẩu kính của thanh môn ngày càng hẹp;
Khó nuốt, thường xuất hiện sau chứng khàn tiếng và khó thở, lúc này khối u đã lan ra vùng hầu họng kèm theo dấu hiệu đau tai; Sút cân.
Với ung thư thanh quản, các dấu hiệu khác như gây khó thở hoặc thở có tiếng ồn, ho, cảm giác có cục ở cổ họng có thể là những dấu hiệu báo động của ung thư thanh quản đã ở giai đoạn trễ hơn.
Khi khối u phát triển có thể gây đau, giảm cân, khó thở và hay bị nghẹn thức ăn. Trong một số trường hợp, khối u ở thanh quản có thể gây khó nuốt.